door: Marc Hoeben | 30 november 2017

De eerste verkenningen waren al in 2004. Maandag 20 november 2017, ruim dertien jaar later, was het dan zo ver en kreeg de olympische sportkoepel NOC*NSF met de toetreding als aspirant-lid van de Skateboard Federatie Nederland een nieuwe loot aan de toch al wijdvertakte Nederlandse sportboom. Twee uiteenlopende culturen wisten elkaar toch te vinden en dat had niet op de laatste plaats te maken met de verschijning van skateboarden op de Olympische Spelen van Tokio 2020.

Bram Waterman was vanaf het eerste uur betrokken bij het verdedigen van de belangen van de skateboarders. Hij was bijna tien jaar lang - tussen 2008 en 2017 - voorzitter van de ‘club’, hij fungeert tegenwoordig als penningmeester en hoopt in de toekomst als betaald directeur aan de slag te kunnen. 

“Eigenlijk hebben we de SFN destijds in 2003 vanwege externe omstandigheden opgericht”, vertelt hij. “Het zag er naar uit dat we ondergebracht zouden worden bij de Skate Bond Nederland, maar die ging toch echt over het skeeleren en dat is een totaal andere sport. Binnen onze scene is dat water en vuur, terwijl het vaak allemaal over één kam wordt geschoren. Maar skateboarden heeft zijn eigen cultuur, wij willen niet ergens mee vergeleken worden.”

Aversie tegen regelzucht
De ‘eigenheid’ van het skateboarden komt in elk geval tot uiting in een drang naar vrijheid en een forse aversie tegen regelzucht, zoals die in de meer traditionele sporten in de loop der tijden is gegroeid. Maar de noodzaak voor een federatie bleek ook volgens Waterman tijdens een rechtszaak tegen een speeltoestellenleverancier. 

“Wij hadden op onze site verschillende skateboardbanen een beoordeling gegeven en die van deze leverancier kreeg van ons het cijfer 3. Wij verloren die zaak, de rechter vond dat wij gedegen onderzoek hadden moeten doen en wij kwamen er ook achter dat de betreffende baan aan de Europese normen voldeed en dat hij die gewoon mocht verkopen.”

Mede door de juridische procedure kwam de SFN in contact met NOC*NSF. “Maar dat ging allemaal wel heel langzaam, het heeft niet voor niets zo lang geduurd. NOC*NSF probeerde ons bij andere bonden aan te laten sluiten. Maar dat gaat nu eenmaal niet, we hebben onze eigen cultuur. Dat weet je eigenlijk pas als je zelf op een skateboard hebt gestaan. Allerlei randzaken tellen ook, zoals muziek. De geschiedenis vindt de echte skateboarder belangrijk. Je moet eigenlijk weten wie een truc op een bepaald tijdstip heeft bedacht. Het is echt incrowd, een wereldje met veel eigen termen. Er zijn duizenden tricks en trucs en we hebben onze eigen mediakanalen.”

Als enige skateboardbond erkend door nationaal olympisch comité
Toch kwamen de SFN en NOC*NSF ‘vanzelf’ vorig jaar weer bij elkaar aan tafel. “Dat heeft natuurlijk te maken met het olympische verhaal, dat skateboarden een sport is bij Tokio 2020. Dat gaat sowieso gebeuren. Als wij hierin niet mee hadden willen gaan, dan was het wel een andere partij geworden met minder affiniteit voor de sport. Dat zie je nu overal in het buitenland. De skateboarders worden overal ondergebracht bij de rolsportbonden, waar het voor zeventig procent om rolhockey draait. Onze internationale bond, World Skate, is nu als onderdeel van de internationale rolsportbond FIRS opgericht. Voor zo ver ik weet zijn wij de enige skateboardbond die erkend is door een nationaal olympisch comité.”

De officiële bekrachtiging daarvan was maandag 20 november. Het had ook in het laatste jaar nogal wat voeten in de aarde voordat het zo ver was. NOC*NSF probeerde de SFN eerst aan te klikken bij de Nederlandse Rollersport Bond, de Nederlandse Ski Vereniging, schaatsbond KNSB of watersportverbond KNWV. Daar kwam niks uit, maar het was ook duidelijk dat de organisatie moeite had te voldoen aan de formele eisen voor lidmaatschap van NOC*NSF. Zij was te klein en kende geen ledenstructuur. Via een werkgroep met mensen als Gijs van der Scheer (bridgebond), Willem La Rivière (biljartbond) en Frits Avis (skivereniging) kwam het tot een eerste concept voor de aanvraag voor een lidmaatschap. Onder begeleiding van SportAssist en Marjan Olfers maakte de SFN bovendien een professionaliseringsslag.

