door: Frank Molema | 3 december 2020
Scholieren moeten op een meer veelzijdige manier leren bewegen. Voor de ALO in Amsterdam ontwikkelde de Athletic Skills Company daarom een gymzaal die daartoe uitnodigt. “Als we kinderen willen enthousiasmeren, moeten we een omgeving creëren die uitdaagt, prikkelt en motiveert om te bewegen”, zegt Jorick Hendriksen, samen met René Wormhoudt verantwoordelijk voor het ontwerp van deze innovatieve zaal.
Na de Skills Garden, PLAYCE X, PLAYCE Sport en PLAYCE Padel probeert de Athletic Skills Company (de onderneming achter het Athletic Skills Model) met hun unieke ontwerpen ook van toegevoegde waarde te zijn voor het bewegingsonderwijs. Een belangrijke stap daartoe werd in november gezet bij de Academie voor Lichamelijk Opvoeding (ALO) bij de Hogeschool van Amsterdam (HvA), waarvoor een innovatiezaal werd ontwikkeld om studenten naast diverse andere methodes, ook de visie van het Athletic Skills Model op de gymzaal mee te geven.
10 grondvormen als basis
Hoewel een standaarduitwerking nog in ontwikkeling is, gaat de gymzaal verder onder de naam PLAYCE School. De ruimte bij de HvA is de eerste die volledig is gericht op het bewegingsonderwijs in het primair- en het voortgezet onderwijs. De Schijf van 10!, oftewel die 10 grondvormen van bewegen, vormen de basis van het concept.
“Je kunt ze allemaal op een veelzijdige manier toepassen”, vertelt Jorick Hendriksen. Eén van de beweegvormen uit de Schijf van 10! is ‘balanceren en vallen’. “In deze ruimte kan je op diverse manieren balanceren en vallen. Zo hebben we in het centrum van de gymzaal een glijvlak gelegd. Op sokken kan je er bijvoorbeeld badmintonnen, (zit)volleyballen of dansen, maar ook spelletjes zoals trefbal, staande stoeispelen of tikspelletjes, waardoor je de glijbalans veelzijdiger kan ontwikkelen.”
"De kleuren, patronen en vormen bieden verschillende mogelijkheden tot bewegen"
Functionele asymmetrie
Er zijn meer onderdelen die opvallen, zoals de permanente judomat, het kleurrijke klimtoestel, ontwerpen op de muur en vloer en gebruik van de berging. De ontwerpers zorgen hierbij voor zogeheten functionele asymmetrie, wat moet leiden tot gevarieerder beweeggedrag. Hendriksen: “Ook hebben wij ervoor gekozen om alles direct toegankelijk te maken, zodat je gelijk uitgenodigd wordt tot bewegen. De kleuren, patronen en vormen bieden verschillende mogelijkheden tot bewegen.”
De ontwerpprincipes en de Schijf van 10! komen voort uit het gedachtegoed van het Athletic Skills Model (ASM) van René Wormhoudt en Geert Savelsbergh. Het ASM is een wetenschappelijk en praktisch talentontwikkelingsmodel voor elke beweger, dat uitgaat van breed motorisch ontwikkelen waarbij het veelzijdig bewegen centraal staat.
Gebogen basketbalbord
In de zaal staan verschillende toestellen om ook aangepaste versies van de klassieke sporten te kunnen doen. Er is bijvoorbeeld wel de mogelijkheid om te basketballen, maar het bord erachter is gebogen. Volgens Hendriksen bestaan in Nederland al veel accommodaties die geschikt zijn om die sporten op ‘normale’ wijze te beoefenen. Bij onderwijsinstellingen komen juist mensen om vooral beter te leren bewegen. Dat vraagt om een andere indeling en inrichting.
“Het gaat in de gymzalen om kwalitatief bewegen. We kijken daarom niet naar de eindvorm van een paar sporten, maar naar variaties van beweegvormen uit de Schijf van 10!. Dankzij het gebogen bord kan bijvoorbeeld de bal op verschillende manier terugkomen. Je rebound moet je erop aanpassen en om te scoren moet je een andere hoek kiezen. Dat daagt je coördinatievermogen uit en dat is precies wat we willen bereiken.”
"In Rotterdam is eveneens een gymzaal met vloer- en muurontwerp opgeleverd en er zijn gesprekken gaande met vijf gemeenten"
Creativiteit
Meer sporten kunnen op een alternatieve manier gedaan worden. Volleyballen, voetballen en basketballen kan op velden van verschillende groottes en met verschillende ondergronden. Daarnaast is het mogelijk om te balanceren op een web van slacklines door de zaal en de groep te verdelen tussen kleine oefen- en spelvormen. Via de kleurrijke klimrekken kunnen scholieren ook daar hun creativiteit kwijt, bijvoorbeeld door alleen te klauteren via stangen van dezelfde kleur.
Door de (media)aandacht die er al is geweest voor de PLAYCE School zijn er ‘flink wat aanvragen’ binnengekomen. In Rotterdam is eveneens een gymzaal met vloer- en muurontwerp opgeleverd en er zijn gesprekken gaande met vijf gemeenten waarvoor tekeningen uitgewerkt worden.
Het maakt Hendriksen trots. “We zijn een relatief kleine organisatie, maar we zien dat we veel maatschappelijk impact creëren.”
Voor meer informatie: Rennen, springen, klimmen, vallen, opstaan en weer doorgaan
