Slagvaardig Organiseren van Sport
Slagvaardig Organiseren van Sport (SOS) is de naam van een programma - ontwikkeld door een aantal middelgrote sportbonden en gefinancierd door VWS - dat met name kleinere en middelgrote sportbonden slagvaardiger maakt zodat ze beter kunnen anticiperen op een veranderende samenleving. Twintig sportbonden hebben als eerste het SOS-programma gevolgd. Op Sport Knowhow XL is in een serie artikelen te lezen hoe deze sportbonden het programma doorlopen hebben. Aan de orde komt onder meer op welke wijze de bond het veranderingstraject heeft uitgevoerd, welk effect dat had en wat de volgende stappen zijn. Eerder publiceerden we
deel 1 (m.m.v. Nederlands Handbal Verbond),
deel 2 (m.m.v. de Koninklijke Nederlandse Cricketbond),
deel 3 (m.m.v. Badmintonbond Nederland) en
deel 4 (m.m.v. Judo Bond Nederland). Vandaag volgt deel 5: het verandertraject van Rugby Nederland.
door: Jelle Zondag | 27 augustus 2020
In 2019 lanceerde Rugby Nederland onder de titel ‘Rugby, een sport in beweging’ een veranderproces dat als doel had het sportaanbod van de rugbybond te verbreden en te borgen. Het traject resulteerde in de introductie van nieuwe spelvormen en het bereiken van nieuwe doelgroepen. Onder de naam ‘Rugby Nederland, een bond in beweging’ is de bond nu een nieuw traject gestart dat haar organisatorische slagvaardigheid verder moet vergroten. Projectleider Tijmen Vader vertelt over beide projecten.
Rugby Nederland is van oudsher een traditionele bond, die competities organiseerde en bondselecties samenstelde, zegt Tijmen Vader. “Wij wilden ons verder ontwikkelen als bond. We zagen dat de maatschappij en het sportaanbod aan het veranderen was en wilden daarop inspelen. Dat plan hadden we al langer, maar kreeg nog geen invulling. Het traject ‘Slagvaardig Organiseren van Sport’ bood ons die kans.”
Mixed Ability Rugby
Het verandertraject begon voor Rugby Nederland met de ontwikkeling van Mixed Ability Rugby, een spelvorm voor rugbyers met én zonder beperking. In tegenstelling tot andere G-Sporten - waar sporters met een beperking niet samenspelen met sporters zonder beperking - kan bij Mixed Ability Rugby iedereen meedoen. Vader: “Wij geloven heel erg in inclusie, in samen sporten. Lang, kort, dik, dun, snel en langzaam, op het rugbyveld is voor iedereen plaats. Mixed Ability Rugby geeft daar verder vorm aan. Het is de liefde voor het sporten en het samen-zijn dat bij Mixed Ability Rugby centraal staat, niet het anders-zijn. Bij rugby is iedereen namelijk anders.”
Na een succesvolle kick-off waarbij er acht clubs belangstelling toonden voor de nieuwe spelvorm zijn er inmiddels bij drie verenigingen Mixed Ability introductiedagen geweest. Het is de ambitie van Vader om het concept met hulp van het Innovatiefonds van NOC*NSF verder uit te werken en te borgen bij verschillende verenigingen. Ook moet de spelvorm voor andere bonden een voorbeeld worden van inclusief sporten. Stip op de horizon is het WK Mixed Ability Rugby dat volgend jaar in het Ierse Cork wordt gehouden en waar Vader graag een Nederlands team naar wil afvaardigen.
"Het SOS-traject heeft ons geleerd om succesvol nieuwe producten in de markt te zetten. We zijn nu ook gestart met Social Rugby, voor spelers van 30-35+"
Fysieke verschillen groot
Binnen het traject ‘Slagvaardig Organiseren van Sport’ introduceerde Rugby Nederland meer nieuwe spelvormen. Old Stars Walking Rugby is een rugbyvariant voor 55+-ers, die de bond ontwikkelde in samenwerking met het Ouderenfonds. De spelvorm wordt op dit moment bij dertien verenigingen beoefend. Ook startte de bond met Meisjes Rugby, voor speelsters tussen de 15 en 18 jaar. “Tot dusver speelden jongens en meisjes tot 18 jaar samen”, licht Vader toe, “maar vanaf 15 jaar worden de fysieke verschillen groot. Meisjes mogen nog altijd met jongens meedoen, maar wij willen hen ook de kans geven om samen te spelen.” Nadat vorig jaar drie regionale toernooien zijn georganiseerd, staan dit jaar en volgend jaar in het teken van verdere groei.
