Minder beweegvrees, meer plezier

door: Eva Gerritse

Binding betekent gevoelsmatig verbonden zijn, een emotionele band hebben met iemand die je vertrouwt. Binding is essentieel voor het aangaan van fijne, succesvolle, langdurige relaties. Dat geldt ook zeker in de sport. Een gevoel van verbondenheid zorgt ervoor dat sporters lid worden en blijven van een sportvereniging, dat fans hun club trouw blijven, dat sportliefhebbers zich aangetrokken voelen tot het merk van de sponsor en dat grote sportbonden het hele land achter onze nationale teams krijgen. In een serie columns zoek ik uit op welke manieren binding belangrijk is in de sport.

De afgelopen maanden schreef ik op dit platform verschillende stukken over de verbinding van Nederlanders met sport en bewegen. Ik riep in die stukken op tot actie om zoveel mogelijk Nederlanders aan het sporten te krijgen. De aanleiding van die oproep is helder: we bewegen te weinig en dat is niet goed voor onze gezondheid. Met name over de stilzittende jeugd maak ik me zorgen. En ik vind dat we ons moeten inspannen om het tij te keren.

Er zijn ook mensen met afkeer van sport
Mijn wens om Nederlanders meer aan het bewegen te krijgen, wordt niet door iedereen zonder meer gedeeld. In reacties op mijn eerdere columns werd ik gewezen op een keerzijde van mijn wens om iedereen met plezier te laten bewegen. Zo vanzelfsprekend als het voor mij is dat sport plezier oplevert, is dat lang niet voor iedereen. Mijn hoop over het toekomstige sportieve Nederland doet wellicht te weinig recht aan mensen met een uitgesproken afkeer van sport.

We kennen ze allemaal wel: mensen voor wie sport het tegenovergestelde van plezier is. Mensen die na negatieve ervaringen het sporten al op jonge leeftijd de rug toekeren. Mensen die misselijk worden bij het idee dat ze mee moeten doen aan een sportieve activiteit. Mensen die nijdig reageren als iemand weer eens betoogt dat sporten echt ontzettend leuk is. Mensen die zich spontaan ziek melden als hun collega’s een sportief teamuitje organiseren.

Ik snap dat deze groep mensen mijn toekomstdromen over het beweeggedrag van Nederlanders met enig cynisme bekijkt. Ze hebben waarschijnlijk goede redenen om sport uit hun leven te verbannen en hebben daar alle recht toe. Maar tegelijkertijd maak ik me zorgen. In mijn vorige column beschreef ik hoe groot de invloed van ouders is op het beweeggedrag van hun kinderen. Als ouders het voorbeeld moeten geven om nieuwe generaties in beweging te krijgen en houden, hoe moet dat dan als je vader of moeder een hekel heeft aan sport?

Ik vind het simpelweg te belangrijk dat we met elkaar meer gaan bewegen. En ik blijf geloven dat het mogelijk is om (bijna) heel Nederland met sport te verbinden. Dus ook de kinderen wiens ouders alleen maar slechte ervaringen hebben met sport moeten de kans krijgen om te leren bewegen met plezier.

Geen geluksgevoel maar angst
Juist de kinderjaren zijn cruciaal voor het ontwikkelen van beweegplezier en dat gaat te vaak mis. In iedere schoolklas zitten kinderen bij wie het zweet uitbreekt als ze weer eens een torenhoog klimrek op moeten klimmen, kinderen die knikkende knieën krijgen als ze over een kast moeten springen en die hun ogen stijf dicht knijpen als er een bal naar hen wordt gegooid. Kinderen die steevast als laatste gekozen worden als er teams worden gevormd. Bij hen zorgt sport voor het tegenovergestelde van een geluksgevoel. Het zorgt voor angst. En als deze kinderen opgroeien, zijn ze vooral dolgelukkig dat ze geen verplichte gymlessen meer hoeven te ondergaan. Juist voor deze kinderen moet bewegen toegankelijk en leuk gemaakt worden. Zonder angst, en met plezier.

Ik ben geen bewegingswetenschapper, maar er wordt gelukkig veel onderzoek gedaan naar motivaties rondom bewegen. Afgaande op de artikelen op deze site over het SALTO-onderzoek van de Fontys Sporthogeschool, is de gymles op de basisschool een cruciaal moment in ons beweegleven. De gymles is dé plek waar álle kinderen in aanraking komen met bewegen. En bij die gymles kan het plezier in bewegen dus worden gemaakt of gebroken.

Het is niet zo moeilijk om kinderen die bewegen van nature gemakkelijk en leuk vinden enthousiast te krijgen over sport. Maar hoe stimuleren en helpen we kinderen die (zoals de SALTO-onderzoekers het noemen) een lage beweegcompetentie hebben, of gewoon wat minder zelfvertrouwen? Het lijkt me een uitstekend idee als de onderzoekers sporthatende volwassenen nauw betrekken bij de plannen die er in beweegonderwijs worden gemaakt. Want wie kan ons beter wijzen op de valkuilen dan zij?

Mijn schot voor de boeg is alvast dat we moeten voorkomen dat de gymlessen – zoals zoveel in ons onderwijssysteem – zijn ingericht op het gemiddelde kind. Een gemiddeld kind kan een koprol maken, vindt het leuk om te rennen en klimt naar de hoogste trede van het wandrek. Maar heel veel kinderen zijn niet gemiddeld. Voor hen betekent beweegplezier mogelijk iets heel anders dan over een kast heen springen. Als elk kind de kans krijgt om zijn of haar eígen plezier in bewegen te ontdekken, dan hebben over twintig jaar veel minder volwassenen een hekel aan sport.

Eva Gerritse is Business Lead en Strategisch Consultant Sponsoring & Sport bij Blauw Sponsorship Impact. Ze helpt sportorganisaties (zoals UEFA en Formula 1) en sportsponsors (zoals Heineken, Sony, PepsiCo, FedEx) met inzicht in de impact van sport op mensen en merken. Ze heeft een voorliefde voor sportmarketing, fan engagement en sportstatistieken. Volg haar op Twitter of LinkedIn.