#THIS ARTICLE IN ENGLISH
door: Leo Aquina | 19 januari 2023
Het leven van topsporters draait om presteren op het sportveld, maar wat er buiten het sportveld gebeurt, is misschien wel minstens zo belangrijk. Tijdens een kennisevent van TeamNL@work op 29 november jl. op Papendal was Wolfgang Stockinger de belangrijkste spreker met een voordracht over duale carrières. Naar aanleiding daarvan sprak Sport Knowhow XL over dit thema verder met de Oostenrijkse specialist. “Als je de duale carrières bij topsporters niet stimuleert, gaat er veel talent verloren”, zegt hij. “Sportorganisaties moeten zich realiseren dat sport lang niet altijd meer op de eerste plaats komt. Als er niets naast kan, zullen veel sporters kiezen voor een maatschappelijke carrière en de sport vroegtijdig verlaten.”
Wolfgang Stockinger was tussen 2013 en 2018 hoofd van het nationale ontwikkelingsprogramma voor duale carrières bij KADA, de ngo die zich hier in Oostenrijk mee bezighoudt. In 2019 richtte hij TWIN op, een internationaal adviesbureau voor beleidsmakers in de sport, onderwijs en arbeidsmarkt. TWIN begeleidt ook atleten en coaches op het gebied van duale carrières en zelfontplooiing.
Geblesseerd en toch gelukkig
Stockingers belangstelling voor en kennis van duale carrières komt deels voort uit zijn persoonlijke ervaringen als profvoetballer, die daarnaast ook een universitaire opleiding volgde. “Nadat ik was afgestudeerd aan een Oostenrijkse Sportschool studeerde ik sociale economie aan de universiteit van Linz, terwijl ik ook voetbalde in de Oostenrijkse Premier League. Daardoor ken ik de voordelen van een duale carrière uit de eerste hand, voordelen die ver boven het behalen van een diploma uitstijgen.” Stockinger stopte op zijn 24ste noodgedwongen met betaald voetbal. Hij was net verhuist naar BV Veendam, toen hij een ernstige knieblessure opliep. Hij studeerde tijdens de revalidatie aan de Rijksuniversiteit Groningen.
“Voor mij als sporter was de blessure een diepe teleurstelling, maar tegelijkertijd een van de meest vormende periodes in mijn leven. Terugkijkend heeft dat vooral te maken met de wisselwerking tussen mijn leven als voetballer en mijn actieve academische en privéleven daarbuiten, en de stabiliteit en zingeving die dat bracht. Vele jaren later werkte ik als adviseur van TWIN samen met een sporter die het perfect onder woorden bracht: ‘Ik leerde dat ik gelukkig kon zijn, zelfs als ik geblesseerd was'."
“Onze missie komt ten goede aan de afzonderlijke atleten, het sportsysteem en de internationale gemeenschap als geheel”
Gouden kans
Als levend voorbeeld van wat een duale carrière voor een topsporter kan betekenen, ging Stockinger zich er in 2012 eerst als atletenbegeleider en later als head of dual career development bij KADA professioneel mee bezighouden. “In die tijd zag ik een bewustwordingsproces op gang komen in veel Europese landen. Sportpolitieke ontwikkelingen in de Europese Unie speelde een belangrijke rol in, en ik ging steeds meer op internationaal gebied adviseren.” Het internationale werk van Stockinger leidde in 2019 tot de oprichting van TWIN. “De mogelijkheden voor atleten op een duale carrière hangen sterk af van het hele systeem eromheen”, legt Stockinger uit. “Om atleten kansen te bieden, moeten we die omgeving versterken. Daarbij spelen diverse factoren een rol: de verschillende stakeholders in sport, onderwijs en arbeidsmarkt; meerdere disciplines zoals coaching, opleiding en training, arbeidsplaatsen, psychologie en meer. In een onderzoeksrapport van de Europese commissie uit 2017 staat dat 35 procent van de Europese lidstaten hun eigen status en ontwikkeling in duale carrières negatief beoordeelden, en ik zag een gouden kans.”
