door: Thomas van Zijl | 5 oktober 2017 

Geen discussie over Nederland als gastheer van een groot mondiaal sportevenement zonder dat uiteindelijk het kostenplaatje ter sprake komt. Merijn Zeeman kan erover meepraten en wil het gesprek graag een andere kant opsturen. De sportief directeur van wielerploeg Team LottoNL-Jumbo schreef voor zijn opleiding Nyenrode Sports Inc samen met een aantal anderen een plan dat de organisatie van grote sportevenementen relateert aan toch al noodzakelijke infrastructurele investeringen. Dat levert een heel andere kosten-batenanalyse op. 

Merijn Zeeman volgde het afgelopen jaar het Sports Leadership Program van Nyenrode Sports Inc. Doel van dat programma - speciaal gericht op mensen die werkzaam zijn in sport en bedrijfsleven - is het versterken van leiderschapscapaciteiten en het beter leren omgaan met complexe en emotionele situaties. Voor de groepsopdracht kozen Zeeman en een aantal medestudenten voor een thema dat de afgelopen jaren meermaals onderwerp van discussie was: Nederland als organisator van een groot sportevenement. Om daar vol voor te gaan is immers ook lef en leiderschap nodig. Zeeman: 

“Nederland heeft absoluut de capaciteiten, maar dat komt nauwelijks over het voetlicht. Het viel ons op dat tegenstanders al snel het debat domineren, goed lobbyen bij Kamerleden en met afschrikwekkende rekensommen komen.” 

Internationale concurrentiepositie
Zeeman constateert dat het totale plaatje ontbreekt bij beleidsbepalers die zich bezighouden met de vraag of Nederland zich moet opwerpen als gastheer. Zij hebben overigens nog even om dat beeld bij te stellen, want concrete plannen om een bid in te dienen voor bijvoorbeeld de Olympische Spelen of het WK Voetbal zijn er niet. Jammer vindt Zeeman. Bij het schrijven van het plan hadden hij en zijn medestudenten nog Amsterdam 2028 voor ogen. Ironisch genoeg vielen de inleverdatum en de toewijzing van het IOC aan Parijs en Los Angeles nagenoeg samen. Tijd dus om naar de nog iets verdere toekomst te kijken. De opstellers van dit plan pleiten ervoor om bij die schetsen de internationale concurrentiepositie van Nederland mee te nemen. 

“Uit alle literatuur blijkt dat die concurrentiepositie nauw samenhangt met infrastructuur. Met verbindingen, laagdrempeligheid en bereikbaarheid. Wij zien een groot sporttoernooi als een vliegwiel om investeringen die toch al op stapel staan naar voren te halen.” Nu is het nog vaak zo dat plannen die te maken hebben met de organisatie van een groot toernooi besproken worden op het departement van VWS, terwijl hun impact verder reikt. Zeeman wil dat er een dialoog tot stand komt, zodat ook het ministerie van Infrastructuur en Milieu erbij betrokken raakt. “Er wordt al nagedacht over betere verbinding tussen Randstad en achterland, of over oplossingen voor de drukte rond Schiphol. Olympische Spelen kunnen een reden zijn om ze versneld uit te voeren.” 

Algemeen belang
Tegenstanders van grote sportevenementen scharen die kosten volgens Zeeman allemaal onder de noemer sport. Hij is het daar niet mee eens. Het gaat wat hem betreft om het algemene belang van Nederland en om investeringen waar iedereen op termijn van kan profiteren. Daarnaast hoopt hij op een minder nauwe blik: 

“Natuurlijk kost het geld om een Olympisch Dorp te realiseren, maar in dit land waar een schreeuwend tekort is aan woningen, hoeven we dat natuurlijk niet direct af te breken. Verre van zelfs.” Zeeman wil zijn ogen niet sluiten voor het feit dat er hoe dan ook geld nodig is voor het bouwen van accommodaties, maar hij is niet bang voor zogenoemde White Elephants; grote stadions die als het toernooi eenmaal voorbij is, nooit meer gebruikt worden. “Ik denk dat de tijd van de echte megastadions voorbij is. In de nabije toekomst is er zittend voor je televisie of een ander scherm zoveel mogelijk, dat het lijkt alsof je er echt bij bent.” 

Aangezien de opstellers van het plan er van overtuigd zijn dat het in het algemeen belang is dat Nederland zich kandideert als mogelijke gastheer van grote toernooien is er wat hen betreft een nationaal boegbeeld nodig. “Eigenlijk kan dat maar een iemand zijn”, zegt Zeeman. “Iemand die symbool staat voor eenheid en alle inwoners van dit land vertegenwoordigt: de koning.” 

Meer dan een sportfeestje
Hij realiseert zich dat hij dat de kwestie staatsrechtelijk behoorlijk ingewikkeld kan wordt zodra het staatshoofd zich politiek uitspreekt, maar wil toch graag de grens opzoeken van wat mogelijk is. Er is namelijk heel bewust gekozen voor iemand die niét uit de sport komt. “De koning als boegbeeld illustreert dat zo’n groot toernooi veel meer is dan een sportfeestje. Daar is het ons om te doen.”

Merijn Zeeman schreef The Olympic Games as a catalyst for infrastructure development samen met Pieter Bas Bruggink, Lucas Judge, Frank Gimbrere en Ernst Ligthart. Het werd beoordeeld met een 8.