• De vraag van… Frank Slooten, adviseur Public affairs/International affairs NOC*NSF
• Aan... Eric Kuijt, medewerker belangenbehartiging MTB bij de NTFU

De vraag

Al jaren ben ik liefhebber van de wielersport en kan ik echt genieten van mijn rondjes op de wielrenfiets of mountainbike. Ik heb gemerkt dat sinds invoering van de corona-maatregelen steeds meer mensen de voordelen van de fietssport hebben ontdekt. Ik zie met name het aantal mountainbikers om mij heen sterk groeien. Geweldig nieuws, maar ook veel belastender voor de mountainbikeroutes. Zeker nu onderhoud in coronatijd lastiger is. Herken jij de toenemende populariteit van de mountainbike, (hoe) zet de NTFU zich in voor goede mountainbikeroutes en welke rol speelt belangenbehartiging daarin?
 

Het antwoord

Mountainbiken wint zeker aan populariteit. We hebben geen exacte aantallen, maar de steeds beter wordende mountainbikeroutes en de lockdown dragen daar zeker aan bij. Veel mensen zochten een alternatief om toch te blijven bewegen, toen hun sportvereniging of sportschool de deuren moest sluiten. Buitensporten zoals mountainbiken, maar ook wandelen, hardlopen, trailrunnen, skeeleren en wielrennen, zijn sporten die je tijdens de lockdown wél kon beoefenen.

Vrijwilligers
Daarnaast wordt ook het routenetwerk in Nederland steeds beter. Dat is te danken aan een grote groep enthousiaste vrijwilligers (zo’n 2.750 mensen, vaak mountainbikers). Vanuit liefde voor de natuur en de sport helpen zij de routes onderhouden. Dankzij hun inzet worden mountainbikeroutes in Nederland steeds uitdagender en dus aantrekkelijker voor mountainbikers. Regelmatig komen er nieuwe of verbeterde routes bij die je natuurlijk wilt ontdekken. 

Dat mountainbikers die routes goed weten te vinden, is te merken in de natuurgebieden. In het Rijk van Nijmegen werden bijvoorbeeld aan het begin van de coronaperiode vernieuwde MTB-routes geopend. Die verbeterde routes trokken veel enthousiaste mountainbikers aan. Tegelijkertijd nam de recreatiedruk in het gebied in het algemeen toe, vanwege de coronamaatregelen. Door de toegenomen drukte en spanningen tussen gebruikers van dit natuurgebied, gingen er stemmen op een deel van de routes te sluiten. De NTFU ondersteunde Stichting MTB Routenetwerk Rijk van Nijmegen daarom met hulp bij de lokale belangenbehartiging.

Recreatiezoneringsplan
Op sommige plekken leidt de natuur helaas onder die steeds groter wordende recreatiedruk. Op de Veluwe komt er daarom een recreatiezoneringsplan. In eerste instantie waren mountainbikers niet welkom in veel zones, waar wandelaars en ruiters wel zouden mogen komen. Als NTFU gingen wij niet akkoord met deze situatie. Er zou voor mountainbikers te weinig ruimte over blijven en bovendien zou er ook weinig draagvlak voor de maatregelen zijn onder de mountainbikers. We zijn toen aangeschoven bij de overleggen over deze recreatiezoneringsplannen, zodat we de belangen van mountainbikers en het belang van mountainbikeroutes konden inbrengen. Onze inzet leidde ertoe dat mountainbikers onder voorwaarden tóch welkom zijn in die zones.

We weten aan de andere kant ook dat niet alle mountainbikers zich netjes gedragen. We kunnen onze ogen daar niet voor sluiten. Als we niets doen, kan dat tot gevolg hebben dat bijvoorbeeld daadwerkelijk routes worden afgesloten. We hebben ook een verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat mountainbikers met respect voor de natuur en haar gebruikers hun sport beoefenen. We ondersteunen daarom wielerverenigingen en onderhoudsgroepen met lokale acties en hebben met buitensportbonden en Staatsbosbeheer en LandschappenNL de Buitencode ontwikkeld: een set simpele gedragsregels voor in de natuur die we actief uitdragen via onze communicatiekanalen en partners.