Met TWIN wil Stockinger topsport en sociale ontwikkeling dichter bij elkaar brengen. “Onze missie komt ten goede aan de afzonderlijke atleten, het sportsysteem en de internationale gemeenschap als geheel”, legt de Oostenrijker uit. “Duale carrières zijn onderdeel van onze zakelijke kernactiviteiten. We adviseren instituties, atleten en coaches. Onze klanten zijn regionale en nationale overheden, olympische comités, sportbonden, professionele sportclubs, universiteiten en sportscholen en sportwerkgevers.”
TWIN biedt ook individuele begeleiding aan atleten en coaches. Wat zijn volgens Stockinger de grootste hobbels op de weg als het gaat om het combineren van topsport met een maatschappelijke carrière? “Dat is een moeilijke vraag, want er zijn enorme verschillen tussen sporten, het stadium waarin een carrière zich bevindt en culturele achtergrond, zowel waar het gaat om specifieke sportculturen als om het land van herkomst. Maar natuurlijk is er ook een gemene deler. Het gaat erom dat iemand in staat is weloverwogen beslissingen te maken, dat iemand de controle neemt over zijn of haar eigen pad en dat iemand een goede balans vindt tussen sport en opleiding en zijn of haar privéleven. Bij het begeleiden van atleten gaan we iedere keer op zoek naar de juiste individuele keuzes. Daarnaast begeleiden we atleten bij het verbeteren van hun self-management, want een duale carrière vraagt op dat gebied specifieke competenties als het gaat om flexibilisering, periodisering en het stellen van prioriteiten waar het gaat om de sportieve en academische uitdagingen.”
“Een goede voorbereiding op een leven na de topsport heeft ook positieve effecten op sportgebied zelf"
Meer dan een vangnet
Volgens Stockinger is het belang van een duale carrière niet te onderschatten: “Een duale carrière is zoveel meer dan alleen maar een vangnet voor de toekomst van topsporters. Het fungeert als motor van hun persoonlijke ontwikkeling. Vanuit het perspectief van de sporter gaat het om het cultiveren van diverse talenten het laten bloeien van hun persoonlijkheid, en vanuit maatschappelijk oogpunt biedt het voordelen als het gaat om inzetbaarheid op de arbeidsmarkt, inclusie en participatie. En als we nog een stap verder denken, is dit gekoppeld aan het leveren van sociale bijdragen, sociale cohesie en sociale transformatie."
Stockinger wijst daarnaast op een niet onbelangrijk neveneffect dat vaak over het hoofd wordt gezien: “Een goede voorbereiding op een leven na de topsport heeft ook positieve effecten op de prestaties van de atleet. Niet verbazingwekkend want het is een algemeen aanvaard psychologisch gegeven dat mensen met een brede basis van kennis en waarden stabieler in het leven staan en beter met crises om kunnen gaan. Daaraan gekoppeld heeft recent wetenschappelijk onderzoek uitgewezen dat er een relatie is tussen activiteiten buiten de sport en sportieve prestaties. Het is goed als sporters en sportorganisaties het belang van duale carrières onderkennen als een cruciaal onderdeel van de holistische ontwikkeling van atleten.
Stockinger vindt dat sportorganisaties zich meer met duale carrières bezig moeten houden: “Tot nu toe was het vooral iets dat werd gedreven en verteld door het onderwijs, maar de sport moet hierin zelf meer verantwoordelijkheid nemen.” Met TeamNL@work neemt NOC*NSF op dat gebied het voortouw. Stockinger vroeg zijn Nederlandse gehoor na te denken over the best next question die het Nederlandse duale carrièresysteem moet beantwoorden en gaf daarbij zelf alvast een voorzet: “Als de structuren rond duale carrières met al hun complexiteit een volgende stap willen maken in hun ontwikkeling, dan moeten ze de manier waarop de verschillende instituties samenwerken optimaliseren.‘
Voor meer informatie: twin.sport
Lees ook: Geslaagde tweede editie Kennisevent TeamNL@work