door: Nelleke van der Heiden | 23 augustus 2018
Veel sportverenigingen en sportbonden kennen het probleem. Zodra jongeren een jaar of 14 worden, haken ze af. Ze voelen zich niet thuis op de club of hebben het gewoon niet meer naar hun zin. Het programma ‘WhoZnext’ lijkt een eenvoudige manier om die jongeren weer actief bij de vereniging te betrekken, maar toch kennen te weinig mensen de formule, zegt Hubert Habers van Team Sportservice.
WhoZnext is een project om jongeren actief bij de sportvereniging te betrekken en niet te laten afhaken. Er wordt een team van vijf tot acht jeugdleden van 13 tot 20 jaar bij elkaar gezocht en zij gaan activiteiten organiseren voor hun eigen leeftijdsgenoten. Zo’n activiteit kan met de sport zelf te maken hebben, maar kan daar ook helemaal los van staan. De ene keer is het een toernooitje, de andere keer een zeskamp en een filmavond is eveneens populair. In Baarn heeft het WhoZnext-team van tennisvereniging De Geeren een chillhoek gerealiseerd.
Dertig ideeën na starttraining
Alles begint met een WhoZnext-starttraining, legt Hubert Habers uit. Hij is verenigings- en beleidsadviseur sportverenigingen bij Team Sportservice. Deze organisatie verzorgt die starttrainingen in Noord- en Zuid-Holland en Utrecht, maar ook in de rest van het land bestaan de WhoZnext-starttrainingen en de daaruit voortvloeiende teams. Zo’n starttraining is een avond van twee uur waarin het jongerenteam meteen de taken verdeelt. Ze kiezen een voorzitter - die de rest van de avond voorzit -, een secretaris en penningmeester en gaan brainstormen. “Dat levert al gauw dertig ideeën voor activiteiten op”, zegt Habers.
“Ze weten zo’n avond vaak niet wat ze te wachten staat en denken dat ik alleen wat kom vertellen, maar er wordt echt meteen concreet al iets georganiseerd”
“Ze bepalen vervolgens een persoonlijke top drie”, vervolgt hij. “De activiteit met de meeste stemmen gaan we direct mee aan de slag. De eerste stappen voor de organisatie worden meteen die avond gezet. Er moet een begroting komen, een globaal draaiboek en natuurlijk hoort er ook een persbericht bij.”
Stokje doorgeven
Als Habers de deur na zo’n avond achter zich dichttrekt, bestaat er een team dat de taken heeft verdeeld en er zijn concrete plannen waarmee de jongeren aan de slag kunnen. “Ze weten zo’n avond vaak niet wat ze te wachten staat en denken dat ik alleen wat kom vertellen, maar er wordt echt meteen concreet al iets georganiseerd. En wat dat is, mogen ze helemaal zelf verzinnen.” Na de starttraining trekt Team Sportservice zich terug. Vanuit de vereniging blijft er wel een volwassen teamcoach bij betrokken. Aan hem of haar de taak om dit team goed in te bedden in de vereniging.
“De naam zegt het al: WhoZnext. Het idee is dat het stokje wordt doorgegeven.”
Eén zo’n starttraining is genoeg voor jarenlang lopende teams van WhoZnext, heeft Habers ervaren. Hij weet van teams die al zeven, acht jaar bestaan. Niet met dezelfde mensen, want die blijven niet eeuwig jongere. “De naam zegt het al: WhoZnext. Het idee is dat het stokje wordt doorgegeven. Je werkt twee jaar met dezelfde ploeg en daarna komt er een nieuw jongerenteam.”
Onbegrip
Het klinkt eenvoudig: na één begeleide starttraining staat er een jongerenteam dat er klaar voor is om meerdere evenementen per jaar te organiseren. Ook de kosten zijn overzichtelijk, want Team Sportservice heeft alleen een vergoeding nodig voor die trainingsavond. Het team krijgt kleding en een startbudget, maar als dat jongeren aan de club weet te binden en misschien zelfs nieuwe jeugdleden aantrekt - Habers heeft daar geen cijfers van - weegt dat al snel op tegen de kosten. Bovendien dragen bonden en gemeenten regelmatig bij aan de kosten. Daarom snapt Habers niet dat niet veel meer verenigingen, gemeenten en bonden gebruik maken van de WhoZnext-formule. “Het is een heel goedkoop en laagdrempelig project.”
“Laatst heb ik een team in Lisse getraind en daar werd een jongen van 12 jaar voorzitter, terwijl de rest ouder was. Een bijdehand ventje”
De KNLTB doet wel al heel actief mee. Tennis is volgens Habers een sport die extreem te maken heeft met afhakende leden vanaf 14 jaar. Maar tennis is zeker niet de enige sport waar deze jeugdteams zijn uitgerold. Onder meer bij voetbal- en atletiekverenigingen zetten Habers en zijn collega’s teams op. Het kan in principe bij elke sportvereniging. “De oudere jeugd is vaak een vergeten groep”, merkt Habers. En dus stoppen jongeren van rond de 14 jaar, omdat ze het niet meer naar hun zin hebben. Een WhoZnext-team kan die trend keren. En behalve dat jongeren dan weer aansluiting vinden en met plezier naar de vereniging komen, leren ze ook presenteren en organiseren.
Habers: “Het staat goed op je cv en je ziet dat deze jongeren vaak doorgroeien binnen de vereniging, soms tot in het bestuur. Je leidt ze op tot vrijwilliger. Laatst heb ik een team in Lisse getraind en daar werd een jongen van 12 jaar voorzitter, terwijl de rest ouder was. Een bijdehand ventje, dat later zelfs tot vrijwilliger van het jaar in de gemeente is gekozen.”
“Als ik kijk naar de teams die ikzelf in de loop der jaren heb getraind, dan is zeker de helft na vijf jaar nog steeds actief”
Positieve reacties
Team Sportservice is nu een jaar of tien actief met de WhoZnext-starttrainingen. Zelf trainen ze tientallen teams bij verenigingen, landelijk zijn er rond de driehonderd à vierhonderd teams bezig. Cijfers van behouden en nieuw geworven leden zijn er niet, zegt Habers, maar als hij verenigingen vraagt naar de opbrengst, krijgt hij altijd positieve reacties.
Hij weet van verenigingen die al drie lichtingen hebben gehad, zoals tennisvereniging De Geeren in Baarn. Bij roeivereniging Het Spaarne in Heemstede worden jaarlijks consequent vier evenementen georganiseerd. “En als ik kijk naar de teams die ikzelf in de loop der jaren heb getraind, dan is zeker de helft na vijf jaar nog steeds actief.”
Voor meer informatie: WhoZnext