Verbonden door Oranje

door: Eva Gerritse

Binding betekent gevoelsmatig verbonden zijn, een emotionele band hebben met iemand die je vertrouwt. Binding is essentieel voor het aangaan van fijne, succesvolle, langdurige relaties. Dat geldt ook zeker in de sport. Een gevoel van verbondenheid zorgt ervoor dat sporters lid worden en blijven van een sportvereniging, dat fans hun club trouw blijven, dat sportliefhebbers zich aangetrokken voelen tot het merk van de sponsor en dat grote sportbonden het hele land achter onze nationale teams krijgen. In een serie columns zoek ik uit op welke manieren binding belangrijk is in de sport. 

In deze serie columns over binding in de sport is al op een aantal manieren duidelijk geworden dat sport mensen bij elkaar brengt. Sport verbroedert. In Nederland is die verbroedering het meest zichtbaar als Oranje een EK of WK speelt. Terwijl ‘doe maar normaal, dan doe je gek genoeg’ ons gebruikelijke devies is, dossen we ons tijdens een eindtoernooi van het Nederlands elftal uit in oranje outfits, schminken we een vlag op onze wangen en versieren we onze huizen met oranje vlaggen. 

Uit onderzoek weten we dat voetbalkampioenschappen met het Nederlands elftal positieve effecten hebben op onze gemoedstoestand. Tijdens een EK of WK zijn Nederlanders over het algemeen gelukkiger en socialer. We ervaren meer gezelligheid thuis en in de buurt, hebben meer contact met elkaar en voelen ons meer verbonden met elkaar. Doordat we met het voetbal bezig zijn, hebben we minder last van stress en voelen we ons relaxter. 

Trots
Een groot deel van de Nederlanders is tijdens een EK of WK meer trots op ons land dan normaal gesproken. Als we een gemeenschappelijk doel hebben dan veranderen nuchtere Hollanders in fanatieke chauvinistische supporters. We voelen ons verbonden in onze support voor het nationale team. We horen op zo’n moment nét een beetje meer bij elkaar. De grote vraag is of het zo omstreden WK voetbal in Qatar ook zo’n positieve bijdrage levert aan de binding in onze maatschappij. 

De WK-koorts wordt getemperd door de collectieve tegenzin die we voelen bij de organisatie van dit WK. De grootschalige corruptie en schending van mensenrechten maken de toewijzing van het WK aan Qatar op zichzelf al een schande, maar het is ook erg jammer voor de betekenis die zo’n toernooi kan hebben voor de binding onder de Nederlandse bevolking.

WK-schaamte
Ik kreeg zelf vorige week een uitnodiging om een wedstrijd van Oranje te komen kijken in het Huis van Oranje, een Oranjefeest in de Johan Cruijff ArenA van de KNVB en de sponsors van het Nederlands elftal. Waar ik normaal gesproken altijd te porren ben om bij grote eindtoernooien een feestje te maken van het kijken van wedstrijden, voelde ik nu toch wat aarzeling. Ik had last van WK-schaamte. 

Ik ben niet de enige met dat gevoel. In een peiling van EenVandaag kort voor het wereldkampioenschap zei slechts 14% van de Nederlanders dat ze zin hadden in het WK. Zelfs onder Oranjesupporters was dat maar 20%. Bovendien waren ruim negen op de tien Nederlanders niet van plan om sfeerverhogende Oranjespullen in huis te halen, denk aan tompoucen, vlaggetjes of kleding. Terwijl we daar normaal gesproken tijdens WK’s en EK’s juist zo blij van worden. 

Voor de fans is het jammer dat ze zich niet ongeremd in de Oranje-feestvreugde kunnen storten. Voor de KNVB en haar sponsors is het zo mogelijk nog vervelender dat de binding met Oranje dit keer minder sterk is. Die verbondenheid is voor hen immers van grote waarde. Het maakt dat fans erbij willen zijn als Oranje speelt (voor de buis of in het stadion), dat ze mee willen doen aan spaaracties van sponsors en bereid zijn om geld uit te geven aan de sfeer rondom wedstrijden, zowel thuis als in de kroeg. 

We weten uit onderzoek ook dat de ene fan de andere niet is. Zo zit de ene man van 40 jaar oud het liefst in z’n eentje op de bank de tactiek van de bondscoach te analyseren, terwijl een leeftijdsgenoot een carnavalesk straatfeest organiseert. Ze voelen beiden binding met Oranje en op het eerste gezicht lijken ze op elkaar, maar hun gedrag is heel verschillend. Ook tijdens dit gekke winterse WK in de woestijn zal het gedrag van fans verschillen. Dat varieert van de gefrustreerde fan die dit WK bewust boycot tot die ene buurman die toch de oranje vlaggetjes buiten hangt. 

Is er dan helemaal geen kans op verbroedering dit WK? Wordt dit het eerste eindtoernooi waaraan we wel meedoen, maar wat niet die positieve effecten heeft op ons gevoel van verbondenheid? De KNVB zal op zoek moeten naar iets dat ons zelfs dit WK met elkaar bindt. Een paar keer winnen, zal zeker helpen. Maar beter en passender is het dit toernooi misschien wel om ons te verbinden in het voelen van WK-schaamte. 

Eva Gerritse is Business Lead en Strategisch Consultant Sponsoring & Sport bij Blauw Sponsoring Insights. Ze helpt sportorganisaties (zoals UEFA en Formula 1) en sportsponsors (zoals Heineken, Sony, PepsiCo, FedEx) met inzicht in de impact van sport op mensen en merken. Ze heeft een voorliefde voor sportmarketing, fan engagement en sportstatistieken. Volg haar op Twitter of LinkedIn.