• De vraag van… Thomas Waanders, manager talentontwikkeling bij TalentNED
• Aan... Arthur Bennink, sportfysiotherapeut/eigenaar van Pro-F Professionele Fysiotherapie

De vraag

Beste Arthur,

Ik ken je als een zeer bevlogen professional, die altijd drie stappen vooruit denkt, nooit stil kan zitten en zich inzet om de regio Twente op de kaart te zetten als het gaat om topsport en talentontwikkeling. In het verleden werkte je met onder andere met Gerard Kemkers, Sven Kramer en Ireen Wüst bij de TVM-schaatsploeg en nu ben je met diverse interessante projecten bezig. Drie vragen:

1. Je werkt én hebt gewerkt met de meest succesvolle sporters. Wat kenmerkt hun mindset?
2. Wat zijn in jouw ogen de belangrijkste ingrediënten voor een succesvol topsportklimaat?
3. Als je al jouw mooie plannen en ideeën zou kunnen realiseren, hoe ziet jouw wereld er dan over vijf jaar uit?

Het antwoord

Dag Thomas, bedankt voor de mooie vragen. En Sport Knowhow XL bedankt voor dit interessante platform, ik raak altijd weer geïnspireerd door de verschillende inzichten. Ik vond met name de vraag van prof. dr Asker Jeukendrup over de holistische benadering van professionals erg treffend. Laten we elkaar vooral zoveel mogelijk bevragen over de multifactoriële benaderingen en natuurlijk het onderwijs vragen hier ook meer aandacht aan te schenken.

Route naar goud
Wat kenmerkt de mindset van een succesvolle sporters? Dit is een uiterst complexe vraag die al jaren vanuit allerlei perspectieven bekeken en beschreven wordt. Ik ga mij dan ook niet op het werkveld van Thomas Waanders, de sportpsycholoog, begeven. Maar alleen met talent kom je er niet! Naar mijn mening is de diepgewortelde wil om te willen winnen en daar alles voor te doen en laten, de basis voor een succesvolle topsporter. De wereldtop onderscheidt zich van de top door de bereidheid om onvoorwaardelijk en meedogenloos, jezelf en daarmee de route naar goud, op de eerste plek te zetten.

In de woorden van Thijs Hagelstein - op de website van de KNZB - over het afscheid van Ferry Weertman, lees je waarom hij een echte winnaar was. 'Ferry was een echte liefhebber van de sport, hij genoot van het vele en zware trainen. Daarnaast was hij ontzettend goed in staat op de momenten dat het er écht om ging wat extra te brengen, zowel fysiek als mentaal. Niet ondergaan, maar de boel naar je handzetten, altijd met de focus op winnen. Kenmerken die geleid hebben tot een indrukwekkende rij aan titels.'

Omgeving
Hoe push ik elke dag weer mijzelf, mijn team en mijn omgeving naar een hoger niveau? Met als doel om zelf nog beter te worden. Door meedogenloos en egocentrisch te zijn! Dit zijn voor Nederlandse begrippen zwaarbeladen woorden. In mijn ogen is dit een voorwaarde om de top te halen. Dat wil niet zeggen dat topsporters onaardige mensen of een stoorzender binnen een team zijn. In tegendeel zelfs, de echte top weet ook hoe belangrijk die omgeving voor hem of haar is.

Verder vind ik het kunnen leveren als de druk het grootst is, uiteindelijk wel de essentie. Terwijl ik dit schrijf plaatsen Sven Kramer en Ireen Wüst zich voor de Olympische Winterspelen van Beijing. Ontzettend knap dat ze nog altijd kunnen leveren op het moment dat het moet. Vijf Olympische Spelen met een reeks aan gouden medailles.

Ingrediënten succesvol topsportklimaat
Wat zijn de belangrijkste ingrediënten voor een succesvol topsportklimaat? In de basis hebben we als team de kernwaarden van TalentNED ontwikkeld en ben ik het helemaal eens met deze principes. Naast deze waarden denk ik in de eerste plaats dat het ontzettend belangrijk is om leren en ontwikkelen vanuit een veilig klimaat centraal te stellen. Er moet discussie plaats kunnen vinden waarbij je met de vuist op tafel mag slaan. Vanuit passie en gedrevenheid mag het schuren en moet je elkaar de waarheid kunnen vertellen. Maar altijd met respect voor elkaar en niet vanuit een machtspositie!

