door: Leo Aquina | 14 november 2019

"Baantjes zwemmen vond ik saai." Het klinkt vreemd uit de mond van voormalig topzwemmer Johan Kenkhuis. "Maar zwemtraining is iets heel anders", zegt hij. De tweevoudig olympisch medaillewinnaar wil zoveel mogelijk mensen laten ervaren dat zwemmen meer is dan baantjes trekken in een overvol publiek zwembad. Daartoe begon hij in 2017 SwimGym, een speciaal zwembad in Amsterdam waarin hij training biedt voor iedereen die beter wil leren zwemmen, van beginner tot gevorderde. SwimGym werd een succes en er zijn inmiddels wachtlijsten. Om meer mensen te kunnen bedienen, lanceert Kenkhuis nu ook een digitaal platform: SwimGym.com. 

Toen Johan Kenkhuis in 2006 stopte met zwemmen op topniveau wilde hij graag regelmatig blijven zwemmen om fit te blijven. "Ik nam tienrittenkaarten in allerlei zwembaden, maar ik maakte ze nooit op. Iedere keer stapte ik, zoals veel zwemliefhebbers, gefrustreerd uit het zwembad. Tijdens het banenzwemuurtje hebben de badmeesters pauze. Er zijn geen lijnen in het water, iedereen zwemt elkaar continu in de weg en er is niemand op de kant die stimuleert. Ik kende dat baantjeszwemmen helemaal niet, ik kon het niet en ik wilde het niet. Ik was gewend aan gerichte training, een gevarieerd programma met concrete doelen en trainers die stimuleerden."

Afspiegeling van topsporttraining
Het frustreerde Kenkhuis bovendien dat er in 'droge sporten' zoals hardlopen en wielrennen wel allerlei mogelijkheden waren voor recreatieve sporters om gerichter te trainen. "Het zijn ook individuele sporten waarin mensen graag doen wat ze zelf willen, maar de mogelijkheden om daarin gecoacht te worden zijn de afgelopen jaren enorm gegroeid, mede dankzij allerlei apps zoals Strava, Tacx en Swift." Met SwimGym biedt Kenkhuis recreatieve zwemmers een soortgelijk programma in een speciaal daarvoor ontworpen 50-meterbad met twee banen aan de Amsterdamse Wibautstraat. 

"Wat wij doen is een afspiegeling van wat wij als topsporters deden. Een zwemtraining is natuurlijk altijd heen en weer zwemmen, maar wij doen daarbij veel aan techniek, met allerlei verschillende oefeningen en materialen zoals snorkels en zwemplakjes. Daarnaast werken we gericht aan de conditie met intervaltrainingen. Je zwemt nooit zomaar dertig baantjes heen en weer. De training is altijd anders en er is altijd een doel. Ik wil zwemliefhebbers op alle niveaus laten ervaren wat echte zwemtraining is."

Nieuwe locaties
Het concept sloeg aan. "We hebben al bijna een jaar een wachtlijst. Wat ledencapaciteit betreft is de club vol en er is weinig verloop", vertelt Kenkhuis, die daarom concreet nadenkt over uitbreiding: "We zijn in andere steden inmiddels in gesprek met verschillende projectontwikkelaars. Een zwembad is natuurlijk een behoorlijke investering voor de lange termijn. Gemeenten vinden het ook heel interessant. Er gaat veel subsidie naar publieke zwembaden en wij houden onze eigen broek op." Kenkhuis kan nog geen openingsdatum noemen: "Maar er spelen dingen in de vier grote steden en ik hoop binnen twee jaar minstens één nieuwe locatie te kunnen openen."

Digitaal vertaald
Mensen die niet op de nieuwe locaties kunnen wachten, kunnen per direct gebruik maken van de nieuwe digitale variant van SwimGym. "Daarin hebben we alles wat we in Amsterdam op locatie doen vertaald naar een digitale omgeving. We hebben een eigen methodiek ontwikkeld en we merken, onder meer op sociale media, dat daar erg veel vraag naar was, ook buiten Amsterdam en buiten Nederland." 

Hoe vertaal je een fysieke training op locatie naar een digitaal platform? Kenkhuis: "Wij stelden onszelf de vraag of je iemand online borstcrawl kan leren en wij denken dat het kan. Eigenlijk doen we online precies hetzelfde als in het zwembad. Het verschil is dat je op locatie ook tijdens het zwemmen zelf continu een trainer erbij hebt die aanwijzingen geeft. De digitale trainer staat niet naast het bad, maar je kunt digitaal wel allerlei specifieke programma's volgen. We hebben bijvoorbeeld een cursus basisborstcrawl in tien weken. Maar we kunnen online ook persoonlijk advies geven. Zwemmers kunnen een video van zichzelf maken, die wij met een team van coaches analyseren. De zwemmer krijgt dan een video van een kwartier terug met persoonlijke aandachtspunten, technieken en oefeningen in een maatwerkprogramma."

Topzwemmen
Tijdens de afgelopen WK Zwemmen in Zuid-Korea vielen de Nederlandse prestaties tegen. Kan SwimGym, naast het enthousiasmeren van de recreatieve zwemmer, een boost geven aan het Nederlandse topzwemmen? Kenkhuis: "Ik zie wel een trend in die tegenvallende prestaties. De Nederlandse top is smaller geworden. Een verklaring is dat er vanaf de jaren negentig, rond mijn generatie, altijd veel aandacht is geweest voor de topsport en je kunt je afvragen of er voldoende is nagedacht over de breedte en de onderkant. Je ziet het in meer klassieke sporten gebeuren. Iedereen vraagt zich af hoe ze de sport aantrekkelijk kunnen houden voor de jeugd."

Kenkhuis ziet geen directe rol voor SwimGym weggelegd. "De uitgelezen partij voor het structureren van het Nederlandse topzwemmen is uiteraard de bond, maar wij hebben goed contact met de bond en ik wil graag kijken waarin wij kunnen ondersteunen. Wij hebben verschillende ambities. Waar we kunnen willen we een bijdrage leveren aan de breedtesport en als het kan ook aan de topsport. Wij hoeven Femke Heemskerk natuurlijk niet meer uit te leggen hoe ze moet zwemmen, maar ze komt toevallig volgende week wel twee dagen bij ons trainen omdat ze in Amsterdam is."

Voortborduren op traditie
SwimGym en ook SwimGym.com zijn vernieuwende concepten in de zwemsport, maar vernieuwing moet volgens Kenkhuis altijd wortelen in traditie. "Je ziet in allerlei sporten noviteiten opduiken en soms schieten we daar een beetje in door. Ik kijk liever naar wat een sport in eerste instantie aantrekkelijk maakt. Daar moet je op voortborduren. Ga uit van de kracht van je sport en maak er geen circusnummer van. Wat wij doen, is pure zwembeleving."

Voor meer informatie: Swimgym.com