- De vraag van… Leonie Everts, initiatiefnemer GoldenSports
- Aan... Monique Hampsink en Willie Westerhof van Huis voor Beweging
De vraag
Huis voor Beweging is eigenaar van verschillende beweeg- en leefstijlinterventies, gericht op kwetsbare groepen in de samenleving. Wat kan sport betekenen voor kwetsbare groepen zoals vluchtelingen en asielzoekers en mensen met een slechte gezondheid?
Het antwoord
Wat leuk Leonie dat jij ons deze vraag stelt. Het onderwerp is zeer actueel en wij zijn met hart en ziel bezig om professionals te ondersteunen om sport en bewegen voor kwetsbare mensen middels verschillende programma’s uit te rollen. Huis voor Beweging is een landelijke organisatie die graag de vertaling maakt van kennis naar praktijk. Terwijl alle thema-instituten kennis ontwikkelen en verzamelen op het gebied van sport, bewegen en gezonde leefstijl vertalen wij deze naar de praktijk middels goed onderbouwde interventies, methodieken en aanpakken mét de laatste inzichten en altijd bewegen als middel en soms als doel.
In de praktijk is het voor kwetsbare groepen nog steeds lastig om volwaardig te kunnen participeren in de samenleving. Denk hierbij aan nieuwkomers, mensen met een lage sociaaleconomische status of mensen met een slechte gezondheid. Sport en bewegen kan hierin bijdragen door mensen bij elkaar te brengen, te verbinden en weerbaarder te maken.
Een onderdeel van onze succesvolle aanpak is dat wij ervan uitgaan dat mensen het beste leren als ze positief en actief gestimuleerd worden. Daarom passen wij activerend en bewegend leren toe. Activerende werkvormen in beweging verhogen het leereffect en zet mensen aan tot nadenken over hun eigen gezondheid en beweeggedrag. Hierbij hebben de deelnemers de regie over hun eigen ontwikkeling en zicht op een positieve gedragsverandering. Het versterken van eigen regie en veerkracht is een belangrijk onderdeel bij de intrinsieke motivatie van de deelnemer zelf om te komen tot gedragsverandering.
"Werken vanuit activerend en bewegend leren is de rode draad bij al onze interventies, scholingen en projecten"
Er is niets zo moeilijk als gedragsverandering. Zeker bij kwetsbare mensen. We nemen mensen mee en laten ze zelf nadenken en beslissen over hoe ze kleine stapjes kunnen maken naar meer geluk en gezondheid. Werken vanuit activerend en bewegend leren is de rode draad bij al onze interventies, scholingen en projecten.
De meerwaarde van sport en bewegen voor kwetsbare groepen
Door te sporten en te bewegen worden mensen weer energiek en krijgen ze meer motivatie om aan andere activiteiten deel te nemen. Sport- en beweegactiviteiten dragen bij aan een zinvolle dagbesteding. Zij bieden mooie kansen om verschillende positieve effecten voor de doelgroepen te bereiken. Zo kan meer bewegen de lichamelijke en mentale gezondheid (gezonde leefstijl) verbeteren, een isolement doorbreken, participatie en sociale contacten bevorderen, het kan een laag zelfbeeld en een negatieve beeldvorming wegnemen en het biedt structuur en daarmee richting aan leefstijl en dagbesteding. Deelnemers kunnen een stap zetten op de participatieladder; van geïsoleerd naar sociale contacten buitenshuis of deelname aan georganiseerde activiteiten. Sport- en beweegactiviteiten helpen nieuwkomers bovendien bij taalverwerving, door in de praktijk met taal te oefenen. Actievere mensen voelen zich gezonder en gelukkiger. Zij denken meer na over hun toekomst en nemen meer de regie over hun eigen leven.
