Wat ik lees is de behoefte aan een wet ten behoeve van de sportverenigingen. De sportbranche is wel groter dan dat. 

Peter (achternaam?) je hebt gelijk. Mij gaat het er nu om wat de bemoeienis van de overheid moet zijn met elk deel van die branche. Commerciele organisaties krijgen dan een andere bemoeienis dan amateurorganisaties. Of sportverenigingen een andere dan fitnesscentra. Maar via een sportwet moet dat dan allemaal worden vastgelegd. Zodat de overheid haar bemoeienis kan legitimeren met verwijzing naar wat is vastgelegd. Zie bijvoorbeeld de mediawet of inzake woningbouwcorporaties waar publieke en commerciele activiteiten plaatsvinden.

Waar lees je dat dan Peter? Het woord vereniging komt niet eens voor in het artikel.

Als je sport wilt zien als een een 'publieke voorziening' lijkt het me wel verstandig de legitimering niet enkel te baseren op buiten de sport gelegen publieke waarden, zoals vitaleit/gezonde leefstijl, zoals de Nl Sportraad nu doet. Op die manier wordt sport (of eigenlijk 'bewegen') gereduceerd tot een instrument voor preventie. Je kunt je dan afvragen waarom je een sportwet nodig hebt. Het is dan nl.ook te regelen via de Wet publieke gezondheid. 

Hoi Ad, klopt. De legitimering is bij mij en vele anderen, niet beperkt to bewegen en preventie. Ook individuele (talent)ontwikkeling, opleiding tot een volwaardig beroep, sociale cohesie, plaats van de sport(organisatie) in andere wetgeving, veiligheid, verantwoorde vrije tijdsbesteding, etc. valt daar wat mij betreft onder deze legitimering. Daarom vallen er ook de sportaccommodaties onder, want die dienen te zijn ingericht volgens de spelregels van de organisaties. En de evenementen, want die vallen nu volledig onder de wetgeving inzake staatssteun en moeten voldoen aan de Altmark-critera. Daarom noemde ik ook het feit dat de Algemene Rekenkamer in drie opeenvolgende jaren er op heeft gewezen dat het ministerie van VWS daar onjuist mee is omgegaan. En dat is allemaal niet te regelen via de wet publieke gezondheid of andere sectorwetgeving.

En, inderdaad, Jan Janssens komt het woord vereniging niet in het stuk voor. Mijn antwoord ging dan ook in op de bemoeienis van de overheid.

Jan, zonder de vereniging te benoemen weet je waar het over gaat. 

'De overheid heeft een verplichting als het gaat om de media als publieke voorziening. Daarnaast mogen er commerciële mediapartijen bestaan, maar er is een basisverplichting bij de overheid.'

Goh ze mogen bestaan. Al die sportondernemers die strijden om dezelfde vrijetijd en miljoenen Nederlanders weten te bereiken en verbinden met hun aanbod, wat een weelde. Maar denk maar niet dat zij echt mogen meespelen. We halen er allerlei collectieve baten bij als het gaat om investeringen in de sport, maar in the end gaan die investeringen in NL (indirect) naar non-profit organisaties, met name via de accommodaties. Is dat legitiem? Wat is het feitelijke verschil in baten tussen sport aangeboden door profit en non-profit organisaties? Ligt daar een objectieve basis voor dit verdeel- en heersmodel? Wanneer mag die overheid zich er echt mee bemoeien, bij welke specifieke activiteiten, bij welke doelgroepen, in welke wijken, op welke tijden? Of is het predicaat vereniging al voldoende voor steun? Wat mij betreft hoort de commerciële sport er niet naast te bestaan, maar volledig onderdeel te zijn van een eventuele wet. Dus iedere sportaanbieder, profit of nonprofit, betaald slechts 40% van de integrale kostprijs van de accommodaties, zolang je maar mensen in beweging krijgt. Dan zeg je als collectief: we vinden sport en bewegen belangrijk. Nu zeggen we, we vinden het belangrijk dat je bij Piet sport. En als je bij Ria wil sporten dan zoek je maar het uit (en Ria zoekt het dus ook maar uit). Maar wat is dan het verschil tussen Piet en Ria? Ja Piet doet het al zo lang, en ik vond het het er vroeger gezellig. 

