door: Suze Thomma & Bas van der Heijden

Vind jij het ook zo lastig om nieuw (bestuurs)talent te vinden voor je vereniging? Zou je daar eigenlijk meer tijd voor willen maken maar lonkt die waan van de dag met aankomende wedstrijd in het verschiet? En weet je eigenlijk ook niet waar je ze moet vinden? Troost je, je bent niet de enige!

Een van de manieren om dit knelpunt aan te pakken is het nadrukkelijk en bewust werven van nieuwe vrijwilligers uit groepen die sterk ondervertegenwoordigd zijn in het vrijwilligerskorps. En dat betreft vooral de groep jonge (bestuurs)talenten; jonger in leeftijd en/of mentaliteit. Deze doelgroep erbij betrekken maakt de vereniging op meerdere manieren rijker. In diversiteit, representativiteit maar ook in de vorm van cultuur en imago. 

Divers en dus flexibel
Verschillende mensen brengen uiteenlopende kwaliteiten en hierdoor versterk je uiteindelijk het vermogen van een sportvereniging om zich makkelijker aan te passen aan veranderende omstandigheden.

Want of we het nu leuk vinden of niet, binnen je ledenbestand heb je te maken met verschillende generaties met totaal andere behoeften, waarden, wensen en verwachtingen. Daarbij kun je als vereniging te maken hebben met een dalend ledenaantal, een vergrijzend ledenbestand of juist sterke groei. In alle gevallen blijft het complex om voldoende oog te hebben en houden voor de behoeften van je vereniging en haar leden. Lukt dit wel, is dat een teken dat je openstaat voor verandering. En dergelijke verenigingen zullen overleven.

Generatiekloof
Op veel bestuursplekken zijn mannen van vijftig jaar en ouder dominant, en gelden persoonlijke waarden die veelal gedreven worden vanuit ego en invloed. De huidige bestuursgeneratie bezit veel kennis en is gewend te bouwen, bepalen en structureren. Jonge potentiële (bestuurs)talenten (‘generatie Y’ of ‘Millennials’) worden echter gedreven door samenwerken, ondernemend zijn en zelfontplooiing. 

Deze generatie wil heel graag bijdragen, haalt de kennis online en leert vooral deze goed toe te passen (‘vaardigheden van de eenentwintigste eeuw’). Het is dan ook niet vanzelfsprekend dat de huidige bestuursgeneratie en deze nieuwe generaties elkaar op natuurlijke basis zullen vinden. De nieuwe generatie meldt zich niet of nauwelijks voor bestuursfuncties en tegelijkertijd zetten zittende bestuurders niet zomaar de deur open voor andersdenkenden. 

Buiten de comfortzone
Er is daarvoor eerst een psychologische drempel te overwinnen. Want mensen zijn in hun aard conservatief: wat je kent geeft je een veilig gevoel en dus zoek je naar gelijken. Dit resulteert in uitgebreide vacatureteksten en een zoektocht naar iemand die in dat keurslijf past. Dan hoor je jezelf zeggen als bestuur; ‘ja eh natuurlijk, wij zouden graag jongeren in ons bestuur willen, maar die hebben helemaal geen bestuurservaring, voelen geen verantwoordelijkheid en daarbij zijn ze altijd druk’.

Iedere verandering start bij jezelf. Als vereniging kun jij de eerste stap zetten door nieuwe of jonge bestuursleden te benaderen. En dat start met de behoeften van ‘de ander’ te leren kennen. Enerzijds betekent dit je inleven in hun waarden, interesses en motivatie en hierop je wervingsacties en –kanalen(!) aanpassen. Anderzijds kun je vernieuwend nadenken over invullingen, indelingen en wellicht benamingen van bepaalde vrijwilligerstaken en/of functies binnen jouw club. Durf er voor open te staan dat nieuwe aanwas zelf aangeeft wat ze graag zouden willen doen. Daarmee vergroot je de kans op werkelijke interactie. 

Talent in de sport
NOC*NSF en KNVB hebben de handen in elkaar geslagen om een campagne op te zetten om jong (bestuurs)talent aan te spreken dat iets kan én wil binnen jouw vereniging. Door middel van social media is een gerichte campagne met een filmpje, posters en gif’s ontwikkeld voor jou als vereniging, om te verspreiden in jullie eigen netwerk, in de directe omgeving én gericht op de persoonlijke interesses van de huidige jonge generatie. 

Het ontwikkelde materiaal spreekt de taal van deze doelgroep en is qua vorm afgestemd op de communicatiekanalen anno 2018. Hopelijk zet het jou als bestuurder ook aan het denken. Het gehele pakket is te downloaden op www.sport.nl/talentvoorjouwclub (inclusief handleiding).

Een vreemde eend
Let wel; met het aantrekken van jong bloed binnen je bestuur of commissie, creëer je automatisch een eerste ‘vreemde’ in de groep. En is er een jongere gevonden dan is daarmee de kous niet af. Want hoe blijft hij geboeid en hoe zorg je ervoor dat hij niet het idee heeft dat zijn gedachtegang toch geen gehoor krijgt? Dat is niet per sé gemakkelijk. 

Als bestuurslid heb je hier invloed op door kritisch te reflecteren op jullie eigen vorm van besturen: sluit deze nog wel aan bij de waarden van de jongere? Geef dit aandacht en maak het belangrijk. En als het even kan, trek dan niet één maar twee nieuwelingen aan. Zorg dat ze erbij mogen horen en doe je best voor hun integratie. Als je als vereniging alles raar en vreemd vindt en niet wilt leren, maak je het succes onmogelijk en kan een jongere zich snel buitengesloten voelen. Aandacht voor borging is daarom noodzakelijk voor succesvol behoud.

Buigen of barsten
Om mee te blijven spelen is veranderen noodzakelijk. Laten we dit doen door te verjongen en ruimte te bieden aan Talent! Zet de deuren open voor een frisse kijk en speelse ideeën. Omarm het anders zijn, dan kom je verder!

Suze Thomma werkt voor KNVB als Projectleider Imago Besturen nadat ze eerder de rol vervulde van Algemeen Manager bij betaald voetbalclub MVV Maastricht. Suze is eigenaar van ManageMentor; een bureau welke veranderingsprocessen begeleidt binnen zowel de sport als het bedrijfsleven.

Bas van der Heijden is als adviseur al jaren betrokken bij het thema kaderontwikkeling binnen de sportvereniging. Eerst als fulltime medewerker NOC*NSF, momenteel als adviseur in dienst van adviesbureau BMC. In opdracht van NOC*NSF is hij de Projectleider ‘Bestuurlijke Vernieuwing’. Vanuit die rol staat hij veel in contact met bestuurders en verenigingsondersteuners van gemeenten en sportbonden.