Prediction is difficult, especially about the future - Niels Bohr

door: Henk Kraaijenhof

We konden met zijn allen, leken of absolute experts, niet bevroeden dat we in deze COVID-situatie terecht zouden komen. Niemand zag het aankomen. Dus best wel heikel om een voorspelling te doen voor over tien jaar en zeker over de sport. 'Sport' bestaat natuurlijk uit een breed scala van activiteiten, van lekker vrijblijvend bewegen tot absolute topsport.

Gezien een aantal huidige tendensen ben ik eerlijk gezegd niet zo rooskleurig gestemd over de status van de sport op langere termijn. Maar wellicht komt dat omdat ik een flink gedeelte van mijn dag doorbreng op het sportveld met sporters. Ook als het regent of koud is en niet achter een bureau of thuis op de bank, en dat dan al een jaar of 45 en dus de dynamiek van de sport wat anders waarneem dan de meesten van u. 

Somber
Zo zie ik de toekomst van met name de Olympische Spelen somber in. Niet alleen vanwege de aanwezigheid van COVID, een eventuele meer gevaarlijke mutatie of een ander virus in de toekomst, maar vooral omdat de belangstelling voor de organisatie ervan afneemt. Dat doet het al een tijdje. En dergelijke mega-evenementen gaan alleen nog georganiseerd worden door totalitaire staten die hun blazoen willen oppoetsen. Daarnaast is de niet aflatende stroom van corruptie-, mishandelings- en dopingschandalen op het hoogste niveau in vrijwel alle takken van sport ook niet bevorderlijk voor de aantrekkingskracht van topsport bijvoorbeeld voor sponsoren. 

Hoe de overheid in werkelijkheid over sport denkt is de laatste maanden ook wel duidelijk geworden, als het in de huidige COVID-situatie aan de ene kant sport zegt te promoten ten behoeve van lifestyle en gezondheid en ter bestrijding van COVID, maar in realiteit alleen de voetbal-eredivisie de kans geeft om adequaat te trainen en wedstrijden te spelen. En daarbij andere sporten, denk aan zwemmen, domweg laat stikken en daarnaast sportscholen laat sluiten. We zien technocraten met een tunnelvisie aan het bewind, zogenaamd gestuurd door wetenschap die het eigenlijk ook niet weet, maar ontbloot van realiteitszin en perspectief.

In 2021 zal de olympische kwalificatie voor vele sporten en sporters al een probleem worden door het gebrek aan (kwalificatie)wedstrijden. Maar ook het concept van level playing field ofwel gelijke kansen, is verdwenen door de enorme verschillen in aanpak van de verschillende nationale overheden en de consequenties voor de mogelijkheden om te trainen en zich adequaat voor te bereiden op de Olympische Spelen. Ik denk hierbij aan het openhouden van sportaccommodaties, zwembaden, sporthallen en fitnesscentra.

Kortom, de motivatie om topsport te bedrijven neemt niet bepaald toe. En misschien ook heeft een groot deel van de bevolking in de COVID-periode geleerd zich te vermaken en de vrije (thuis)tijd te besteden buiten de sportvelden om, hobby’s, sociale media, Netflixen in plaats van sporten. Een aantal oudere topsporters die zich aan het voorbereiden waren op de komende Spelen, hebben door het uitstel ervan de handdoek in de ring gegooid en gekozen voor een maatschappelijke carrière.

In de toekomst moeten we ook rekening houden met een economische teruggang waardoor een 'the-sky-is-the-limit'-attitude ook wel getemperd zal worden. Denk aan het bouwen van nieuwe accommodaties of de salarissen voor sporters, spelers en coaches. Of deze teruggang tijdelijk zal zijn of blijvend, laat zich moeilijk voorspellen. Er zal wellicht een lichte toename zijn van nieuwe sporten zoals adrenalinesporten, outdoor-sporten (survival in alle vormen) en e-games, maar de grootste groei hiervan is wellicht al geweest. 

Er ligt dus een uitdagende klus te wachten voor de (top-)sport om deze dreigende tendensen te keren en de weg terug te vinden. Hier ligt ook gelijk een uitgelezen kans voor een heroverweging of doorstart van sport, maar dan op een wat andere leest geschoeid. Dit om sport weer te verheffen tot zijn originele staat in plaats van een door politici en advocaten gekidnapt onderdeel van een structuur die zijn langste tijd sowieso lijkt te hebben gehad. De tijd zal het ons leren, maar we hebben er in ieder geval tien jaar voor. Ik hoop dat de volgende zaken over tien jaar geregeld zullen zijn:

• betere beschikbaarheid van sportaccommodaties: niet meer of beter, maar ópen; 
• meer resources voor de mensen in het veld in plaats van meer organisaties, kantoren, bureaus en beleidsmedewerkers;
• minder paternalistisch optreden naar sporters en meer hand in eigen boezem steken bij organisaties;
• minder invloed van politiek en bedrijfsleven op sportbeleid.

Dat moet toch te doen zijn.

Henk Kraaijenhof is performance consultant bij zijn eigen bedrijf Vortx en guest lecturer aan de Shanghai University of Sport. Momenteel traint hij een aantal topatleten waaronder een olympisch kampioene. In juli 2019 verscheen zijn boek 'Methodology of Training in the 22nd Century'. Eerder schreef hij 'What we need is speed'. Verder was Kraaijenhof atletiekcoach van o.a. Nelli Fiere-Cooman, Merlene Ottey, Troy Douglas en Letitia Vriesde. Ook was hij consultant van de Engelse rugbybond, coördinator van de krachttraining van het Nederlands herenhockeyteam, conditietrainer van o.a. tennisser John van Lottum en tennisster Mary Pierce, consultant bij voetbalclub Juventus en bondstrainer van de KNAU bij de heren, dames en junioren. Kraaijenhof is eveneens één van de oprichters van NLcoach, de belangenbehartiger van trainers en coaches. Voor blogs van zijn hand op zijn eigen site zie hier.