door: Frank Molema | 24 september 2020
Met een goed maatschappelijk beleid hebben voetbalclubs, competities en bonden niet alleen impact op de maatschappij, maar ook op de eigen organisatie. Deze overtuiging hoopt het European Football Development Network (EFDN) aan steeds meer partijen in het voetbal over te brengen. In Nederland is daarvoor een belangrijke rol weggelegd voor oud-trainer Robert Maaskant.
Het European Football Development Network (EFDN) is een Nederlandse stichting en bestaat sinds 2014. Het netwerk biedt ondersteuning aan clubs, competities en bonden in Europa bij hun maatschappelijke activiteiten. “Toen we in 2014 in gesprek gingen met overkoepelende organisaties zoals de UEFA en de ECA vond iedereen de maatschappelijke kant van voetbal belangrijk, maar bij niemand stond dit op de prioriteitenlijst”, zegt CEO Hubert Rovers van EFDN.
Delen van kennis
Kortom, er is op dit gebied nog veel winst te behalen, vooral op het gebied van kennisdeling en samenwerking. Dat besef groeide rond 2014, vertelt Rovers. “In 2014 wilde iedereen in Europa apart van elkaar opnieuw het wiel uitvinden. Er was weinig tot geen overleg, maar juist het delen van kennis en goede voorbeelden is van grote waarde, zowel op project- als organisatieniveau. Richt je als club een aparte stichting op of wordt de maatschappelijke tak van je organisatie een aparte afdeling? Hoe ga je om met sponsoring en vrijwilligers? Vaak zijn budgetten aan de maatschappelijke kant van de clubs vrij klein, maar door slimme samenwerkingsverbanden op te zetten kan je de meeste impact bereiken.”
Dit soort ondersteuning werd in Nederland tot 2014 uitgevoerd door de stichting Meer dan Voetbal, maar deze ging later op in de Eredivisie CV. Rovers merkt nu, zes jaar later, dat na het wegvallen van Meer dan Voetbal de waarde en impact van maatschappelijk beleid binnen het voetbal minder gezien wordt en dat er minder maatschappelijke activiteiten worden uitgevoerd.
Hubert Rovers wil in Europa het bewustzijn creëren dat een club meer is dan alleen een mannenteam die wedstrijden moet winnen
Online kennisbank
Dit besef leeft breder: vanuit verschillende clubs kwam de vraag of EFDN de clubs meer kan ondersteunen met Nederlandse activiteiten, projecten en een speciale online kennisbank waar clubs op terug kunnen vallen. “Zo blijft de kennis behouden, ook als mensen vanuit de maatschappelijke tak bijvoorbeeld doorgroeien naar een commerciële functie. Het verloop in personeel is bij sommige clubs groot, maar dankzij EFDN is er dan altijd een punt waarop mensen kunnen terugvallen als kennis uit de eigen organisatie verdwijnt.”
Toen Meer dan Voetbal in 2016 opging in de Eredivisie CV, zei ‘procesbegeleider’ Joop Alberda dat ‘het erfgoed’ van de stichting intact moest blijven. Dat is niet helemaal gelukt, getuige de vraag van de verschillende clubs. “Het klopt dat niet alle kennis en activiteiten die toen aanwezig waren zijn meegenomen door de Eredivisie CV. Maar de Eredivisie CV voert zeker haar eigen maatschappelijke beleid en is ook partner van EFDN. We werken we veel samen en van daaruit kunnen we gezamenlijk de rol invullen die clubs een beetje gemist hebben.”
Waarde benutten
Rovers wil in Europa het bewustzijn creëren dat een club meer is dan alleen een mannenteam die wedstrijden moet winnen. Er is veel meer waarde die benut kan worden. Grote clubs als FC Barcelona, Paris-Saint Germain, Liverpool FC, Chelsea, Juventus en Internazionale sloten zich al aan bij EFDN, evenals kleinere clubs uit bijvoorbeeld lagere divisies in Schotland.
“Het mooie is dat FC Barcelona kan leren van een club uit de Schotse derde divisie. Je hoeft geen Champions League te spelen om hierin heel goed te zijn"
Inmiddels hebben honderd maatschappelijk betrokken clubs, competities en nationale voetbalbonden zich verbonden aan EFDN. Door het promoten van de maatschappelijke kracht van voetbal en inzichtelijk te maken dat een goed maatschappelijk beleid niet alleen een voordeel oplevert voor de maatschappij maar ook voor de voetbalorganisatie, hoopt EFDN nog veel meer partijen in Europa aan zich te binden.
Kennis delen tijdens bijeenkomsten
Het doel is dat elke club, competitie of bond zich maatschappelijk inzet en verantwoord gedraagt. Leden komen samen op bijeenkomsten, delen kennis en werken samen binnen Europese projecten. “Het mooie is dat FC Barcelona kan leren van een club uit de Schotse derde divisie. Je hoeft geen Champions League te spelen om hierin heel goed te zijn. Die kleine Schotse club heeft bijvoorbeeld net zoveel medewerkers voor de maatschappelijke tak als een gemiddelde Nederlandse eredivisieclub.”
De sleutel tot succes is het langetermijnbeleid, benadrukt Rovers. “Natuurlijk horen eenmalige acties, zoals het bezoeken van zieke kinderen in het ziekenhuis, erbij. Maar daar haal je als club niet de duurzame winst uit. Pas als er beleid is voor de lange termijn, met langlopende projecten in de wijken en scholen maar ook duurzaam beleid rondom de eigen organisatie en stadion, groei je als organisatie.”
"Als de mailing voor seizoenkaarten de deur uitgaat, kan je een procent extra vragen voor de maatschappelijke activiteiten"
Een van de initiatieven die EFDN heeft ontwikkeld is een richtlijn voor clubs om 1 procent van het budget te besteden aan hun maatschappelijke activiteiten. “Je kan daarbij samenwerken met fans en sponsoren. Als de mailing voor seizoenkaarten de deur uitgaat, kan je een procent extra vragen voor de maatschappelijke activiteiten. Hetzelfde doe je bij sponsorcontracten. Op die manier kan je de maatschappelijke activiteiten structureel onderbrengen. Ook aan spelers kan je vragen 1 procent van hun salaris af te staan.”
In Nederland heeft EFDN Robert Maaskant weten te strikken als ‘Programme & Partnerships Manager’. Rovers en Maaskant kennen elkaar van NAC Breda. Rovers werkte bij de voetbalclub voor de maatschappelijke tak, terwijl Maaskant er hoofdtrainer was. “Ik heb hem leren kennen als iemand die echt wel weet wat de maatschappelijke kracht van voetbal inhoudt. Hij heeft een hele frisse blik omdat hij vanuit het betaalde voetbal komt. Hij weet hoe spelers en trainers denken. Dat is een extra waarde die veel medewerkers in de maatschappelijke kant van het voetbal niet hebben.”
Europees onderzoek
Maaskant moet vooral de samenwerking tussen de clubs, competities, KNVB, bedrijven en overheden opzetten en een model ontwikkelen dat ook te gebruiken is in andere landen. EFDN wil de komende jaren zoveel mogelijk de zichtbaarheid van de maatschappelijke kracht van voetbal vergroten en haar gedachtegoed verder verspreiden. Door middel van Europees onderzoek naar de maatschappelijke impact van voetbal wil de stichting met bewezen resultaten laten zien welke waarde de maatschappelijke projecten en activiteiten van het Europese voetbal heeft.
Voor meer informatie: www.efdn.org