De mediawet wordt als voorbeeld vaker aangehaald. Ons bestel is ook daar niet zaligmakend, maar tracht oude instituten overeind te houden op basis van verheffende ideeën, wat in de praktijk betekent: 'Boer zoekt vrouw' en 'Wie is de mol'. We houden radio3fm met zijn popmuziek voor miljoenen in de lucht met een marktaandeel van 0. Is dat wat we in de sport ook willen blijven doen? De mediawereld in NL is niet zo'n lichtend voorbeeld. Nee het advertentiemodel is ook niet fijn (zeker niet) maar in de praktijk wordt zo ongeveer alle content geproduceerd door commerciële partijen die met hun formats gaan shoppen bij zender coördinatoren. Die geven dan aan of ze er iets in zien of niet. Na een goed gesprek worden ze geadviseerd het te verkopen aan BNNVARA of bij AVROTROS. Mocht dat niet lukken dan gaan die productiehuizen met het format door naar RTL of De Mol. Daar zit geen collectief ideaal bij. Onze omroepen zijn inkopers geworden. Holle historische huizen, met leden die een weekblad krijgen en het wel goed vinden. Met omroep Max als enige echte positieve uitzondering.

We zien dat nu ook in de sport overigens. Waar vereniging een ledenbestand in stand houden met behulp van hun een lokale overheid die ze subsidieert met accommodaties, buurtsportcoaches, verenigingsondersteuners, etc, maar waar commerciële partijen de dienst uit maken en al het aanbod verzorgen (van kennismaking tot talentontwikkeling).

Uitstekend verwoord Loek, ook je antwoorden op de reacties snijden hout. 

Ik hoop dat je gelijk hebt qua tijdpad. Wel hoop ik dat zo'n sportwet niet leidt tot een grotere scheiding tussen de sectoren onderwijs, welzijn, sport en economie. Juist in samenwerking en de te bewerkstelligen synergie-effecten  valt gote winst te behalen. Laten we bijvoorbeeld basisscholen in combinatie met met BSO-organisaties in samenwerking met sportverenigingen omvormen tot centra voor talentontwikkeling waar ook een plek is voor sport en een brede beweegcultuur. 

Hoi Peter, uit je woordkeus denk ik op te maken dat het je hoog zit. Ook daarom de moeite waard je achternaam te kennen en misschien toe te lichten vanuit welk perspectief of functie je schrijft. Wat je aangeeft is dat de commerciële sport er bekaaid vanaf komt en de verenigingen een voorkeursbehandeling krijgen. Nou, daar moet dus wetgeving iets over zeggen. In artikel 25 lid h van de Wet Markt en Overheid is bepaald dat de overheid moet aangeven of het bij haar subsidiebeleid (aan de sport) een Dienst van Algemeen Economisch Belang betreft. En dan wordt daar o.a. het begrip Marktfalen aan gekoppeld. Als een commerciële organisatie op het gebied van de sport prima draait en er geen marktfalen is, waarom zou de overheid daar dan subsidie naar toe sturen? Zou toch ook naar armoedebestrijding of gezinshulpverlening kunnen? Of, de gemeente bepaalt dat bijv. dat sport en bewegen voor kinderen uit een achterstandgebied als DAEB moet worden aangeboden: de activiteit dus. Dan zou die activiteit als een DAEB kunnen worden aangemerkt en zou het fitnesscentrum daarin kunnen voorzien. Via een aanbesteding bijv. En dan zou dat centrum ook een zekere winstmarge kunnen inbouwen. Wat betreft de sportaccommodaties is ook in artikel 25 lid h geschreven. Die dienen voor kostprijs te worden aangeboden behalve als het gaat om een DAEB. En wat nu in mijn visie noodzakelijk is, is om dat alles in een sportwet vast te leggen. Je kwalitatieve opmerkingen over de Media laat ik graag voor wat ze zijn. Ik heb dat voorbeeld gebruikt om aan te geven dat de Mediawet voorziet in de omschrijving van 'publieke taken'. Dat geldt ook voor de bibliotheekwet.

