door: Lennart Bloemhof | 6 maart 2014

Hardlopen is populair in Nederland. In 2012 beoefenden ongeveer 1,9 miljoen Nederlanders wekelijks de sport en dat aantal stijgt vanwege het laagdrempelige en toegankelijke karakter van de sport. Met die groeiende populariteit stijgt ook het aantal hardloopblessures. In 2012 liepen hardlopers 610 duizend blessures op, waarvan er 190 duizend medisch behandeld werden. Daarmee is hardlopen na veldvoetbal de sport met het hoogste aantal blessures. Om het aantal hardloopblessures terug te dringen, onderneemt VeiligheidNL aan het begin van het hardloopseizoen actie; de campagne ‘Denk verder dan de eindstreep’ is in volle gang en de organisatie heeft een inhoudelijke bijdrage binnen het project Start to Run van de Atletiekunie.

Via ‘Denk verder dan de eindstreep’ geeft VeiligheidNL samen met hardloopwinkelketen Run2Day hardlopers tips en oefeningen mee om op een bewuste manier met hardlopen leren om te gaan. Sinds januari liggen in het kader van de campagne - die dit jaar voor het eerst wordt georganiseerd - flyers en campagnemateriaal in de winkels van Run2Day en geeft het personeel van de hardloopspeciaalzaak klanten proactief tips hoe blessures te voorkomen. Ook wordt er rond de campagne nadrukkelijk verwezen naar de website Voorkomblessures.nl van VeiligheidNL en de speciale ‘Versterk je enkel’-app.

Met Start to Run leert de Atletiekunie sinds 2007 beginnende hardlopers via een zevendaagse cursus om deelnemers - onder supervisie van professionele hardlooptrainers - minstens 25 minuten achtereen te hardlopen. Sinds vorig jaar werkt VeiligheidNL met de Atletiekunie samen rond Start to Run. Voor de cursussen van 2014 die op 8 maart starten, heeft VeiligheidNL een inhoudelijke bijdrage geleverd in het handboek voor de trainers over hoe zij hun pupillen verantwoord kunnen leren hardlopen waarbij blessurepreventie centraal staat.

Hoog blessurerisico
Casper Dirks is sinds augustus 2013 programmamanager bij VeiligheidNL van het programma ‘Werk en Vrije tijd’ en zelf fervent hardloper. In 2005 werd hij Nederlands kampioen op de 1500 meter en in 2009 wereldkampioen bij de masters op deze afstand. Hij is nadrukkelijk betrokken bij de verschillende hardloopinitiatieven van zijn organisatie.

Dirks legt uit dat - naast het hoge aantal hardloopblessures vanwege de vele hardlopers in Nederland - het blessurerisico in de sport ook groot is. De kans op een blessure bij hardlopen was in 2012 volgens hem bijna drie keer zo groot als gemiddeld bij andere sporten: 5,6 blessures per 1000 uur sporten tegenover 2,0 blessures per 1000 uur sporten. Het is volgens Dirks daarom ook niet toevallig dat VeiligheidNL nu verschillende campagnes en initiatieven ondersteunt. “Vooral als het seizoen begint is het goed om dit te benadrukken”, zegt hij.

Start to Run
Als hoofddoel hebben de initiatieven het terugdringen van hardloopblessures, maar in de uitvoering verschillen ze van elkaar. Zo brengen VeiligheidNL en de Atletiekunie rond Start to Run hun boodschap over via intermediairs: de hardlooptrainers.

Dit zijn in totaal 475 Start to Run-looptrainers die actief zijn op 140 locaties. Dirks: “De samenwerking met de Atletiekunie is eigenlijk een tweetrapsraket: we benaderen nu de trainers, maar zijn ook bezig met het ontwikkelen van een interventie waarmee we in de toekomst actief de Start to Run-sporter zelf willen benaderen.”

Belangrijk bij voorlichting van de Start to Run-trainers was voor VeiligheidNL het benadrukken dat de trainers de dialoog moeten zoeken met deelnemers. “De kleine klachtjes zijn vaak sluipmoordenaars”, legt Dirks uit. “Als iemand een paar weken last heeft van hetzelfde probleem, is het goed dat de trainer dit signaleert door er met de hardloper over te praten. Vaak is het probleem makkelijk te verhelpen met bijvoorbeeld een iets andere warming-up, trainingsopbouw en/of oefeningen. Maar als het erger blijkt, moet een trainer ook kunnen doorverwijzen naar de sportarts of fysiotherapeut. Die signalerende functie is heel belangrijk.”
 
Denk verder dan de eindstreep
Via ‘Denk verder dan de eindstreep’ probeert VeiligheidNL hardlopers direct te bereiken. De organisatie werkt voor de campagne samen met een commerciële partij - Run2Day - en daarmee heeft ze ervaring. Rond de campagne ‘Be Brave, Be Safe’ werkte VeiligheidNL samen met Perry Sport. Wel is de hardloopcampagne anders opgezet dan de campagne met Perry, zegt Dirks. “Bij ‘Denk verder dan de eindstreep’ willen we niet een breed publiek aanspreken, maar juist alleen de hardlopers.”

Volgens Dirks kun je met simpele, specifieke hardlooptips namelijk al veel hardloopblessures voorkomen. “Als ik kijk naar mijn eigen trainingen, dan start ik altijd rustig met een warming-up. Hierbij horen ook dynamische rekoefeningen en losmakende oefeningen. Dit is voor mij heel basaal, maar dat hoeft voor een beginnende hardloper niet zo te zijn.”

Dirks legt uit dat negen van de tien hardloopblessures ontstaan aan knieën, onderbenen of enkels. Verder adviseert Dirks een geleidelijke trainingsopbouw, een goede warming-up en cooling-down en goede hardloopschoenen. Grootste misverstanden rond hardlopen zijn volgens de programmamanager dat meer hardlopen beter is, dat sterke vermoeidheid na training goed is en dat je veel op snelheid moet trainen.

Geen nulmeting
Aan de initiatieven zijn geen specifieke nulmetingen voorafgegaan om het effect te kunnen bepalen op het terugdringen van hardloopblessures. “Wel kennen we in de loop van dit jaar de blessurecijfers van 2013”, zegt Dirks. “Dat zou je als nulmeting kunnen zien. Maar het is lastig om de bijdrage van onze inspanningen te meten”.

VeiligheidNL zal wel onderzoeken of de boodschappen van de initiatieven goed overkomen. Bij ‘Denk verder dan de eindstreep’ is het doel dat de campagne goed zichtbaar is in de Run2Day-winkels, zodat zoveel mogelijk hardlopers de tips en oefeningen meekrijgen. Via een enquête na de campagne zal hardlopers worden gevraagd of ze de campagne hebben opgemerkt.

Bij Start to Run zijn het de hardlooptrainers die de boodschap moeten overbrengen. Dirks: “Daarom gaan we aan hun vragen of dat voldoende is gelukt via het materiaal en de tips die ze hebben gekregen.”

Dirks benadrukt dat hardlopen gezond en leuk is, maar dat hardlopers wel goed voorbereid, alert en bewust van blessures de sport moeten beoefenen: “Bij beginnende hardlopers ontstaat 66 procent van de blessures geleidelijk door bijvoorbeeld het herhaaldelijk maken van een verkeerde beweging. Met deze initiatieven willen we dergelijke, onnodige blessures voorkomen.”

Voor meer informatie: Voorkomblessures.nl en Veiligheid.nl