Huis voor Beweging heeft voor het COA een training #Meedoen ontwikkeld die professionals helpt om nieuwkomers op passende wijze te ondersteunen in het proces naar een actieve leefstijl. We hebben 40 (online)trainingen #Meedoen verzorgd voor locatiemedewerkers van het COA. Deze trainingen focussen op de meerwaarde van sport en bewegen voor medewerkers en bewoners van de opvanglocaties en volgen de fases van gedragsverandering. Voor alle fases van het Transtheoretisch model (TTM) ontwikkelde Huis voor Beweging activerende werkvormen, die de professionals kunnen inzetten in gesprekken en activiteiten met de bewoners.
"Mensen het plezier en de kracht van bewegen laten ervaren: dat is de passie van waaruit wij werken"
Activerende werkvormen
Huis voor Beweging heeft verschillende activerende werkvormen ontwikkeld waaronder:
- 15 motivatiekaartjes in 6 verschillende talen die inzicht geven in wat deelnemers belangrijk vinden als het gaat om sport en bewegen. Ze leveren mooie gesprekken op vanuit het perspectief van de deelnemer zelf. Professionals komen er zo makkelijker achter wat de deelnemers drijft, hen motiveert en wat ze belangrijk vinden.
- 22 kleurrijke sportkaarten. De sportkaarten helpen de deelnemers bij het maken van een sportkeuze. De sportkaarten kunnen op veel verschillende manieren worden ingezet en het helpt professionals bij het realiseren van een aanbod dat aansluit bij de wensen van de deelnemers.
- Drie sets met prikkelende vragenkaartjes over de thema’s kennismaken, sport& bewegen en over een gezonde leefstijl. Deze kaartensets helpen om op een ontspannen manier kennis te maken of een leefstijlthema te introduceren en te bespreken.
Mensen het plezier en de kracht van bewegen laten ervaren: dat is de passie van waaruit wij werken. Die energie dragen we graag uit. Mensen die Huis voor Beweging kennen beamen dit. We willen professionals en deelnemers graag inspireren om diezelfde passie als uitgangspunt te nemen in hun eigen leven. We lichten twee van onze interventies eruit, te weten: 'Wereldmeiden-Wereldgozers' en de 'BeweegKuur'.
Wereldmeiden en Wereldgozers
Wereldmeiden en Wereldgozers is een maatjesproject waarin een divers samengestelde groep meiden of jongens al sportend hun netwerken voor elkaar ontsluiten en van elkaars leven en achtergrond leren. Nederlandse jongeren sporten een half jaar lang een keer per week samen met jongeren met een vluchtelingachtergrond. Actieve jongerenparticipatie staat hierin centraal. Jongeren bepalen in belangrijke mate samen welke sporten en activiteiten ze doen, wanneer, waar en hoe. De professional is zoveel mogelijk op de achtergrond aanwezig om dit proces goed te stimuleren en begeleiden.
Samen sporten en bewegen met Nederlandse jongeren is een waardevol hulpmiddel om het integratieproces van jonge statushouders te ondersteunen. In de sport kunnen bepaalde competenties en vaardigheden worden aangeleerd, zoals taal, teamwork, zelfvertrouwen en verschillende talenten worden ontwikkeld. Door samen te bewegen worden de jonge statushouders wegwijs in de Nederlandse samenleving en krijgen ze meer motivatie en vertrouwen om ook aan andere activiteiten deel te nemen. De bedoeling van Wereldmeiden-Wereldgozers is daarnaast dat de jongeren hun sociale netwerken voor elkaar ontsluiten en dat er nieuwe vriendschappen ontstaan. Maar het allerbelangrijkste is dat ze plezier hebben.
