door: Leo Aquina | 27 juni 2017

Sport en cultuur waren altijd gescheiden werelden, met elk hun eigen organisaties, hun eigen subsidies en hun eigen afdelingen bij overheidsorganisaties. Het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) organiseert al drie jaar bijeenkomsten om de sport en cultuurwereld dichter bij elkaar te brengen. In 2014 werd daartoe zelfs de Stuurgroep Sport en Cultuur opgericht, met vertegenwoordigers van LKCA, FCP, Jeugdcultuurfonds, Jeugdsportfonds, Kenniscentrum Sport, NOC*NSF, Vereniging Sport en Gemeenten en de VNG. Op vrijdag 16 juni kwamen in het Stedelijk Museum Schiedam professionals uit de sport- en de cultuurwereld bijeen om bruggen te bouwen. Sport Knowhow XL keek mee en doet verslag in een reeks van vier artikelen. Vandaag een gesprek met Claudia Marinelli, die de bijeenkomst in Schiedam namens LKCA organiseerde: “Je moet een lange adem hebben om domein-overstijgend te gaan werken.” 

Gastspreker Marleen van Amerongen hield aan het begin van de middag een vurig pleidooi voor nieuwsgierigheid. Van Amerongen was ooit topschaakster, werkte als manager commerciële zaken bij het Parktheater in Eindhoven – of zoals zij het zelf liever noemt #klantknuffelaar – lang in de cultuursector en kent zowel de sport- als de cultuurwereld van binnenuit. Van Amerongen begon haar verhaal met foto’s van mensen die over een muurtjes heen keken. “Bijna altijd kinderen, dat is opvallend. Kinderen zijn nieuwsgierig en daar gaat het om”, legde ze uit.

Lange adem
“Ik heb heel veel positieve reacties gehad op dat verhaal”, aldus Marinelli. “Mensen vonden het inspirerend en het beeld van kinderen die over een muurtje kijken beklijft.” Juist dat vindt Marinelli belangrijk. “Dit is het derde jaar dat we een bijeenkomst organiseren om sport en cultuur te verbinden en ik vind het mooi om te zien dat sommige mensen ook weer terugkomen naar deze bijeenkomsten. Dat betekent dat zij langere tijd met deze thematiek bezig zijn en dat hebben we nodig om verbindingen te kunnen leggen.” 

Het LKCA was op uitnodiging van de gemeente in Schiedam uitgekomen voor de bijeenkomst van 2017. “We kwamen met elkaar in contact via een pilotproject in de Schiedamse wijk Nieuwland”, vertelt Marinelli. “Wijksportverenigingen zijn een beproefd recept om kinderen in achterstandswijken aan het sporten te krijgen. Combinatiefunctionarissen sport vormen daarbij de sleutelpersonen. In Schiedam is naar aanleiding van dat voorbeeld door de Stichting Mooi Werk geëxperimenteerd met de wijkcultuurvereniging. De structuur van de wijksportvereniging is benut om kinderen kennis te laten maken met schilderen, gitaarles en theater.” 

In dit voorbeeld moesten mensen uit de sport- en de cultuursector nadrukkelijk samenwerken. Marinelli: “Sportcoaches hebben dat culturele aanbod bij de leerlingen onder de aandacht gebracht. Er is maar één cultuurcoach, die kan niet op elke school zijn. Een ander probleem was dat kinderen na verloop van tijd niet - zoals in de sport wel kan - konden doorstromen naar reguliere verenigingen. Daarom is er een kunstklas in het leven geroepen.”

Verbinding
De pilot in Schiedam krijgt dus een vervolg. Naast deze pilot werden pilotprojecten uit Nederweert (Hart voor je Wijk) en Leiden (muziekles op de hockeyclub) gepresenteerd. Ook waren er workshops met andere voorbeelden van projecten waarin sport en cultuur samenwerken, of waarin de expertise uit een van de twee werelden wordt gebruikt om de andere wereld te versterken. “De rode draad is op zoek gaan naar verbinding”, aldus Marinelli. "Je moet die samenwerking niet geforceerd opleggen, maar als de sport- en cultuurwereld ervoor openstaan zie je vanzelf nieuwe ideeën ontstaan".

Het LKCA kijkt met een schuin oog naar de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar. “Sport en cultuur moeten daarin samen optrekken. Er worden binnen gemeenten wel stappen gezet, bijvoorbeeld dat sportbuurtcoaches en cultuurcoaches worden verenigd in één persoon. Maar we zien ook dat sport en cultuur nog wel eens worden beschouwd als sluitpost op de begroting. Dat is het pretpakket. Wij willen laten zien hoe belangrijk het is, juist omdat het de leuke dingen zijn die de mensen kunnen inspireren. Het draagt bij aan de persoonlijke ontwikkeling en de maatschappelijke samenhang.”

Als we met sport en cultuur samen optrekken, kunnen we dat besef beter over het voetlicht brengen bij de gemeenten. In sport en cultuur heb je bovendien veel te maken met eenzelfde soort beleidsvraagstukken, waar het gaat om verenigingen bijvoorbeeld.”

Voor meer informatie: Sport en Cultuur: nieuwe samenwerkingsvormen