door: Eva Gerritse

Jaren geleden kreeg ik van mijn tante het Feyenoord-plakboek dat ze begin jaren zestig maakte. Ze noteerde er destijds wekelijks de opstellingen en uitslagen in, plakte uitgeknipte wedstrijdverslagen op en verzamelde alle artikelen over de glorietijd van het elftal met Moulijn, Van der Gijp en Kreijermaat. Het plakboek biedt een blik in een ver verleden waarin je Feyenoord nog met ij schreef en ook Sparta meedeed om de prijzen. Het is nu een soort museumstuk geworden, een tijdsbeeld van de beginjaren van de Eredivisie. 

Grote held van mijn tante in die tijd was keeper Eddy Pieters Graafland, de geboren Amsterdammer met stijlvolle grijze keeperstrui en keurig gekamde haren aan wie we unieke filmbeelden (in kleur) te danken hebben omdat hij nergens heen ging zonder zijn filmcamera. Mijn tante is kennelijk niet de enige fan van de inmiddels 83-jarige doelman, want Eddy PG werd eind januari verkozen tot beste keeper uit zestig jaar Eredivisie in de Gouden Elftal-verkiezing van Eredivisie en FOX Sports. 

Stemgedrag
Het Gouden Elftal is één van de festiviteiten rondom de zestigste verjaardag van de Eredivisie. Elke week nomineren de kenners van FOX een vijftal kanshebbers voor één van de posities in het elftal, waarna het publiek mag stemmen op hun favoriete speler uit zestig jaar Eredivisie. De aftrap werd genomen door de keepers. Naast Eddy Pieters Graafland waren Edwin van der Sar, Hans van Breukelen, Jan Jongbloed en Jan van Beveren genomineerd.

De experts hadden Pieters Graafland vooraf vast niet als grootste kanshebber bestempeld. Maar dan kennen ze het Legioen nog niet. Dat barst van het enthousiasme als ze de kans krijgen om Feyenoord bovenaan een lijstje te stemmen. Het Gouden Elftal is in de ogen van de Feyenoord-supporter een prachtige aangelegenheid om eens te laten zien wie de grootste is. En dus wordt er gestemd. Met telefoon, laptop, iPad, telefoon van de kinderen en dan nog een keer op het werk (want twee keer stemmen met één apparaat gaat niet). Als die inspanning uiteindelijk leidt tot de uitverkiezing van een Feyenoorder voelt dat een beetje alsof je zelf de winnende maakt in blessuretijd. 

Na vier weken heeft het Gouden Elftal nu Pieters Graafland in de goal, Ben Wijnstekers op rechtsback en ziet het ernaar uit dat Rinus Israël naast hem komt te staan. Voor de positie van voorstopper was geen Feyenoorder genomineerd en dus mag ook Frank Rijkaard meedoen. Volgende week staat de verkiezing van de linksback op het programma. Dat moet Van Bronckhorst natuurlijk met twee vingers in de neus kunnen winnen. 

Het heeft iets aandoenlijks, dat overenthousiaste stemgedrag. De gemiddelde amateurpsycholoog zal het waarschijnlijk wijten aan een klein trauma dat Feyenoorders hebben opgelopen door zo lang verstoken te zijn geweest van een grote prijs. In Amsterdam en Eindhoven halen ze misschien allang meewarig hun schouders op. Maar ik vind het vooral mooi. Het laat zien hoe groot de binding met een club, de historie en de helden uit het verleden kan zijn. Voor Feyenoord is het vooral weer een bevestiging dat de loyaliteit van de achterban geen grenzen kent. 

Helden
Ik vraag me af of het nog bestaat, echt fan zijn van een voetballer, zoals in de tijd van mijn tante en Eddy PG. Ik zou niet weten of er tegenwoordig nog iemand een plakboek bijhoudt of lid wordt van een fanclub van (notabene) een keeper. De jonge generatie heeft waarschijnlijk andere helden. Misschien spelen die wel in de nieuwe E-Divisie. De FIFA 17-competitie waarvoor elke club een e-sporter heeft afgevaardigd moet de jonge doelgroep weer warm laten lopen voor de Eredivisie. Dat is hard nodig, want de Eredivisie vergrijst: de afgelopen acht jaar is de gemiddelde leeftijd van supporters gestegen van 39 naar 45 jaar (bron: KNVB Fan Onderzoek).

Je moet na zestig jaar Eredivisie natuurlijk met je tijd meegaan. Maar de E-Divisie is voor mij vooral een confrontatie met het feit dat ik echt allang niet meer tot die jonge generatie behoor. Ik bekeek het eerste potje van Feyenoord (tegen Roda JC) op YouTube en viel van de ene in de andere verbazing. Ten eerste was Feyenoord kansloos en dat was weer even wennen. Maar mijn club speelde – net als onze tegenstander – ook nog eens met spelers als Ronaldo, Messi en Bale in de basis. 

Voor Eredivisieclubs is de volgende uitdaging om een brug te slaan tussen gamende jongeren en de beleving en cultuur van de club. Voorlopig lijkt de enige link met de club te zijn dat de ene jongen in een Feyenoord-shirt achter de PlayStation zit, en de ander in Roda JC-tenue. Om uiteindelijk binding te creëren met een nieuwe doelgroep moet ook bij de 'e-sports'-generatie het gevoel van clubliefde aangewakkerd worden. 

Wedstrijdbeleving
In de strijd tegen vergrijzing in de stadions zal de jonge generatie ook van de wedstrijdbeleving moeten gaan houden. Want als er één ding in zestig jaar Eredivisie niet is veranderd, dan is het dat supporters enthousiast zijn over het bezoeken van het stadion. Vorige week heeft KNVB Expertise de Fan Awards uitgereikt aan de clubs waar het stadionbezoek door de eigen supporters het beste wordt beoordeeld in het jaarlijkse Fan Onderzoek. De winnaars zijn dit jaar Sparta en FC Volendam, maar het meest opvallend is hoe dicht de scores ieder jaar weer bij elkaar liggen. We kunnen weliswaar af en toe een flink potje klagen, over dure toegangskaarten, koude koffie, natte stoeltjes en rokende mensen in het stadion, maar ondertussen zijn in de hele Eredivisie meer dan negen op de tien supporters dik tevreden met het stadionbezoek.

In Rotterdam-Zuid zijn alle thuiswedstrijden voor de rest van het seizoen tot op de laatste stoel uitverkocht. Er borrelt iets in de Kuip. Als ‘het’ dit seizoen gebeurt, dan wil je erbij zijn. Misschien wordt het tijd dat ik een plakboek bij ga houden. Dan kan mijn zoon over pak ‘m beet veertig jaar nog eens terugkijken op dit jubileumseizoen. Om vervolgens op Eric Botteghin te stemmen in de verkiezing van het Gouden Elftal van honderd jaar Eredivisie. Sorry Rijkaard. 

Eva Gerritse werkt als Research Consultant Sport & Sponsoring bij marktonderzoeksbureau Blauw Research en is adjunct-hoofdredacteur bij Sport Amerika. Ze is trotse Rotterdammer en Feyenoordsupporter en heeft een voorliefde voor sportmarketing, fan engagement en sportstatistieken. Volg haar op Twitter.