"Ook de Nederlandse jongeren ontdekken hun talenten en doen onder andere ervaring op in coachen, samenwerken en organiseren"
Wereldmeiden-Wereldgozers is een project in het kader van het Actieprogramma Maatschappelijke Diensttijd van de Rijksoverheid. Hiermee wil de overheid de talenten van jongeren inzetten om via maatschappelijke projecten bij te dragen aan een sterke en betrokken samenleving. Het mooie van dit project is dat de opbrengsten niet alleen voor de einddoelgroep zijn. Ook de Nederlandse jongeren ontdekken hun talenten en doen onder andere ervaring op in coachen, samenwerken en organiseren. Ze ontmoeten jongeren met andere culturele achtergronden en verrijken met deze maatschappelijk relevante ervaring hun c.v. (zie www.wereldmeiden.nu / www.wereldgozers.nu)
BeweegKuur
De laatste drie letters van BeweegKuurGLI staan voor een Gecombineerde Leefstijlinterventie (bewezen effectief) en wordt vergoed vanuit de basiszorgverzekering, waarin de combinatie van bewegen, voeding en gedrag centraal staat. De BeweegKuurGLI is een programma om een gezonde leefstijl te bereiken.
De kerngedachte is dat iedereen kan werken aan een gezonde leefstijl dus vinden we het belangrijk dat álle mensen kunnen meedoen. Met name voor de kwetsbare mensen werken we samen met Stichting Lezen en Schrijven en Stichting Life Goals Nederland. We besteden aandacht aan het betrekken en bereiken van kwetsbare mensen bij het opleiden van de BeweegKuurGLI-teams bestaande uit leefstijlcoach, diëtist en fysiotherapeut.
Belangrijk binnen de BeweegKuurGLI is dat wordt getracht gedragsverandering te realiseren door middel van Motivational Interviewing in beweging. Hierin heeft de deelnemer zelf de regie door middel van doelen stellen en zelfmanagement. Ook hier is plezier een belangrijk onderdeel. Als je met plezier werkt aan je eigen leefstijl is het ook makkelijker vol te houden.
Positieve Gezondheid
Een gezonde leefstijl aannemen en volhouden is voor veel mensen niet makkelijk. Kwetsbare groepen hebben vaak veel andere problemen die een gezonde leefstijl in de weg staan. Positieve Gezondheid is een bredere kijk op gezondheid, uitgewerkt in zes dimensies. Met die bredere benadering dragen we bij aan het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven om te gaan en om zo veel mogelijk eigen regie te voeren.
"Huis voor Beweging zet bewust in op de train-de-trainer-aanpak van interventies; dit is ook onze core-business"
Begin dit jaar ontwikkelde Huis voor Beweging in opdracht van het ROC Midden Nederland 23 activerende werkvormen Positieve Gezondheid voor hun vitaliteitslab en bakfiets vitaliteit. Er zijn 5 algemene werkvormen ontwikkeld plus 3 activerende werkvormen op elke dimensie van Positieve Gezondheid. Daarnaast zijn en worden alle docenten opgeleid om de studenten goed te kunnen begeleiden bij het toepassen van de werkvormen in de Utrechtse wijken. Onlangs lanceerde het ROC MN het volgende leuke filmpje over de manier waarop het mobiele vitaliteitslab in de praktijk werkt:
Samen bewegen en plezier maken verrijkt onze hele samenleving
Huis voor Beweging zet bewust in op de train-de-trainer-aanpak van interventies; dit is ook onze core-business. Door professionals op te leiden om weer anderen te trainen, brengen we succesvolle aanpakken verder. Hiermee creëer je een olievlek!
Voor meer informatie: Huis voor Beweging, 06-2248 5922, info@huisvoorbeweging.nl, www.huisvoorbeweging.nl
Volgende keer het antwoord op de vraag van Willie Westerhof en Monique Hampsink van Huis voor Beweging aan Sandra van Hogen-Koster, lector Positieve Gezondheid, Leefstijl & Leiderschap aan Hogeschool Saxion:
Hoe kunnen we zorgen dat mensen vanuit de benadering van Positieve Gezondheid in beweging komen om aan de slag te gaan met een gezondere leefstijl? Welke rol kunnen professionals en mensen zelf hierin spelen? Wat houdt jou als lector Positieve Gezondheid in beweging?