door: Leo Aquina | 27 februari 2020
"Als architect ben ik geïnteresseerd in het geheel, niet in het optellen van de verschillende delen maar in het samenvoegen." Flemming Anders Overgaard is ambitieus. De Deen is mede-eigenaar van architectenbureau Keingart, dat volgens de eigen website 'mensen in beweging brengt door middel van architectuur die uitnodigt om te spelen en te leren'. Op 11 maart houdt Flemming Overgaard in Nieuwegein een masterclass onder de titel 'Temptations to move'. Daarin gaat de architect dieper in op de manier waarop in Denemarken sport met (straat-)cultuur worden gemixt om positie van sport en bewegen te versterken.
Flemming Overgaard was als jonge architect betrokken bij de bouw van grote sportaccommodaties en raakte op die manier gefascineerd door wat hij later in zijn proefschrift de 'Paradoxes of the Early Phases of Construction' noemt. "Grote sportstadions worden op een vreemde manier gebruikt", aldus Flemming Overgaard. "Eén of twee keer in de week zitten ze vol en de rest van de tijd hebben die gebouwen eigenlijk nauwelijks waarde voor de mensen in de omgeving. Ik wilde onderzoeken hoe we ze beter konden gebruiken, hoe ze een positieve invloed konden hebben op het actieve stadsleven eromheen. Het gaat erom sportfaciliteiten open te stellen voor een breder publiek."
Gezamenlijke droom
Om sportfaciliteiten zo in te richten dat ze daadwerkelijk beter worden benut en ook uitnodigen om te bewegen, moeten de bouwers al in de beginfase tegenstelingen met elkaar zien te verenigen. Flemming Overgaard: "Je bouwt de accommodatie niet meer alleen voor die ene sportwedstrijd in de week, maar ook voor andere gebruikers en doelgroepen, die er op een andere manier gebruik van maken. Die verschillende doelgroepen stellen verschillende eisen aan het gebouw. Dat kun je simpel politiek oplossen door het aantal vierkante meters te verdelen onder de verschillende doelgroepen, maar dat heeft voor geen van de doelgroepen meerwaarde. Uiteindelijk moet het gebouw geen optelsom worden van de eisen van de verschillende doelgroepen. Het gaat om de verwezenlijking van een gezamenlijke droom."
"We brengen de behoeften van de doelgroepen in kaart en gaan op zoek naar manieren om die te verenigen. Dat is geen zoektocht naar een compromis, want dat is nooit een goede oplossing"
Voor het verwezenlijken van die gezamenlijke droom in specifieke projecten, heeft Keingart een methode ontwikkeld die tijdens de masterclass van Flemming Overgaard aan bod komt. "We brengen de behoeften van de doelgroepen in kaart en gaan op zoek naar manieren om die te verenigen. Dat is geen zoektocht naar een compromis, want dat is nooit een goede oplossing. Het gaat niet om water bij de wijn, maar juist om een oplossing die iedereen uiteindelijk meer oplevert."
3 scenario's
Als de architecten hun oor te luister hebben gelegd, werken zij drie scenario's uit. "Die leggen we voor aan de betrokkenen en met hun feedback over voors en tegens gaan we aan de slag met een vierde definitief scenario. Dat is een efficiënte manier om te weten te komen wat de gebruikers vinden, maar ook om hen kennis te laten maken met mogelijkheden waar zij zelf wellicht nog nooit aan hadden gedacht," aldus Flemming Overgaard.
"Bij onze benadering gaan we uit van drie principes," vertelt de architect. "Als eerste heb je kennis nodig van de sport, de (straat)cultuur en algemene maatschappelijke trends. Het tweede principe is empathie, als architecten moeten we naar de lokale gemeenschap op de plek waar we bouwen om te zien wat de mogelijkheden zijn. En het derde principe is creativiteit. Wij moeten iets van buiten brengen op basis van onze vakkennis. Iets dat discussie oproept en inspireert."
Athletics Exploratorium
Als voorbeeldproject noemt Flemming Overgaard het Athletics Exploratorium dat Keingart ontwierp voor de University of Southern Denmark in Odense. "Daar hebben we een klassieke vierhonderdmeterbaan gecombineerd met allerlei andere vormen, waardoor er ruimte is voor traditionele atletiekonderdelen, maar ook voor allerlei variaties. Het park is openbaar en we laten in de architectuur ook nadrukkelijk zien dat het toegankelijk is, bijvoorbeeld door en hardloopbaan die uitkomt op en parkeerplaats en de bezoeker uitnodigt om naar binnen te komen."
Het Lokale og Anlægsfonden investeert vanuit de Deense lottogelden jaarlijks meer dan tien miljoen euro in vernieuwende sport- en beweegprojecten
De 'Keingart-methode' richt zich op een menging van sport met (straat-)cultuur. Georganiseerde Sport, ongeorganiseerde ontspanning en gebiedsontwikkeling zijn nauw met elkaar verbonden. Dat beleid wordt mede mogelijk gemaakt door het Lokale og Anlægsfonden (LOA), dat vanuit de Deense lottogelden jaarlijks meer dan tien miljoen euro investeert in vernieuwende sport- en beweegprojecten. Naast de masterclass van Flemming Overgaard, vertelt Ola Mattsson van LOA in Nieuwegein over een aantal inspirerende projecten.
Voor meer informatie: Masterclass; temptations to move (11 maart 2020 in Nieuwegein)