door: Eva Gerritse
Wat wil je later worden? Tot deze zomer was dat voor de meeste meisjes nog 'juf', 'prinses' of gewoon 'beroemd', nu staat ongetwijfeld ‘voetballer’ op nummer één. Het EK vrouwenvoetbal heeft ons hele land een beetje verliefd gemaakt op de OranjeLeeuwinnen. Wat een mooi toernooi, geweldige vrouwen en wat een succes. Sinds 2014 doen we samen met de KNVB onderzoek om de beeldvorming rondom vrouwenvoetbal te volgen. Binnenkort start weer een nieuwe meting van dat onderzoek, maar ik durf nu al te voorspellen dat het EK een enorm vliegwieleffect heeft.
De enige wanklank kwam van mopperende voetbalanalisten die het niveau van de vrouwen maar bleven vergelijken met mannenvoetbal. Het vrouwenvoetbal zou zelfs niet topsportwaardig zijn. Directeur amateurvoetbal Jan Dirk van der Zee vergeleek de zure analisten onlangs treffend met Statler en Waldorf uit de Muppetshow. Critici zijn niet de enigen die het vrouwenvoetbal voortdurend afzetten tegen mannenvoetbal.
Roze bril
Fans doen dat dat ook. 'De vrouwen zijn veel sportiever', hoorde ik mensen zeggen. 'Ze veinzen geen blessures en zeuren niet tegen de scheidsrechter, zoals die mannen altijd doen.' We zijn de OranjeLeeuwinnen misschien een beetje door een roze bril gaan bekijken, maar op het EK zag ik ook schwalbes en werd er meer dan eens tijdgerekt. Het was net echt voetbal.
De sfeer in de stadions bij wedstrijden van Oranje was geweldig. 'Eindelijk eens voetbalwedstrijden zonder gedoe met supporters in het stadion', zo luidde het commentaar van enthousiaste EK-volgers. Daar is die roze bril weer. Want wanneer waren er voor het laatst ongeregeldheden tijdens een wedstrijd van het Nederlands Elftal? En hoe vaak komen incidenten in het betaald voetbal nu écht voor? Het is allemaal een kwestie van beeldvorming. Dat is lastig te doorgronden, maar het maakt het vrouwenvoetbal tegelijkertijd extra interessant voor betaald voetbalclubs.
"De hardnekkige perceptie is dat stadions vol zitten met hooligan-types en dat de rookbommen je om de oren vliegen"
Het afgelopen jaar hebben we samen met de KNVB verschillende onderzoeken gedaan naar de ‘potentiële voetbalfan’: een grote groep Nederlanders (ongeveer een derde van de volwassen bevolking!) die wel interesse heeft in voetbal, maar nooit (of heel zelden) een wedstrijd bezoekt. We zien in die onderzoeken dat deze groep vaak niet naar het stadion gaat door het beeld dat ze hebben van voetbalwedstrijden en voetbalsupporters. De hardnekkige perceptie is dat stadions vol zitten met hooligan-types en dat de rookbommen je om de oren vliegen. Sporadische incidenten die breed worden uitgemeten in de media bevestigen dat beeld.
Verademing
Het is heel moeilijk om de beeldvorming van deze mensen te veranderen. Zij zijn vooral ontvankelijk voor negatieve berichtgeving, omdat dat nu eenmaal hun beeld over voetbal bevestigt. Voor deze groep voetballiefhebbers was het EK vrouwenvoetbal een verademing. Een voetbaltoernooi met mannen was er nooit in geslaagd om hun beeld van voetbalsupporters te beïnvloeden, maar juist omdat het hier om vrouwenvoetbal ging, omarmden zij de gemoedelijke sfeer massaal. 'Zo kan het dus ook', was de gedachte.
"Onze competities hebben voor alle voetballiefhebbers genoeg moois te bieden. Maar hoe krijg je als club die mensen zo ver om een kaartje voor een wedstrijd te kopen?"
De fanatieke supporter zal het onbegrijpelijk vinden dat zoveel mensen denken dat het in de Nederlandse stadions altijd hommeles is. Zij genieten immers elke twee weken van de sfeer en spanning. Maar die beeldvorming wegwuiven als onzin levert niks op. Lang niet alle clubs hebben de luxe van een tweewekelijks uitverkocht huis. De gemiddelde bezettingsgraad van onze betaald voetbaldivisies is (maar) 68% en de stadionbezoeker vergrijst (van gemiddeld 39 jaar in 2009 tot 46 jaar dit seizoen). Er moet dus nieuwe aanwas bij. De noodzaak is er om de beeldvorming van de potentiële voetbalfan serieus te nemen. Onze competities hebben voor alle voetballiefhebbers genoeg moois te bieden. Maar hoe krijg je als club die mensen zo ver om een kaartje voor een wedstrijd te kopen?
Meeliften
Dit seizoen lijkt me het uitgelezen moment om eens ongegeneerd mee te liften op het succes van de OranjeLeeuwinnen. Zeven Eredivisieclubs doen ook mee aan de Eredivisie vrouwen: ADO Den Haag, Ajax, Excelsior (Barendrecht), sc Heerenveen, PEC Zwolle, PSV en FC Twente. Die zeven clubs kunnen nu de vruchten plukken van de hype rondom vrouwenvoetbal. Van de vijf miljoen Nederlanders die de finale van het EK vrouwenvoetbal op tv keken, moeten er nu toch een (flink) aantal zin hebben om ook eens zo’n leuke wedstrijd in het stadion te bekijken?
Ik geloof erin dat de sleutel tot nieuwe aanwas zit in het allereerste stadionbezoek. Als het lukt om mensen naar het stadion te krijgen, kan die eerste ervaring een positieve impuls zijn voor hun beeld van het voetbal. Maar hoe krijg je ze die drempel van het stadion over? Gezien het positieve gevoel dat het vrouwenvoetbal oproept, is het misschien wel veel makkelijker om nieuwe fans naar binnen te krijgen voor een vrouwenvoetbalduel. Mede dankzij het EK geloven mensen immers dat vrouwenvoetbal zowel op als naast het veld een stuk gemoedelijker is. Ik zeg: gebruik dat gevoel en gooi de Eredivisie Vrouwen in de strijd! Het komt neer op het aantrekken van een nieuwe doelgroep door een product aan te bieden dat hen aanspreekt. Eigenlijk hartstikke logisch.
"Het duurt helaas nog even voordat er vrouwenvoetbal wordt gespeeld in de Kuip"
Trots
Omdat ik zelf heel erg blij wordt van volle voetbalstadions (en nooit last heb van ‘gedoe’), laat ik geen mogelijkheid onbenut om mensen in mijn omgeving ervan te overtuigen ook eens naar het stadion te gaan. Het maakt me trots om achteraf het (soms verbaasde) enthousiasme te horen over het volle stadion, de zingende supporters en de behulpzame stewards.
Het duurt helaas nog even voordat er vrouwenvoetbal wordt gespeeld in de Kuip, maar misschien probeer ik dit seizoen een paar stugge twijfelaars over de streep trekken met een wedstrijd van de vrouwen van Excelsior Barendrecht. Vrijdag 1 september spelen ze in Rotterdam de eerste wedstrijd tegen PSV. En nu ik toch de ambassadeur uithang: het team zoekt nog een shirtsponsor. Buitenkansje lijkt me!
Eva Gerritse werkt als Research Consultant Sport & Sponsoring bij marktonderzoeksbureau Blauw Research en is adjunct-hoofdredacteur bij Sport Amerika. Ze heeft een voorliefde voor sportmarketing, fan engagement en sportstatistieken. Volg haar op Twitter.