5.000 mensen doen aan wedstrijden
Waterman: “We zijn van een stichting een vereniging geworden, we hebben een meerjarenbeleidsplan geschreven, we hebben een missie en een visie geformuleerd en toen zijn we vanaf nul begonnen. Dat is dus echt heel wat. Je moet je voorstellen: voor ons was het nooit cool om lid te zijn van een bond of een vereniging. Maar daar moesten we dus wel wat op vinden. Nou hebben we al jaren bij wedstrijden een zinnetje dat mensen dan geregistreerd worden als wedstrijdrijder. Dat is door NOC*NSF als een soort lidmaatschap geaccepteerd. We hebben op die manier 75 geregistreerde wedstrijdrijders. Dat is niet veel, maar we weten dat zo’n vijfduizend man heel fanatiek zijn en aan wedstrijden doen. En dat bovendien rond de 300.000 aan skateboarden doen. Die getallen zijn wel ergens op gebaseerd. Je hebt overal indoorskateparken, op basis van de bezoekersaantallen kun je een goede schatting maken.”

Inmiddels ziet de SFN, dat sinds dit jaar tot en met de Spelen van 2020 in het ict-bedrijf Incentro een goede sponsor heeft, vele voordelen in de toetreding tot de olympische sportkoepel. “Het is nu makkelijker om bij de overheid subsidies los te krijgen voor skateboardparken. Voorjaar 2018 gaat het Nationaal Trainings Centrum in Den Haag bijvoorbeeld open, daar steekt de gemeente een miljoen euro in. Daarnaast denk ik dat door de Spelen onze sport meer aandacht in de media zal krijgen. Dat kan meer sponsors opleveren en het zou heel mooi zijn om meer budget te hebben. Voor de topsportplannen is alleen al zo’n miljoen euro per jaar nodig, zo hebben we becijferd. Ondertussen kunnen we volgens NOC*NSF uit de topsportgelden niks claimen, omdat de kwalificatie-eisen voor Tokio 2020 niet eens bekend zijn. De nood is in dat opzicht hoog.”

'Nee'-kamp
Nadelen zijn er natuurlijk ook, weet Waterman. “Het ‘nee’-kamp roert zich inmiddels flink, velen vinden die verenigingsstructuur nog steeds niks. Maar we hadden niet het gevoel dat NOC*NSF water bij de wijn zou doen. Ik kan me ook zo voorstellen dat, mocht het tot een olympische skateboarder komen, de olympische tenues wel gedoe opleveren. Ik zie een sporter van ons daar niet snel in rondlopen.”

Misschien moet de sportkoepel ook maar een beetje wennen aan de eigengereidheid van de skateboarders. Waterman ziet zijn sport wel als blijvertje op de Spelen. “Skateboarden is in Frankrijk heel populair. En na Tokio komt Parijs 2024. Het is net als met snowboarden: voor de Spelen is dit een kans om nieuw publiek te trekken en een gigantische markt aan te boren.”

Jurysport
In Tokio zal het draaien om twee onderdelen: ‘street’ en ‘park’. “Bij street gaat het meer om trucs met trapleuningen en muurtjes, met objecten die straatgeoriënteerd zijn. Bij park gaat het meer om horizontalen en verticale rondingen. Bij beide onderdelen heb je met een jury te maken. Maar bij skateboarden ligt zelfs dan veel minder vast dan bij andere jurysporten. We letten bijvoorbeeld heel goed op de gereden lijn en de stijl. En, ja, dan heb je ook veel discussie.”

Met Candy Jacobs, tweede in de stand van de World Cup, heeft Nederland een topper bij de vrouwen. Zij is wel te porren voor een olympisch avontuur. Bij de mannen zijn er grote talenten onder de junioren met de Nederlands kampioen junioren, Jip Koorevaar, en Bart Buikman (13e in ranking World Cup). Bij de senioren is de hoop gevestigd op Douwe Macaré (16e ranking World Cup), Sewa Kroetkov (wonend in LA en 189.000 volgers op Instagram) en Rob Maatman (Nederlands kampioen 2017). 

Voor meer informatie: www.skateboardfederatie.nl