door: Thomas van Zijl | 19 januari 2017
Waar mensen zijn, zijn conflicten. In de sport is het niet anders. Bestuursleden die met elkaar overhoop liggen, ouders die niet begrijpen waarom hun kind geen eerlijke kans krijgt van de coach of sponsors die zich afspraken toch echt anders herinneren. Een gang naar de rechter is snel gemaakt, maar een stichting die later deze maand wordt gelanceerd wijst erop dat mediation wellicht een veel betere oplossing is.
De stichting is een initiatief van drie mediators die werkzaam waren of nog actief zijn in de sport. Jan Kossen is directeur van zwembond KNZB, Henk Karman en Maurice Wolters werkten beiden jarenlang bij sportkoepel NOC*NSF. Bij toeval kwamen ze erachter dat ze hun opleiding tot mediator volgden bij hetzelfde instituut. Ze besloten zich gezamenlijk hard te maken voor een intrede van mediation binnen de sport.
Lange adem
In sport is arbitrage een erkend middel. Vaak raken conflicten de vereniging of bond in het hart, mediation helpt mensen weer bij elkaar brengen. Het is meer dan een goed gesprek. Wolters realiseert zich dat daarbij een lange adem nodig is: “De sport is een wereld van winnen en verliezen. Mediation probeert bij conflicten juist die situatie te voorkomen.” Karman noemt het 'scheidsrechteren', een oplossing waar de sport te pas en te onpas voor kiest. “Wat er ook aan de hand is, binnen een bond of vereniging, er is altijd een tuchtcommissie die er een uitspraak over kan doen. Natuurlijk is dat soms niet te vermijden, maar mediation kan de boel wel de-escaleren.”
Het kan kort of lang duren, uiteindelijk komt iedereen elkaar weer tegen. “Het is alleen om die reden al niet verstandig om te kiezen voor een juridische strijd"
In de sport lopen emoties snel hoog op en er werken veel vrijwilligers die extreem betrokken zijn. Een conflict is snel geboren. Wat mensen in de hitte van de strijd wel eens lijken te vergeten, is dat het wereldje waarin ze actief zijn tamelijk klein is. Het kan kort of lang duren, uiteindelijk komt iedereen elkaar weer tegen. Wolters: “Het is alleen om die reden al niet verstandig om te kiezen voor een juridische strijd. Mediation mag wel iets meer op het netvlies komen te staan.” De drie initiatiefnemers zijn ervan overtuigd dat zij daar met hun stichting aan kunnen bijdragen en dat ze het tij mee hebben. Ze merken dat rechters bijvoorbeeld in het geval van conflicten al steeds vaker mediation toepassen alvorens tot een zaak over te gaan.
Verplichte mediation
De sport gaat langzamer overstag, maar het begin is er. Zo staat in de overeenkomst die NOC*NSF voorafgaand aan de afgelopen Spelen met de sporters sloot, dat bij een meningsverschil mediation moet worden geprobeerd, voordat een gang naar de rechter wordt gemaakt. Of Yuri van Gelder en de sport- koepel met elkaar en een mediator om de tafel hebben gezeten toen in Rio een conflict ontstond, weet Henk Karman niet. Het is wel een zaak waarbij hij als mediator graag een rol had gespeeld.
“Ik zal nooit beweren dat Van Gelder dan wél zijn oefening had kunnen turnen in de finale, maar ik zou hem, NOC*NSF en de turnbond geprobeerd hebben te begeleiden in het proces van afzonderlijke standpunten naar hun gezamenlijke belangen. De afloop van de hele kwestie is nu voor niemand echt bevredigend. Wijs mij maar een winnaar aan.”
Coaches begeleiden
Mediators, daar is Karman overigens wel duidelijk in, zouden niet moeten mediaten tussen coach en pupil, want dat gaat onherroepelijk ten koste van het gezag van de trainer. Het is wat hem betreft veel verstandiger coaches te begeleiden met het ontwikkelen van skills op het gebied van communicatie en conflictbeheersing.
"We lanceren deze stichting niet om er big business van te maken, maar echt omdat mediation in de sport nog veel terrein kan winnen"
De stichting zal zich dan ook onder meer storten op het aanbieden van opleidingen in die richting. Bepaalde technieken en tactieken die iedere gecertificeerde mediator in zijn of haar gereedschapskist heeft, kunnen in de sport van waarde zijn. Coaches zullen dan wel minder dan nu vaak het geval is, moeten denken vanuit hiërarchie om samen tot een oplossing te komen.
Matchmaker
Naast het aanbieden van opleidingen wil de nieuwe stichting zich ontpoppen tot de matchmaker tussen mediators en partijen die er een nodig hebben. De initiatiefnemers zijn eventueel beschikbaar voor trajecten, maar verwijzen net zo graag door naar collega’s met evenveel gevoel voor sport. Wolters: “We lanceren deze stichting niet om er big business van te maken, maar echt omdat mediation in de sport nog veel terrein kan winnen.” De Stichting Sportmediation wordt later deze maand officieel gelanceerd.
Voor meer informatie: www.stichtingsportmediation.nl of 085-201 7886