Dank Loek voor je reactie. De DEAB is binnen de sport een wassen neus. Gemeenteraden hebben hier tegen wil en dank iets over moeten vastleggen. Dat is nergens gebeurd op basis van een volwaardige discussie over wat je nu wil met sport en bewegen als gemeente en welke partijen daaraan bijdragen. Al die gemeenten hebben sport aangewezen als DEAB om er voor te zorgen dat hun gemeentelijk vastgoed niet leeg komt te staan. Wat zou er gebeuren als zij een integrale kostprijs moeten gaan rekenen aan hun onderwijsinstellingen en verenigingen. De DEAB wordt ingezet om hun eigen verhuur/accommodatiepositie niet in gevaar te brengen. Het bezwaar is dat al die gemeenten vervolgens de commerciële aanbieders wel de integrale kostprijs laten betalen in of op diezelfde accommodaties, of in ieder geval wordt aan hen een veelvoud aan huur gevraagd van wat de vereniging daar betaalt. In de praktijk betekent dat 10-20 euro per uur huur voor een gymzaal als je een verenigingsvorm hebt. Heb je dat niet, dan betaal als je sportaanbieder voor datzelfde zaaltje 30-60 euro per uur. Als sportaanbieder denk je wel 10x na voordat je dat gaat betalen. Wat moet je dan voor lesgeld gaan vragen aan de deelnemende kinderen? Dat is geen marktfalen, dat is de markt laten faalen. Die aanbieders gaan dan maar naar buiten toe, in de regen op een pleintje, maar worden daar dan gestraft met 21% btw boven op het lesgeld, terwijl de verenigingen daarvan zijn vrijgesteld = 0%, met of zonder accommodatie). Dat is een serieus probleem, uit de oude tijd. Als je meer mensen in dit land in beweging wil krijgen zou het volgens mij goed zijn als iedereen die sport- en beweegaanbod organiseert diezelfde voordelen gaat krijgen, omdat zij allen het collectieve belang dienen. Dus een sportwet waarbij iedereen als volwaardig wordt gezien, niet als iets wat ernaast mag bestaan. PS: ik zie dus wel degelijk een belangrijke publieke taak voor de overheid als het gaat om sport en bewegen, maar het landschap is veranderd. 

Interessante discussie, maar er lopen zaken door elkaar die volgens mij niet per se verbonden zijn. Ik begrijp het bezwaar dat Peter maakt tegen ongelijke behandeling van sportaanbieders met en zonder winstoogmerk bij verhuur van accommodaties. Dat is ook in mijn optiek niet te rechtvaardigen. En ik zie ook regelmatig dat er vanuit de overheid (en de traditionele sportwereld) nogal krampachtig wordt omgegaan met private sportaanbieders, maar ik heb toch ook het idee dat dit een andere discussie is, die in wezen los staat van de vraag of sport nu wel of niet wettelijk verankerd moet worden. Of zie ik dat toch verkeerd?

Peter (en in antwoord op Jan) , nog steeds geen achternaam of achtergrond. Laatste zin: " dus een sportwet waarbij iedereen als volwaardig wordt gezien, niet als iets wat er naast mag bestaan" . Als de overheid dat zou willen, dan schrijf je dat in de wet. Ik ben daarvan geen voorstander. Want er is wel degelijk verschil tussen de aanbieders van bijv. volleybal als onderdeel van een landelijke organisatie, met een competitie en een goed opleidingsstelsel en zijn vele vrijwilligers en een internationale inbedding met o.a. een wedstrijdcompetite op europees en wereldniveau en aan de andere kant een fitnesstrainer die de openbare weg gebruikt om met een tiental liefhebbers een uurtje te knallen. Die twee systemen zijn ongelijk en dienen dus ongelijk behadeld te worden als het gaat om de medefinanciering van overheidswege. En dat moet je vastleggen in een sportwet. Want als je dat niet doet kan je het verschil in publieke taak tussen die verschillende aanbieders niet rechtvaardigen. En dat heel veel gemeenten die DAEB als wassen neus zien, staat toch haaks op al die sportakkoorden die in het hele land worden gesloten. Of is dat een vergelijkbare wassen neus in jouw ogen?  

