door: Leo Aquina | 26 maart 2020

"We proberen het voetbal beter te maken vanuit wetenschappelijke inzichten en performance data", vertelt Beer Flik. "In de volksmond wordt dat ook wel de laptoptrainer genoemd." In 2015 begon Flik met Forward Football. Het bedrijf werkt samen met de faculteit bewegingswetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam en onder meer Sparta, FC Utrecht en een aantal amateurclubs aan onderzoek en de inzet van technologie om nieuwe spel- en trainingsvormen te ontwikkelen. Daarbij maakt Forward Football vooral gebruik van uit China afkomstige technologie. Onlangs publiceerde het bedrijf de resultaten van een onderzoek naar talentidentificatie en binnenkort volgen de resultaten van een onderzoek naar 'gelijke kansen', waarbij het effect van selectie in het jeugdvoetbal onder de loep wordt genomen. Oorspronkelijk zouden nog extra data verzameld worden, maar vanwege de coronacrisis zullen de resultaten en conclusies van dat laatste onderzoek gebaseerd zijn op de huidige dataset.

Beer Flik heeft geen professionele achtergrond in het voetbal. "Ik ben ondernemer en voetbalgek. Als speler en coach van het team van mijn zoontje bij AFC ben ik heel nauw betrokken en het heeft altijd in mijn aard gezeten om dingen te verbeteren op basis van feiten. Meten is weten."

Zijn avontuur met Forward Football begon in China. "In eerste instantie richtten we ons samen met Sparta op voetbalontwikkeling in China, en dan met name op scholen. In die samenwerking kwam ik in contact met GenGee, een Chinees bedrijf dat LPM-technologie (Local Position Measurement, red.) ontwikkelt. Zij verkochten die techniek in China en wij werden hun distributeur in Europa."

Laagdrempelige techniek
De technologie van GenGee is volgens Flik laagdrempelig en daarom óók uitermate geschikt voor gebruik bij amateurclubs en in jeugdopleidingen. "Met behulp van trackers en een smartball kunnen we de positie van spelers en de bal in beeld brengen en dat levert een schat aan interessante data op. Het systeem is mobiel, anders dan duurdere, concurrerende systemen die vaak vast aan een veld gekoppeld zijn, kun je dit systeem in ongeveer twintig minuten rond een willekeurig veld zetten. Uniek aan ons systeem is bovendien de baldata. In andere systemen worden daar camera's voor gebruikt, maar dat is bewerkelijk en duur. Daarnaast is alle data real-time beschikbaar via een iPad."

Met deze techniek dient Forward Football inmiddels 41 teams en een totaal van 345 spelers bij 23 clubs van advies. "Door het LPM-systeem ook te gebruiken bij amateurclubs kunnen we met behulp van onze bewegingswetenschappers veel te weten komen over veel meer spelers en hun talenten. We helpen clubs om een visie te ontwikkelen gebaseerd op feiten", zegt Flik. Daarbij mikt Forward Football vooral op de jeugd. "Daar kun je met deze systemen nog veel meer winst boeken dan bij spelers die al gearriveerd zijn."

Weerstand
Flik komt in de traditionele voetbalwereld nogal eens weerstand tegen als het gaat om nieuwe technologieën, maar daardoor laat hij zich niet weerhouden. "Ik heb geleerd om vanuit doelgroepen te denken en niet vanuit je eigen product. De doelgroep is het voetbal, niet de trainer zelf. Toen we bij AFC metingen gingen verrichten voor een onderzoek naar decision making op het veld, zag je dat die jongetjes van elf steeds naar de iPad kwamen om te kijken naar hun data, die er ongeveer net zo uit zien als in het computerspel FIFA. Ik kan wel bij de gearriveerde trainers gaan lobbyen, maar de jeugd pakt het vanzelf op. Het sluit aan bij hun belevingswereld en is daarom een goed hulpmiddel in een moderne leeromgeving, zoals een jeugdopleiding hoort te zijn."

Het is dan ook die jeugd waarop Forward Football zich samen met de onderzoekers van de Vrije Universiteit stort als het gaat om het verbeteren van het voetbal door middel van wetenschappelijke inzichten. "Veel onderzoek wordt gedaan op basis van vragenlijsten. Ze laten jongetjes 6x6 spelen en vragen achteraf wat ze ervan vonden. Dan krijg je vaak te horen wat je wilde horen, maar uiteindelijk is de uitkomst van zo'n onderzoek niet onderbouwd vanuit voetbalontwikkelperspectief. Door te meten wat de spelers in dergelijke partijtjes anders doen op het veld, kun je de effecten ervan op het voetbal en op de ontwikkeling van voetbalvaardigheden echt in kaart brengen."

Gelijke Kansen
Op dit moment werken Forward Football en de Vrije Universiteit samen aan een onderzoek naar Gelijke Kansen bij de amateurclub HC & FC Victoria 1893 in Loosdrecht. "Dat is een club met een goede opleiding en waarvan de jeugd redelijk hoog speelt. Ze dachten daar al langer na over de spagaat tussen breedtesport en selecteren", vertelt Flik. "Om de effecten van selectie tegenover Gelijke Kansen op voetbaltechnisch gebied te kunnen vergelijken, hebben we selectieteams van onder 9 onderling laten spelen en in gemixte varianten met de niet-selectieteams." 

Het onderzoek kon niet helemaal volgens planning worden afgerond omdat vanwege het coronavirus de laatste testwedstrijden niet kunnen worden gespeeld, maar zelfs de resultaten van dit onderzoek op basis van de huidige dataset zijn voer voor bijvoorbeeld de discussie in het jeugdvoetbal ten aanzien van het eventueel afschaffen van de ranglijsten, zoals KNVB-directeur Jan Dirk van der Zee onlangs bepleite. 

Vooralsnog heeft Flik in ieder geval nog geen sluitend antwoord op de vraag of dat inderdaad een verstandig plan is. "Maar ook hier denk ik dat er te weinig gekeken wordt naar het effect op het voetbal zelf. Teleurstelling en euforie op het veld hebben ook effect op de acties van spelers in het veld. Dat kun je meten en als je daar meer over weet, kom je beslagen ten ijs als je die discussie wil voeren."
 
Voor meer informatie: Forward Football