door: Leon Janssen Lok | 29 april 2021

Als er één beweeginitiatief is dat in het coronatijdperk grote bekendheid heeft verworven, is het wel de Ommetje-app van de Hersenstichting. 1,3 miljoen mensen die de app hebben gedownload en dagelijks tussen de 300.000 en 400.000 ommetjes, dat zijn cijfers die er niet om liegen. Logisch dus dat de app, met ‘beweegprofessor’ Erik Scherder als ambassadeur, een van de genomineerden is voor de Nederlandse Loterij in Beweging Prijs 2021.

“Uit onderzoek bleek dat een derde van de Nederlanders tussen de zeven en zestien uur per dag zat”, zegt directeur-bestuurder Merel Heimens Visser, als haar gevraagd wordt naar het ontstaan van de succesvolle app. “Dat is veel en veel te veel. Nederland is Europees kampioen zitten. We weten dat bewegen de oplossing is voor veel klachten, toch doen we dit steeds minder. Zitten is het nieuwe roken geworden! In de praktijk bleek het voor veel mensen, voornamelijk voor mensen met een kantoorbaan of een zittend beroep, moeilijk te zijn om al een klein ommetje te lopen door de dag heen. Dat moest anders, dachten wij. We zijn op zoek gegaan naar een leuke en interactieve manier om Nederlanders dagelijks in beweging krijgen. En dat is gelukt!”

Competitie-element als verklaring voor succes
Het is niet voor het eerst dat de Hersenstichting op een bijzondere manier aandacht besteedt aan beweging voor het brein. Nooit eerder bereikte de stichting echter zo’n grote doelgroep als nu met de Ommetje-app. Het idee is simpel: je opent de app, drukt op ‘Start Ommetje’, en de timer begint te lopen. Na een wandeling van minimaal twintig minuten krijg je punten en soms medailles voor je inspanningen. Die punten bepalen je plek op de ranglijst - die met Nederland of met een select groepje vrienden, collega's of familieleden. 

Ondanks dat wandelen bepaald geen competitieve bezigheid is, is dat competitie-element een van de verklaringen voor het succes van de app, beweert Heimens Visser. “Wandelaars worden gemotiveerd door het beloningsmechanisme. We weten uit wetenschappelijk onderzoek dat als je gedrag wilt veranderen, je daar een beloning aan moet koppelen. Hoger op de ranglijst komen of een extra medaille winnen helpt daarbij. De ultieme beloning is uiteraard niet de medaille, maar dat je merkt hoe lekker het is om een even buiten te lopen. Je wandelt de stress van je af en verhoogt je afweersysteem. Wij willen dat een ommetje lopen een dagelijkse routine wordt.” 

Bedrijfsleven
Er zijn inmiddels veel gezinnen, vriendengroepen en collega’s die de strijd met elkaar aangaan. “Maar er zijn ook wijken die tegen elkaar battelen en scholen die de strijd aangaan. Je kunt het natuurlijk ook gewoon met je eigen clubje gezellig houden zonder competitie en elkaar bellen bij je ommetje. Bewegen is goed voor je brein maar sociaal contact is ook heel belangrijk.”

Oorspronkelijk werd de app ontwikkeld voor het bedrijfsleven, om het grote aantal zittenden te verleiden door de dag heen te wandelen. Bijvoorbeeld door het ommetje te maken tijdens een vergadering met een collega. Toen de coronamaatregelen het leven in ons land gingen bepalen, werd besloten de (gratis) app voor iedereen beschikbaar te stellen. Vervolgens werd ‘Ommetje Bedrijven’ alsnog ingevoerd. Heimens Visser: 

“Het is een unieke versie van de app, speciaal voor bedrijven die willen werken aan vitaliteit van medewerkers. Meer bewegen onder werktijd doorbreekt het patroon van te lang stilzitten en houdt de hersenen gezond. Het bevordert de creativiteit en productiviteit, vermindert stress en kan bijdragen aan minder ziekteverzuim. De strijd aangaan kan met tientallen maar ook met duizenden medewerkers. Bedrijfskleuren en logo worden verwerkt in de vormgeving waardoor de app echt onderdeel van het bedrijf wordt.” 

Ambassadeur Erik Scherder
Hét gezicht van de app is Erik Scherder, hoogleraar neuropsychologie en inmiddels een landelijke beroemdheid vanwege de enthousiaste wijze waarop hij ingewikkelde wetenschap dichter bij het grote publiek brengt en het belang van bewegen voor de hersenen promoot. “Hij deelt in de app hersenweetjes over bewegen en de hersenen”, legt Heimens Visser uit. “Zo vertelt hij bijvoorbeeld dat beweging het vermogen van de hersenen om nieuwe cellen aan te maken vergroot. En dat het lopen van ommetjes overdag je kan helpen beter te slapen.” 

Het zijn deze tips, maar ook de te behalen medailles die mensen blijkbaar stimuleren te blijven wandelen. Voorbeelden van die medailles zijn het volhouden van een ‘streak’ (een reeks: dagen achter elkaar lopen) en de ‘vroege vogel’ (’s ochtends voor 9 uur lopen). Bovendien scoor je extra punten door je score te delen via sociale media.
Wandelen weer hip gemaakt
De Ommetje-app is een van de kanshebbers om de hoofdprijs van € 50.000 van de Nederlandse Loterij in Beweging Prijs te winnen. “We zitten op dit moment op bijna 36 miljoen afgeronde Ommetjes. Een gemiddeld ommetje duurt ruim 29 minuten dus dat betekent dat er minimaal 17 miljoen uur gewandeld is. We hebben laten zien dat beweging heel eenvoudig en leuk kan zijn. We hebben wandelen weer ‘hip’ gemaakt en daarmee de gezondheid van veel Nederlanders verbeterd. Met het prijzengeld zouden we nog meer mensen kunnen stimuleren dagelijks meer te bewegen. We hebben nu 1,3 miljoen mensen bereikt, dus nog 16 miljoen te gaan! Meer bewegen betekent een betere gezondheid.” 

Wat de Hersenstichting met het prijzengeld zou doen? “Om ommetjes te blijven stimuleren willen we de app uitbreiden en verrijken met exclusieve podcasts, zodat het wandelen nog leuker wordt en nóg meer mensen dagelijks gaan bewegen.' 

Voor meer informatie: www.hersenstichting.nl/ommetje 

Nederlandse Loterij in Beweging Prijs
Nederlandse Loterij reikt jaarlijks een prijs uit aan een persoon of organisatie met een sportief initiatief dat Nederland(ers) in beweging brengt: de Nederlandse Loterij in Beweging Prijs. De winnaar van deze prijs ontvangt een cheque van € 50.000 en daarnaast een bronzen sculptuur. De drie andere genomineerde initiatieven ontvangen ter aanmoediging een geldprijs van € 5.000.

De kanshebbers op de Nederlandse Loterij in Beweging Prijs in 2021 zijn Onbeperkte Evenementen, Ommetje app, Beter uit Bed en WhatsAAP. De jury maakt op 11 mei 2021 de winnaar bekend.

Op Sport Knowhow XL zijn interviews gepubliceerd met direct betrokkenen van alle vier de initiatieven. Lees meer over Onbeperkte Evenementen, WhatsAAP, Ommetje app en Beter uit Bed.