Jan goed punt. Laat ik het zo zeggen: Als we vinden dat er een wet moet komen die de sport verankerd en een verantwoordelijkheid maakt van de overheid. Dan zou ik er voor willen pleiten dat dit op zo'n manier gebeurd dat alle partijen in de sportbranche daardoor instaat worden gesteld bij te dragen aan de doelen van die wet en niet tegen worden gewerkt.

De NLSportraad spreekt in het advies over sport én bewegen (van vereniging tot commercieel). Dat stelde mij iets gerust, maar in de uitwerking gaan we het moeten zien. Daar blijven ze nu nog ver van weg. Ik stip hierboven enkele praktische voorbeelden aan die momenteel ongelijk zijn. Ik zou hopen dat we met een dergelijke wet daar iets aan gaan doen. Dat vraagt zorgvuldigheid, want het is nieuw voor ons allen. Maar we moeten het samen doen met alle sport en beweegaanbieders. De opgave is veel te groot en complex voor (alleen) de georganiseerde sport. (Flauw, maar de invloed van brede stoepen, wandel en fietspaden is alleen al vele malen groter op ons beweeggedrag dan sport. Transsport is voor ons collectief op sommige punten dus belangrijker dan sport).

De reactie van Loek versterkt mijn vrees een beetje. Het gaat in zijn reactie om de georganiseerde sport. Behoud, beheer, versterk de georganiseerde sport heeft zijn voorkeur. Politici, die uiteindelijk over dat schrijven van die wet gaan, zijn veelal in de veronderstelling dat NOC*NSF de sport is (dat denken ze daar zelf ook) en dat de Olympische spelen de sport is. Als we hier als profesionals niet zorgvuldig mee omgaan en de groei van variatie en kwaliteit in het sportlandschap blijven inperken, dan zijn we over 20 jaar nog steeds van het peil Sietse en Hielke. Daar zitten ons kinderen niet op te wachten.

Loek als competitie daarbij het argument is. Dan is het fair om te stoppen met de exclusiviteit. Je weet ook dat bonden alleen verenigingen toelaten en particulier initief zodoende niet eens mag meedoen, ze worden buitengesloten van dat systeem. Toch zijn er legio voorbeelden van turn, voetbal, hockey, zwem, hardloops scholen die beter aanbod verzorgen dan verenigingen. Dat zij, bij gelijke accommodatiekosten, zeer betaalbaar lessen kunnen aanbieden. De trainer een hoger salaris en beter perspectief krijgt. Zij meer kinderen en volwassen bereiken. Een club kunnen zijn waar plezier en competitie samengaan, waar talenten zich kunnen ontwikkelen in een veilige en pedagogisch klimaat. Dat is geen droomwereld. Dat gebeurd nu al dagelijks. En dat zou nog meer kunnen gebeuren als we ze gelijker zouden behandelen. Het is dus niet volleybal vs fitness. het is volleybal vs volleybal. Het zijn verschillende systemen als je wilt dat het verschillende systemen zijn. Ik zie mensen die aan het bewegen zijn. Daar gaat het toch om?  

ps. sportakkoorden zijn mijn inziens een ander onderwerp. Maar als veel partijen een handtekening zetten moet je nog zien wat er gebeurd, of zie je dat anders?

Peter, je hebt nog steeds niet aangegeven wie je bent. Dat vind ik vervelend. Alsof het om een anonymus gaat. Twee opmerkingen: 1) Ik ken geen situaties waarbij op lokaal niveau door commerciele organisaties de betroken sporten op de markt actief zijn met de positieve prijsmechanismen die je suggereert. 2) Je gaat voorbij aan het feit dat dergelijke initiatieven - zo die zich voordoen - uitsluitend op zichzelf staan en niet zijn gebed in een infrastructuur van het opleidings- en trainings- en wedstrijdwezen zoals ik heb geschetst. Daarom is het absoluut noodzakelijk dat er verschil is in overheidsbemoeienis tussen die commerciele initiatieven en de sportorganisaties. Ik heb dat nu bij herhaling aangegeven dat een sportwet zich daarover buigt. Ik voel me verder niet gehouden om een anonymus verder te antwoorden.