“Als we niet snel ingrijpen, gaat het helemaal mis met onze sportaccommodaties”

door: Emilie Maclaine Pont | 23 december 2025

De KNVB sloeg eerder dit jaar alarm. Maar liefst 60 procent van de sportaccommodaties moet acuut gerenoveerd of verduurzaamd worden. Daarbij heeft een kwart van de Nederlandse voetbalverenigingen een wachtlijst voornamelijk door capaciteitsgebrek, aldus de voetbalbond. Zorgwekkende situaties, meent de KNVB, die een plan heeft opgesteld om het tij te doen keren. De bond roept daarbij nadrukkelijk de hulp in van politiek Den Haag.

David Pranger staat als head of corporate affairs van de KNVB voorop om de politiek en overheid tot actie te manen. “In de 12,5 jaar dat ik vanuit de bond in contact ben met ambtenaren en politici is er nog nooit zoveel aandacht geweest voor de sportaccommodatie als nu. Tegelijkertijd handelen de overheid en Tweede Kamer te weinig naar wat ze als belangrijk aanmerken. Het belang van sport benoemen is één, de benodigde financiële middelen vrijmaken – en wegblijven van bezuinigingen al helemaal – is een tweede.”

Daar gaat het mis, betoogt Pranger. Als voorbeeld noemt hij het afschaffen van de BOSA-regeling. Deze subsidie is bestemd voor de bouw en het onderhoud van sportaccommodaties, maar wordt de komende jaren afgebouwd. Pranger: “Als sportvereniging kan je wel aanspraak maken op de zogenaamde DUMAVA-regeling, maar die is alleen gericht op verduurzaming van bestaand vastgoed. Niet op bijvoorbeeld nieuwbouw, ander onderhoud en het laten sporten van mensen met een beperking, waar de BOSA mede op zat. “Dit jaar was het vanaf 15 april al niet meer mogelijk om BOSA-subsidie aan te vragen, omdat het budget met 155 procent overvraagd was. Dat is een teken aan de wand. De overheid moet niet minder, maar juist méér geld beschikbaar stellen, in ieder geval tot de grootste achterstanden zijn weggewerkt.”

Te weinig actie
Volgens de KNVB is het geld hard nodig, omdat het met de Nederlandse voetbalaccommodaties matig is gesteld. Op dit moment is volgens Pranger ruim 60 procent van de sportaccommodaties in Nederland verouderd en toe aan renovatie. “Wij hebben 1,2 miljoen leden en dat aantal groeit nog steeds. Een op de vier amateurverenigingen heeft een wachtlijst, voornamelijk in de grootstedelijke gebieden. De operationele kosten stijgen door inflatie, een hogere gasprijs, het stoppen van de salderingsregeling en meer uitgaven aan afval en water. Zie daar maar eens tegenop te boksen, zeker als de BOSA-subsidie – goed voor € 7.000 per jaar per vereniging– wegvalt. Natuurlijk voelen wij als KNVB een verantwoordelijkheid, maar uiteindelijk is het onze taak om het voetbal te organiseren en verenigingen te ondersteunen. De opgave wat betreft de infrastructuur ligt bij voor het grootste gedeelte bij gemeenten, die daar nu jaarlijks al twee miljard euro aan besteden. Dat is in de praktijk nu dus te weinig. Bovendien staan de budgetten van gemeentes ook zwaar onder druk. ”

Ook de rijksoverheid speelt een rol, onder meer met de voornoemde verduurzamings- (DUMAVA) en subsidieregeling (BOSA). Pranger spreekt dagelijks met ‘Den Haag’, op verschillende niveaus en bij meerdere ministeries. “Dat gaat van VWS tot VRO en van EZ tot I&W. Als het gaat om de BOSA, kloppen we aan bij VWS. Met EZ hebben we het over innovatieve oplossingen. I&W spreken we over het klimaatbeleid en VRO over de bouw van sportaccommodaties in algemene zin. De Nota Ruimte van het Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening is afgelopen oktober gepubliceerd en de consultatie is net gesloten. Hierin staat wel dat sport een plek moet krijgen in wijken, maar niet hoe dit gerealiseerd moet worden. Daar vinden wij wat van. Het RIVM publiceerde vorige week een artikel waarin het aangeeft dat in iedere wijk minimaal 25 procent van de ruimte besteed moet zijn aan sport en bewegen. Nu is dat slechts elf procent. We hopen dat deze concrete cijfers aanzetten tot actie, want die onderneemt de politiek nu te weinig.”

Deltaplan
In mei 2025 kwam de KNVB met een zogenaamd 7-punten Deltaplan Sportaccommodaties. Hierin pleit de bond onder meer voor ‘behoud en versterking van de succesvolle BOSA-regeling’, ‘structurele opname van sport in de ruimtelijke plannen’ en ‘startkapitaal voor verenigingen om te kunnen investeren’. “Met dat laatste willen we clubs de mogelijkheid bieden om aanspraak te maken op een fonds en startkapitaal om hun accommodatie op peil te houden. Ze zouden bij de fonds tegen gunstigere rentes dan op de reguliere markt een lening moeten krijgen. Dat bestaat deels uit publiek en deels uit privaat geld, bijvoorbeeld afkomstig van private fondsen die zich hierop richten. De huidige (demissionaire) staatssecretaris heeft laten weten deze mogelijkheid van een fonds te willen onderzoeken.”

Ook ‘eerlijke exploitatievoorwaarden voor vrijwilligers en club’ staat als punt in het Deltaplan genoemd. “Daarmee doelen we vooral op het verlichten van de regeldruk waaronder clubs en vrijwilligers gebukt gaan. De 400.000 vrijwilligers die in het voetbal actief zijn, doen dat vaak naast hun baan. Om hen dan ook nog eens te belasten met allerlei ingewikkelde randzaken die voor het regelen van het voetbal zelf niet nodig zijn, vinden wij te ver gaan. Denk aan de AVG, Alcoholwet en Uitvoeringsregeling. Natuurlijk moet er enig toezicht zijn, maar het is wenselijk om de regels te versoepelen als je met vrijwilligers te maken hebt.”

Lichtpunt is dat de gewenste herstart van gratis energiecoaches geëffectueerd wordt. Pranger: “Ook de positieve agenda van D66 en CDA stemt hoopgevend. Daarin onderschrijven zij het belang van sport en bewegen uit preventief oogpunt en het sociale aspect van het verenigingsleven voor een weerbare samenleving. Ook worden er investeringen aangekondigd, maar ook hier geldt: ze moeten het wel waarmaken. Daarom houden wij, al dan niet samen met NOC*NSF en andere sportorganisaties, intensief contact met de landelijke politiek en overheid, want dat we nog steeds voor grote opgaven staan, is overduidelijk.”