Is het WK voor voetbalclubs een vorm van <em>overstretch</em>?

door: Sjak Rutten

De recente overwinning van Crystal Palace op Manchester City in de finale van de FA-cup was een ode aan de romantiek van het voetbal. Passie en clubtrots wonnen het deze keer van de oliedollars van een commerciële gigant. Gary Lineker en Alan Shearer konden op de BBC hun enthousiasme nauwelijks verbergen. Hoewel ze weten dat de overwinning van Crystal Palace niets verandert aan de realiteit dat het grote geld altijd wint. De verhoudingen zijn binnen Europa al zo scheef geworden dat Tottenham Hotspur - als winnaar van de Europa League-finale - een Champions League-ticket krijgt ondanks het feit dat deze club in eigen land beschamend laag geëindigd zijn. Wat ook geldt voor mede-finalist Manchester United.

Het grote geld wint in het voetbal altijd. Maar de vraag is of met voetbal verdiend geld oneindig kan worden opgevoerd. Het wereldkampioenschap voor clubs dat van 14 juni tot 15 juli in de Verenigde Staten wordt gespeeld is een belangrijke testcase. Er nemen 32 teams uit zes continenten deel en de finalisten zullen zeven wedstrijden moeten spelen. Omdat vlak na het toernooi de nationale en Europese competities weer beginnen naderen we de situatie dat er 365 dagen per jaar gevoetbald wordt en dat de spelers geen enkele rustperiode meer wordt gegund.

Door de overbelasting liggen blessures en fysieke en mentale uitputting op de loer. Geen enkele sport kent zo’n lang seizoen. In de Verenigde Staten duurt het seizoen in de NBA inclusief de play-offs van half oktober tot half juni en in de MLB van eind maart tot eind oktober. Ondanks protesten van de internationale spelersvakbond en enkele clubs zorgt de verlokking van het grote geld ervoor dat het wereldkampioenschap voetbal voor clubs gewoon doorgaat.

Maar wordt het een succes? De voortekenen zijn niet gunstig. Een paar seinen staan op donker oranje. Op de eerste plaats wekt het toernooi weinig enthousiasme bij de voetballiefhebbers. Vooral de aanhangers van de deelnemende clubs zullen geïnteresseerd zijn. De kaartverkoop valt tot nu toe zo tegen dat de organisatie heeft besloten tot een koppelverkoop. Wie kaarten koopt voor het wereldkampioenschap voor clubs krijgt het recht om met voorrang kaarten te kopen voor het wereldkampioenschap voor landenteams dat in 2026 in de Verenigde Staten, Canada en Mexico wordt gehouden. Je moet dan wel bewijzen dat je de wedstrijden van het wereldkampioenschap voor clubteams daadwerkelijk hebt bijgewoond. Het lijkt op paniekvoetbal.

Het helpt ook niet dat het wereldkampioenschap voor clubteams in de Verenigde Staten wordt gehouden. Na de verkiezing van Trump is het toerisme naar de Verenigde Staten ingestort; het aantal boekingen voor vakanties en reizen vanuit de rest van de wereld is in het eerste kwartaal van 2025 dertig procent minder dan in het eerste kwartaal van 2024. De verwachting is dat deze trend doorzet. De Amerikaanse douane heeft een traditie om intimiderend op te treden tegen toeristen. Dat is onder Trump alleen maar erger geworden. Twee Duitse meisjes die niet al hun verblijfsaccommodaties van tevoren hadden geboekt zijn enkele dagen opgesloten. Berichten dat je als bezoeker van de Verenigde Staten kunt eindigen in een gevangenis in El Salvador heeft er al toe geleid dat verschillende landen hun burgers hebben geadviseerd om uiterst voorzichtig te zijn bij bezoeken aan Amerika.

Als het toernooi mislukt gaat dat discussie opleveren in de hele sportwereld. Niet alleen is het WK voor landen volgend jaar in de VS (plus Canada en Mexico), maar ik zie nu al stukken voorbijkomen waar de Olympische Spelen in Los Angeles ter discussie worden gesteld gezien het politieke klimaat in Amerika.

Het derde sein dat tot slot op donker oranje staat is het gedrag van president Infantino van de FIFA. Hij is al in het Witte Huis geweest om met Trump te bespreken hoe zij als oppergraaiers persoonlijk zoveel mogelijk kunnen verdienen aan het wereldkampioenschap in 2026. Erger nog is dat Infantino tijdens het bezoek van Trump aan Saudi-Arabië opdook in het gezelschap van Trump en Ben Salman. Dat vond hij belangrijker dan het jaarcongres van de FIFA in Paraguay, waar hij een halve dag te laat arriveerde, waarna een aantal bij de UEFA aangesloten landen uit protest de FIFA-vergadering verliet. De voetbalwereld is er intussen wel aan toe om de megalomane Infantino een grote nederlaag te bezorgen in de vorm van een miljardenverlies op het wereldkampioenschap voor clubs. De macht van het grote geld wordt hiermee niet gebroken maar het zou wel lekker voelen. Net als de overwinning van Crystal Palace.

Sjak Rutten is historicus, sportliefhebber en voormalig bestuurder van enkele sportverenigingen.