Daarnaast moet je fouten mogen maken. Een trainer-coach moet een veilige omgeving creëren voor de sporter, het team en binnen zijn staf. Dit is niet alleen voorbehouden aan talentontwikkelprogramma’s, maar ook voor topsport is dit een grondbeginsel. Macht en ego zijn principes vanuit onzekerheid waarbij de sporter niet centraal staat.

Daarnaast wordt technologie (data) in de toekomst nog belangrijker. Als ik kijk naar de autocoureurs die wij begeleiden worden zij op jonge leeftijd al geconfronteerd met technologische ontwikkelingen en verschillende datastromen. Laten we dus vooral naast het vergaren van data ook kijken hoe we talentvolle sporters hier zelfstandig mee om kunnen laten gaan.

Investeren in carrièrepaden
Tot slot liggen er grote kansen voor een beter topsportklimaat in het doorontwikkelen en waarderen van het beroep trainer-coach. Dat betekent dus ook dat er fors geïnvesteerd moet worden in de carrièrepaden voor de professionals in de sport. Een interessante innovatie kan wat mij betreft ook voortkomen uit het bedrijfsleven. Hoe kunnen we sport verduurzamen door HR-structuren en processen.

Ingrediënten om over na te denken:

• veiligheid als het fundament van een performance cultuur;
• het uiteindelijke doel is WINNEN!;
• iemand iets leren is een vak;
• werken vanuit een duidelijk ontwikkelplan en -bedoeling;
• trainer-coach is een beroep met duidelijke competenties;
• professionals die met een open blik naar de wereld kijken;
• ontwikkelomgeving voor professionals;
• procesmanagement van de coach;
• binnen een performance omgeving hoort ook een feedback cultuur;
• leer je eigen kernwaardes ontwikkelen;
• op jonge leeftijd meer multi-directioneel bewegen;
• als talentvolle sporter data leren verzamen en interpreteren;
• regionale talent- en topsportfaciliteiten;
• carrièrepaden van regionaal naar centraal naar internationaal;
• duidelijk leiderschap op sport en bewegen.

Als je al jouw mooie plannen en ideeën zou kunnen realiseren, hoe ziet jouw wereld er dan over 5 jaar uit? Uiteraard zijn we van allerlei factoren afhankelijk, maar ik zou het fantastisch vinden als we tegen die tijd de eerste vruchten plukken van een meerdimensionaal topsportbeleid waarin ontwikkelen centraal staat voor zowel de sporter als de professional in de sport.

Kennis delen
In Enschede ontwikkelen wij samen met FC Twente, RTC’s, de onderwijsinstellingen en verschillende topzorginstellingen een bovenregionaal trainingscentrum. Het doel is niet om een bedrijfsverzamelgebouw te creëren, maar synergie te vinden op professioneel ontwikkelen en presteren. Wij gaan hier ook de handschoen oppakken om kennis te delen met de verschillende lagen in de sport (breedte, talent en topsport) en het vitaliseren van de regio. Hopelijk hebben we het over 5 jaar zó goed gedaan, dat NOC*NSF ons heeft aangemerkt als een TeamNL-centrum.

Volgende keer het antwoord op de vraag van Arthur Bennink aan Joris Hermans, Hoofd Sport aan de Radboud Universiteit in Nijmegen:
Als sportdiëtist heb je voor verschillende topsportorganisaties gewerkt en het vak sportdiëtetiek samen met je collega’s van de hogeschool van Arnhem/Nijmegen op de kaart gezet. De laatste jaren heb je meerdere directie- en bestuursfuncties (momenteel: Hoofd Sport aan de Radboud Universiteit) in het onderwijs en de sport bekleed. Aangezien je de sport vanuit verschillende perspectieven kan bekijken heb ik de volgende vragen voor je: 1) hoe ziet de professionele sportorganisatie van de toekomst eruit?; 2) Wat betekent dit voor de professionals in die organisatie?