door: Leo Aquina | 7 april 2022
De gemeente Den Haag presenteerde deze week voor het eerst een integraal huisvestingsplan (IHP) sport. Daarmee brengt de gemeente meer structuur aan in het beleid op het gebied van sportaccommodaties. “Voor de sport is dit nieuw, maar de gemeente kende al een IHP voor onderwijs”, vertelt Tom van Dijk, Adviseur Projecten en Implementatie Sport bij de gemeente. “Nu zijn we ook aan de slag gegaan voor de sectoren sport, cultuur en welzijn. Dankzij het IHP krijgen we inzicht in wat we de komende jaren aan sportvoorzieningen nodig hebben, waardoor we minder ad hoc hoeven te reageren als er nieuw kunstgras, meer zwemwater of een nieuwe sporthal nodig is.”
Tom van Dijk ligt de betekenis van het IHP toe: “Hiermee wordt een meer integrale en daarmee een efficiëntere benadering van het maatschappelijk vastgoed opgesteld, met als resultaat een beter overzicht van de ruimtelijke en financiële opgave voor de korte en lange termijn. Dit geeft betere handvatten om ambities te realiseren.” Het structureel ruimte reserveren voor sportvoorzieningen was in het verleden lang niet overal vanzelfsprekend, maar de laatste jaren zijn meer gemeenten hiermee aan de slag gegaan. “Voorafgaand aan het IHP hebben we data-analyses gedaan en onderzoeken uitgevoerd met hulp van het Mulier Instituut en onderzoeksbureau Drijver & Partners”, aldus Van Dijk. “Deze onderzoeken zijn bijgesteld op basis van een geactualiseerde bevolkingsprognose.”
Referentienorm
Om rekening te kunnen houden met de behoefte aan maatschappelijke voorzieningen in de stedelijke ontwikkeling heeft de gemeente Den Haag referentienormen opgesteld, ook specifiek voor sportfaciliteiten. Van Dijk: “Die normen zijn door het college in januari 2021 vastgesteld. Daarbij is gekeken naar de voorzieningen die we nu hebben, en of er nog krapte is. Op dit moment bestaat er in ieder geval enige krapte in het aanbod van sporthallen en zwemwater.
De Haagse referentienormen komen volgens Van Dijk aardig overeen met de normen die andere grote steden hanteren: “We gaan uit van één sporthal per 22.000 inwoners en één zwembad op 77.500 inwoners. Voor buitensport is het in de stad ingewikkelder om binnen de gemeentegrenzen voldoende vierkante meters te realiseren, maar dat is wel het uitgangspunt. De norm hiervoor is meer afgestemd op het woongebied, bijvoorbeeld centrum-stedelijk of gemengd-stedelijk en ligt tussen de 4.000 en 10.000 vierkante meter sportveld (bestaande uit buitenruimte en infrastructuur) per duizend woningen.”
“Zeker de laatste twee jaar is er door corona meer aandacht voor sport en bewegen in de openbare ruimte, mensen die voor zichzelf gingen hardlopen of fietsen bijvoorbeeld"
Voor de specifieke ruimteproblematiek van buitensport, hanteert de gemeente een leidraad. Van Dijk: “Als het echt niet lukt om de benodigde voorzieningen binnen de gebiedsontwikkeling aan te leggen, dan moeten we soms ook daarbuiten kijken, maar in dat geval hanteren we een maximale afstand van anderhalve kilometer en een goede veilige fietsinfrastructuur (‘langzaam verkeerroute’).”
Sport in buitenruimte
Naast accommodaties voor de georganiseerde sport, heeft Den Haag een apart hoofdstuk in het IHP opgenomen voor ongeorganiseerde sport in de openbare ruimte. Van Dijk: “Zeker de laatste twee jaar is er door corona meer aandacht voor sport en bewegen in de openbare ruimte, mensen die voor zichzelf gingen hardlopen of fietsen bijvoorbeeld. In het IHP proberen we daar aandacht op te vestigen. Denk daarbij aan het aanleggen van loop- en fietsroutes en verschillende soorten playgrounds in de stad. Ook proberen we op bestaande sportparken ruimte te creëren voor vrij gebruik als de sportclubs er op bepaalde momenten zelf geen gebruik van maken.”
Hoewel faciliteiten vaak gecombineerde voorzieningen bieden voor verschillende maatschappelijke sectoren – denk aan een sporthal die door verenigingen en scholen wordt gebruikt – zijn de IHP’s gescheiden. Van Dijk: “Natuurlijk houden we wel rekening met de behoefte vanuit andere sectoren. Als er een sporthal wordt gebouwd, nemen we als uitgangspunt mee dat er ook een behoefte is vanuit het onderwijs en andersom wordt er vanuit het onderwijs natuurlijk ook gekeken naar de sportbehoefte als er een school wordt gebouwd die recht heeft op een bepaalde hoeveelheid sportzalen.”
Zes nieuwe sporthallen in 2040
Hoe ziet het IHP Sport voor Den Haag er in grote lijnen uit? Van Dijk: “In het IHP is een raming gemaakt van geprognosticeerde uitbreiding. Daarbij gaan we uit van een bevolkingsgroei van zo’n 80.000 à 100.000 inwoners. Om aan de vraag aan sporthalruimte te voldoen zijn er in 2040 zes extra sporthallen nodig. Er is een nieuw zwembad nodig, waarbij nog moet worden onderzocht of dit inderdaad een nieuw bad wordt of dat het gerealiseerd kan worden door uitbreiding van bestaande faciliteiten. Voor de buitensport wordt in het IHP rekening gehouden met een benodigde uitbreiding van 18 hectare sportgrond tot 2040. Het gaat niet alleen om fysieke uitbreiding, maar voor een deel ook om een kwaliteitsimpuls, met bijvoorbeeld meer kunstgras en herindeling van complexen.”
“Het IHP geeft zicht op wat we de komende jaren nodig hebben en het kan natuurlijk altijd worden bijgesteld op de dan actuele gegevens"
Hoewel de prognoses doorlopen tot 2040 kijkt het IHP niet verder dan 2032. “Voor de periode erna gaan we aan de slag met de dan geldende prognoses”, aldus Van Dijk. Hoewel het IHP beoogt meer structuur te geven aan het beleid benadrukt hij dat het een beleidsarm document is: “Het geeft zicht op wat we de komende jaren nodig hebben en het kan natuurlijk altijd worden bijgesteld op de dan actuele gegevens. Het college heeft hiermee een handvat om daadwerkelijk beleid te maken en uiteindelijk moeten concrete besluiten natuurlijk worden geaccordeerd door de gemeenteraad.”
