door: Thomas van Zijl | 13 oktober 2016

Het beste initiatief op het gebied van sport en bewegen in 2015/2016 komt uit Noordwijk. De badplaats won met het project ‘de maatschappelijke functie van sport’ een apart onderdeel van de ‘Verkiezing Sportgemeente van het Jaar’ die jaarlijks wordt georganiseerd door Vereniging Sport en Gemeenten (VSG), sportkoepel NOC*NSF en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Naar aanleiding daarvan sprak Sport Knowhow XL met sportwethouder Gerben van Duin. Deze hoopt dat steeds meer gemeenten in het kielzog van Noordwijk sport niet langer als kostenpost , maar als oplossing gaan beschouwen.

In Noordwijk is dat besef er ook niet van de ene op de andere dag gekomen. Toen Van Duin in 2002 aantrad als wethouder stond er een forse bezuiniging op sport op de agenda. Die bezuiniging werd de jaren die volgden omgebogen in een forse investering van bij elkaar zo’n 35 miljoen euro. Met name de verschillende accommodaties kregen een impuls, in kwalitatief opzicht maar zeker ook wat betreft functionaliteit. Van Duin:

“De uitdaging is om niet alleen mensen die goed kunnen sporten te binden, maar ook mensen bij wie het allemaal een beetje tegenzit voldoende te laten bewegen.” Daarmee doelt de wethouder bijvoorbeeld op mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt en ouderen die in een sociaal isolement zitten of terecht dreigen te komen.”

Maatschappelijk belang sport
Door de decentralisatie, het overhevelen van overheidstaken van het Rijk naar de gemeenten, heeft sport in de ogen van Van Duin alleen maar aan belang gewonnen. Participatie, werk en inkomen en jeugdzorg zijn domeinen waarin sport wat hem betreft het verschil kan maken. Noordwijk schreef in het kader van het initiatief ‘de maatschappelijke waarde van sport’ bijvoorbeeld 56 mensen aan die in de bijstand zitten en die elkaar nu wekelijks op het sportpark ontmoeten. Op de eerste plaats om te sporten, maar op de belangrijke tweede plaats ook om in gesprek te gaan met een organisatiepsycholoog en andere groepsleden.

“Het sportpark is een plek waar ze op een andere manier naar zichzelf leren kijken en ontdekken waar hun sterke punten liggen. Als het ook maar enigszins mogelijk is zoeken we voor deze mensen betaald of vrijwilligerswerk.”

Tegenaan eenzaamheid
Van Duin wil er mee aangeven dat het sportpark er niet alleen is voor de mensen die er op woensdagavond trainen en op zaterdagochtend hun wedstrijden spelen. Het is juist de maatschappelijke investering waard omdat er de hele week van alles gebeurt. De gemeente stelde zich met ‘de maatschappelijke functie van sport ten doel’ om mensen aan werk te helpen, eenzaamheid tegen te gaan en ervoor te zorgen dat ook mensen met een beperking volop aan sport kunnen meedoen. Een aantal van die zaken, geeft Van Duin toe, zou ook in een wijkgebouw geregeld kunnen worden, maar de wethouder vermoedt dat het enthousiasme dan beperkt zou blijven.

“Veel mensen die we hier nu mee bereiken hebben een zetje nodig. Die moeten loskomen. Grote groepen min of meer opsluiten in een wijkgebouw werkt juist averechts.” Sport is niet alleen leuk, het is zinnig en een van de beste manieren om mensen die niet iedereen in het vizier heeft toch te leren kennen. “Op het sportveld wordt een nummer vanzelf een gezicht.”

Kentering
Toch blijft overeind staan dat Noordwijk groots heeft moeten investeren, iets waar veel gemeenten voor terugdeinzen, merkt Van Duin. Hij ziet de afgelopen tijd echter wel een kentering optreden. Sport bevordert de sociale cohesie en gemeenschapszin, maar critici die een harde financiële afweging willen maken, zouden zich volgens de wethouder beter moeten realiseren wat sport in dat opzicht oplevert. Van Duin somt op:

“Mensen die in een betere gezondheid verkeren maken aanzienlijk minder gebruik van medische zorg. Wat te denken van mensen die zich via sport weer in sociale netwerken begeven en daardoor meer zicht hebben op een baan? Dat scheelt geld dat net zo makkelijk opgaat aan een uitkering.” Van Duin prijst zich gelukkig dat hij in Noordwijk wat dat betreft geen eenzame roepende op het strand is. “Hier is de hele politiek doordrongen van het nut van sport. Ik hoef niemand meer uit te leggen waarom een extra kunstgrasveld toch echt een goede investering kan zijn.”

Voor meer informatie: de aanpak van ‘De maatschappelijke functie van sport’ in Noordwijk