The Perfect Storm - uitvoeringskracht van sport- en beweegsector onder druk

door BMC | 23 oktober 2025

BMC constateert dat de uitvoeringskracht van de Nederlandse sport- en beweegsector onder grote druk staat. Zonder structurele verandering kan de sector de maatschappelijke opgaven niet waarmaken. Daarom pleit BMC voor een landelijke norm, een passend visitatiestelsel en een korte termijnoplossing via Sportakkoord 3. Tijdens de Nationale Sportvakbeurs gaan BMC-adviseurs Jurrie Groenendijk, Martijn Kooijman en Nathan Stukker in op de problematiek en presenteren zij drie praktijkgerichte perspectieven voor publieke organisaties.

Vijf samenkomende ontwikkelingen – The Perfect Storm
De druk op het sport- en beweegveld wordt veroorzaakt door vijf elkaar versterkende bewegingen:

1. Toenemende noodzaak van sport en bewegen
Steeds minder Nederlanders voldoen aan de beweegnorm, terwijl het Nationaal Preventie Akkoord juist inzet op 75% in 2040. De urgentie om het tij te keren neemt toe.

2. Veranderend vraag en aanbod
De sport verandert snel: Nieuwe sporten en commerciële aanbieders (zoals padel of urban sports) stellen andere eisen aan accommodaties en organisatie. Overheden moeten meebewegen en faciliteren.

3. Regionalisering en generalisatie
Gemeenten beperken zich niet langer tot beheer van sportaccommodaties, maar verbinden sport en bewegen steeds meer met sociaal beleid. Tegelijkertijd bundelen regio’s hun krachten om aanbod en infrastructuur op bovengemeentelijk niveau te versterken. Dat vraagt om professionalisering en nieuwe samenwerkingsvormen.

4. Haperende en incidentele financiering
Bijdragen van de Nederlandse Loterij en NOC*NSF staan onder druk. Gemeenten kampen vanaf 2026 met lagere algemene uitkeringen, terwijl sport geen wettelijke taak is en daardoor vaak op de bezuinigingsagenda belandt. Dit raakt de toegankelijkheid van sport- en beweegvoorzieningen.

5. Grote investeringsopgave in accommodaties
Veel sportaccommodaties zijn aan vervanging toe. Gemeenten hebben te maken met forse financiële en uitvoeringsopgaven, beperkte capaciteit en hogere ambities door stedelijke ontwikkelingen.

Drie fundamentele dilemma’s
Uit deze ontwikkelingen komen drie structurele dilemma’s naar voren:

Financieel dilemma: behoefte aan langetermijninvesteringen tegenover structureel incidentele financiering en dreigende bezuinigingen.

Organisatorisch dilemma: de wens tot professionalisering versus krimpende uitvoeringskracht bij gemeenten en verenigingen.

Voorzieningen-dilemma: groeiende behoefte aan sportieve leefomgevingen tegenover de enorme vervangingsopgave van accommodaties.

Oplossingsrichtingen

1. Een fundamentele paradigmashift
We moeten sport en bewegen centraal stellen in onze ruimtelijke en maatschappelijke keuzes. Niet de auto, maar de fiets en de speelplek als uitgangspunt. Dit vraagt een andere manier van denken bij bestuurders, beleidsmakers en inwoners.

2. Professionalisering van het sport- en beweegveld
De sector moet verder professionaliseren. Denk aan afspraken over kwaliteitsnormen, arbeidsmarkt en opleidingsprogramma’s, vastgelegd in cao’s en Human Capital Agenda’s.

3. Structurele verankering en financiering
De huidige financiering is wankel en vaak tijdelijk. Zonder structurele bekostiging vallen initiatieven stil zodra impulsen aflopen. Bestendiging is cruciaal.

Naar een landelijke norm
BMC pleit voor een landelijke norm en een visitatiestelsel dat ambitie en financiering standaardiseert. Gemeenten houden beleidsvrijheid, maar kunnen zo op een eenduidige manier het gesprek voeren over opgaven en middelen. Dit is een eerste stap richting wettelijke verankering en duurzame financiering van sport en bewegen.

Tijdens de Nationale Sportvakbeurs presenteert BMC praktijkvoorbeelden en oplossingsrichtingen die bijdragen aan een toekomstbestendig sport- en beweegstelsel.