De vraag van Ruud Bruijnis aan Heiko van Staveren

De vraag van... Ruud Bruijnis, directeur amateurvoetbal van de KNVB
aan... prof. dr Heiko van Staveren, hoogleraar sportrecht die op 28 september 2007 zijn afscheidscollege geeft

De vraag:
"Wat is tijdens uw carrière voor de sportwereld juridisch de meest gunstige ontwikkeling geweest?"

Het antwoord
"Ik vind de meest gunstige ontwikkeling dat er in het recht steeds meer rekening gehouden wordt met de eigen bewegingsruimte die sport nodig heeft. Het gaat mij dan om sport als ontwikkelingsvorm van het wedstrijdspel, de krachtmeting die eigen regels nodig heeft om spel te blijven. Allereerst heeft het recht dat erkend bij de civiele en strafrechtelijke aansprakelijkheid in het geval dat gedurende de wedstrijd de ene deelnemer de andere verwondt. ‘Wie wil boksen moet in de ring blijven’, wil zeggen dat je in de boksring je tegenstander binnen de regels mag stompen, iets dat je buiten op straat niet mag. Je moet je wel aan de spelregels houden, want de judoka die een stopcomando negeert en daardoor zijn tegenstander ernstig verwondt is wel degelijk aansprakelijk. De hockeyer echter die een mislukte backhandslag geeft en daardoor een tegenstander een hersenschudding slaat, is niet aansprakelijk, omdat het gaat om gedrag dat het spel uitlokt en dat de deelnemers onderling van elkaar hebben te verwachten.
 
Voorts heeft het recht erkend dat er in de sport regels moeten zijn die zodanig met de sport samenhangen dat zij voorrang verdienen boven wettelijke regels. Toen de transferregels in de basketbalsport ter sprake kwamen in een geval waarin een goede Finse basketballer werd verboden om gedurende de play-offs een Belgische club te komen versterken heeft het Hof van Justitie EG geoordeeld dat een verbod tot overschrijving boven de wettelijke regel van het vrij verkeer van werknemers gaat als dit verbod noodzakelijk is om de eerlijke competitie te waarborgen. Als het hof dat niet zo had gevonden dan zou het mogelijk zijn dat competities niet meer goed uitgespeeld kunnen worden omdat ondertussen spelers steeds van club wisselen, waardoor de sterkte van de club niet meer te bepalen is. De eerste competitie van de voetbalbond in 1890/’91 kon om die reden niet uitgespeeld worden en dat was dan ook de reden waarom de regel ingesteld werd dat een speler gedurende het seizoen slechts voor één club speelgerechtigd was.
 
Een derde punt waaruit blijkt dat het recht rekening houdt met sporteigen regels is dat erkend wordt dat in de zogenaamde landenwedstrijden de teams moeten bestaan uit spelers die de nationaliteit hebben van het land waarvoor zij in de wedstrijd uitkomen. Dit gaat boven de antidiscriminatie wetten die de discriminatie naar nationaliteit verbieden, ook als het gaat om de samenstelling van sportploegen. Wat mij betreft mag het recht op dit punt nog best wat meer plaatsmaken voor de sport en een zekere beperking van buitenlanders in een clubteam tolereren. Het gaat bij de nationale rivaliteitgedachte in de sport echt niet alleen om de interlandwedstrijden, maar ook om het stimuleren van sportbeoefening in het land zelf en dat lijkt mij te worden bemoeilijkt als de topcompetitie uit buitenlanders bestaat. Daarmee heb ik eigenlijk al een vraag gesteld, die ik graag aan Maarten van Bottenburg, bijzonder Hoogleraar sportontwikkeling in Utrecht zou willen stellen."

Volgende week de vraag van Heiko van Staveren aan Maarten van Bottenburg, bijzonder hoogleraar sportontwikkeling aan de Universiteit Utrecht: is er onderzoek gedaan naar de effecten van het opheffen van de buitenlandersbeperking in clubteams? Zo ja, is het dan werkelijk zo dat te veel buitenlanders in de topcompetitie negatief werkt op de stimulering van de beoefening van die tak van sport? Zo nee, mogen dan de gentlemen's agreements tot beperking van de buitenlanders in de topcompetitie in takken van sport als hockey en basketbal gezien worden als een teken dat teveel buitenlanders negatief werken voor de stimulering van sportbeoefening?