De ambities van Vader en zijn collega’s houden daarmee niet op. “Het SOS-traject heeft ons geleerd om succesvol nieuwe producten in de markt te zetten. We zijn nu ook gestart met Social Rugby, voor spelers van 30-35+. Zij kunnen of willen vaak niet meer twee of drie keer per week trainen en spelen. Bij Social Rugby spelen zij acht tot tien wedstrijden per jaar.” Zeven heren teams en vier dames teams hebben zich voor deze nieuwe competitievorm ingeschreven.
Ledengroei verwacht
Om de drempel voor de nieuwe spelvormen laag te houden, adviseert de rugbybond verenigingen om de contributie niet te hoog te maken. Voor 20 euro per jaar kunnen de Veteranen en Mixed Ability rugbyers bij veel clubs al terecht. Vader hoort dan ook dat de projecten veel nieuwe én oude leden trekken. “Veel gestopte spelers melden zich weer aan, omdat Social Rugby bij hun behoeftes aansluit. Ondanks de coronacrisis hebben zich geen teams uitgeschreven, terwijl er wel elf nieuwe teams zijn aangemeld. Als de competities in oktober weer starten, verwachten wij dan ook een ledengroei.”
Rugby Nederland kreeg bij het SOS-traject begeleiding van de Brown Paper Company. Het bureau leerde de bond om projectmatig te werken en beter samen te werken. De afdelingen competitie, topsport en breedtesport werkten volgens Vader in het verleden bijvoorbeeld niet veel samen aan projecten. Bij de introductie van de nieuwe spelvormen moesten zij samen aan de slag en leerden zij elkaar te versterken.
“De rugbybond was altijd een kleine bond, waarin het bestuur veel operationele taken uitvoerde. Het bestuur is nu begonnen om meer sturing te geven"
Scherpte aanbrengen
Het verder stimuleren van de samenwerking is ook een van de doelen van het nieuwe SOS-traject, dat dit jaar van start gaat. Vader noemt het organiseren van meer toernooien voor meisjesrugbyers als voorbeeld. “Dit gebeurt in samenwerking met de Technisch Directeur en de bondscoaches van de Onder-18-selecties, de breedtesport en topsport werken daarbij echt samen.” Een ander doel van het verandertraject is om verdere scherpte aan te brengen tussen de rollen en verantwoordelijkheden van het bestuur en het bondsbureau. Vader: “De rugbybond was altijd een kleine bond, waarin het bestuur veel operationele taken uitvoerde. Het bestuur is nu begonnen om meer sturing te geven. Het bondsbureau krijgt het vertrouwen om invulling te geven aan de bondsdoelstellingen. Dat is een grote verandering.”
De Brown Paper Company begeleidt Rugby Nederland ook in het nieuwe traject, onder meer bij het opstellen van meetbare doelstellingen. Ook kijkt er een coach mee bij de implementatie van het projectmatige werken, door feedback te geven waar nodig en te signaleren wanneer de bondsmedewerkers dreigen te vervallen in de oude manier van werken. “Wat zij ons leren is hoe wij effectiever kunnen werken, hoe wij meer kunnen doen met minder energie”, vat Vader de inbreng van het bedrijf samen.
Ingeslagen weg volgen
Proberen veel te bereiken met beperkte middelen is ook de algemene les die Vader andere bonden wil meegeven. “Het is niet nodig om veel tijd, geld of energie in een project te stoppen, maar om effectief kansen in kaart te brengen en daarop in te spelen. Met minimale middelen is het al mogelijk verschil te maken. Wij hebben zelfvertrouwen gekregen door het introduceren van nieuwe spelvormen en de positieve feedback die we daarop kregen. Dat sterkt ons om de ingeslagen weg te volgen. Daarin ligt een kans voor iedere kleine bond.”
Voor meer informatie over Rugby Nederland: www.rugby.nl