Rolmodellen

door: Eva Gerritse

Binding betekent gevoelsmatig verbonden zijn, een emotionele band hebben met iemand die je vertrouwt. Binding is essentieel voor het aangaan van fijne, succesvolle, langdurige relaties. Dat geldt ook zeker in de sport. Een gevoel van verbondenheid zorgt ervoor dat sporters lid worden en blijven van een sportvereniging, dat fans hun club trouw blijven, dat sportliefhebbers zich aangetrokken voelen tot het merk van de sponsor en dat grote sportbonden het hele land achter onze nationale teams krijgen. In een serie columns zoek ik uit op welke manieren binding belangrijk is in de sport.

Zouden er in 2025 meer jongetjes en meisjes een basketbal voor hun verjaardag vragen? Zouden meer ouders hun kind dit jaar aanmelden bij een atletiekvereniging? Is hockey dit jaar een sneller groeiende sport dan voetbal? Gaan er meer studenten roeien? Bij hoeveel Nederlanders staat het lopen van een marathon dit jaar op hun wensenlijstje? En dromen jonge fietsers over een wereldrecord op de baan in plaats van over de Tour de France?

Inspiratie
In al deze sporten, beleefde Nederland in de zomer van 2024 grote successen op de Olympische Spelen in Parijs. Wat is dat succes nu eigenlijk waard? Zien we over tien jaar in de statistieken van sportend Nederland het effect van de succesvolle Zomerspelen in Parijs? Nog nooit wonnen we zoveel gouden medailles (15 stuks). En daar zaten hele bijzondere gouden plakken bij. De hockeyers (m/v) pakten goud, maar we waren ook de beste in 3x3 basketbal, roeien, baanwielrennen, openwaterzwemmen, zeilen en atletiek (zelfs op de marathon!). Die unieke olympische prestaties zouden Nederlanders toch moeten inspireren om zelf ook (meer) te gaan sporten?

Helaas vertellen de feiten tot nu toe iets anders. We weten uit onderzoek dat topsportsuccessen niet automatisch een positief effect hebben op de sportparticipatie van Nederlanders. De statistieken uit het verleden hebben nog niet kunnen aantonen dat we meer gaan sporten als we landgenoten grote prijzen zien pakken in sport. Er is hooguit soms een kortdurende opleving na een groots sportief succes (ook wel bekend als het ‘Ard-en-Keesie-effect’), maar mensen gaan niet duurzaam vaker sporten na sportief succes van landgenoten op het hoogste niveau.

Toch voelt dat onlogisch. Meeslepende sportmomenten maken ons trots en geven ons inspiratie. We hadden collectief kippenvel bij de laatste meters van Sifan, werden euforisch bij de buzzer beater van Worthy, leefden mee met Sharons ontlading, schreeuwden Femke gepassioneerd naar de finish en voelden grote bewondering bij de overmacht van Harrie. Het is toch bijna niet voor te stellen dat die gevoelens niets doen met de binding van Nederlanders met sport?

Verbinden
Ik denk dat topsportprestaties, zoals die van TeamNL in Parijs, wel degelijk van grote waarde zijn voor sportbonden in hun missie om de binding met (nieuwe) sporters te vergroten. En het is ook hard nodig dat sportbonden alle troeven inzetten om meer mensen aan hun sport te verbinden. Om van Nederland het sportiefste land ter wereld te maken – zoals NOC*NSF terecht graag wil - moet er snel een keerpunt worden bereikt in de dalende sportdeelname in ons land. Hoe kunnen we die olympische medailles dan toch omzetten in meer sporters?

Een schoolproject van mijn zoon zette me onlangs aan het denken. In zijn groep vijf was het thema van de maand ‘Helden’. Met de klas bedachten ze redenen waarom iemand een held was. Eén van de punten op het grote vel papier dat aan de muur hangt in het klaslokaal: 'een olympische medaille winnen'.

Helden
Olympische winnaars zijn helden. Elke sport heeft helden nodig. Voor sportende kinderen zijn die helden een rolmodel. En rolmodellen zijn onmisbaar in iedere sport. Ze geven kinderen iets om van te dromen. Als er iets is om van te dromen, dan ontstaat motivatie en plezier in het sporten. Dromen geven sportende kinderen een doel. Zoals jongetjes die op pleintjes voetballen, doen alsof ze Messi of Ronaldo zijn, zo heeft iedere sport rolmodellen nodig. Zonder rolmodellen geen dromen. En zonder dromen geen doel en geen motivatie om te sporten.

De olympische prestaties in Parijs hebben een aantal sporten in Nederland nieuwe rolmodellen gegeven. En hoewel we weten dat hun succes niet automatisch leidt tot meer sporters, zijn die rolmodellen toch een kans voor sportbonden om de binding met toekomstige atleten te vergroten.

Sportbonden zullen er alles aan moeten doen om hun rolmodellen in de spotlights te (blijven) zetten. Hoe meer hun prestaties zichtbaar zijn (niet alleen in Parijs, maar ook in Milaan, in LA en alles wat daartussen gebeurt), hoe beter rolmodellen kunnen bijdragen aan de groei van hun sport. Als we helden in atletiek, baanwielrennen, zwemmen of zeilen vaker op hoog niveau in actie zien, dan geven we sportende kinderen een toekomstdroom.

Meidenvoetbal
Een goed voorbeeld van het effect dat rolmodellen hebben, is de ontwikkeling van het vrouwenvoetbal. De sterke groei van die sport loopt parallel aan toenemende aandacht voor het vrouwenvoetbal op topsportniveau. Sinds we de OranjeLeeuwinnen in actie zien op WK’s, EK’s en Olympische Spelen, zijn steeds meer meiden gaan voetballen. Natuurlijk dragen ook andere ontwikkelingen binnen de bond, clubs en verenigingen daaraan bij, maar het is zoveel leuker en interessanter om te beginnen met voetbal als je als klein meisje op televisie ziet dat jij later ook in volle stadions kunt voetballen.

Wat de statistieken ons tot nu toe ook verteld hebben, ik geloof erin dat we rolmodellen nodig hebben om mensen te laten sporten. Ieder kind dat nu geïnspireerd raakt door onze helden, draagt bij aan een sportiever Nederland in de toekomst. En wat betreft die statistieken houd ik graag in gedachten dat de meest gebruikte zin in artikelen over onderzoeksresultaten is: 'Anders dan tot dusver werd gedacht…'. Dus ik wacht geduldig op die statistieken van sportend Nederland over tien of twintig jaar.

Eva Gerritse is Business Lead en Strategisch Consultant Sponsoring & Sport bij Blauw Sponsorship Impact. Ze helpt sportorganisaties (zoals UEFA en Formula 1) en sportsponsors (zoals Heineken, Sony, PepsiCo, FedEx) met inzicht in de impact van sport op mensen en merken. Ze heeft een voorliefde voor sportmarketing, fan engagement en sportstatistieken. Volg haar op Twitter of LinkedIn.