Landelijk classificatiesysteem
Daarnaast ondersteunt de NTFU bij het verbeteren van de aanleg en het onderhoud van de mountainbikeroutes. Zo werken we aan een landelijk classificatiesysteem waarmee de MTB-routes in Nederland een weging krijgen qua moeilijkheidsgraad. Net zoals in skigebieden, geven de kleuren groen, blauw, rood en zwart straks de moeilijkheidsgraad van routes aan. Bebording langs de route informeert mountainbikers over het technisch niveau van de route.
Ook werken we aan een eigen routedatabase die gekoppeld wordt aan de landelijke routedatabank. In deze landelijke databank staan al fietsknooppuntroutes en wandelroutes. Speciaal voor de onderhoudsgroepen van de routes, richten we een systeem in waarmee de vrijwilligers bijvoorbeeld de bebording van en werkzaamheden aan de route kunnen bijhouden.

Modelcontract
En om het nog maar eens te benadrukken: die onderhoudsgroepen zijn ontzettend belangrijk voor onze sport. Zonder vrijwilligers zijn er gewoonweg géén mountainbikeroutes. Daarom heeft de NTFU een modelcontract ontwikkeld dat onderhoudsgroepen kunnen gebruiken om goede afspraken te maken met de terreineigenaar, denk aan afspraken over wie verantwoordelijk is voor welk type onderhoud. Staatsbosbeheer – de grootste terreineigenaar in Nederland – is de eerste organisatie die het modelcontract gebruikt voor al haar gebieden. Daarnaast heeft NTFU een collectieve aansprakelijkheidsverzekering afgesloten voor alle aangesloten onderhoudsgroepen. De onderhoudsgroepen zijn daarmee ingedekt voor mogelijk aansprakelijkheidskwesties na bijvoorbeeld een ongeval. De NTFU biedt daarnaast een vrijwilligersverzekering aan. Zo zijn alle vrijwilligers standaard verzekerd tegen ongevallen tijdens bouw en onderhoud. Ook geven we onderhoudsrichtlijnen uit. Daarmee weten de onderhoudsgroepen hoe ze onderhoud moeten uitvoeren en vast te leggen, zodat aangetoond kan worden dat er goed onderhoud is uitgevoerd.

Naast bovengenoemde zaken gaat de belangenbehartiging voor mountainbikers nog verder. We ondersteunen onderzoeken naar de impact van mountainbiken op de natuur, verstoringsonderzoeken, grondonderzoeken om minimale footprint te realiseren, onderzoeken naar de recreatiedruk rond de mountainbikeroutes, maar ook daarbuiten. Met al die onderzoeken en resultaten kunnen we nog duurzamer te werk gaan en zorgen dat mountainbikeroutes op een juiste manier met de minste impact aangelegd worden.

Start2Bike
We zorgen voor opleidingen en trainingen voor MTB-instructeurs om zoveel mogelijk mensen leren om goed te mountainbiken (bijvoorbeeld via ons programma Start2Bike) om meer plezier te hebben in de sport en om te zorgen dat er minder ongevallen plaatsvinden. In ontwikkeling zijn trainingen voor routebouw en onderhoud. 

Als belangenbehartiger hebben we een hele goede relatie met de terreineigenaren, routebureaus, gemeenten, provincies en andere buitensportbonden. We zijn regelmatig met hen in gesprek zodat we weten wat er speelt op het gebied van mountainbiken, natuur en recreatie wat we vervolgens weer terug kunnen koppelen aan de leden van de NTFU en natuurlijk vanuit de leden aan de organisaties.

Last but not least… Internationaal gezien is de NTFU lid van IMBA Europe. De internationale Mountainbike Association waar veel ervaring en kennis wordt uitgewisseld met andere landen in Europa.

Volgende keer het antwoord op de vraag van Eric Kuijt aan Jan Jaap van der Sar, bureaumanager bij de bowlingfederatie:
Voor mij is de bowlingsport meer een ontspannen uitje om met een stel goede vrienden of kennissen onder het genot van een biertje en een bitterbal een balletje te rollen. Vaak zijn er dan ook enkele banen gereserveerd voor trainingen van de plaatselijke bowlingvereniging. Met veel enthousiasme en een hoop plezier zie je dan de ene na de andere strike over het scorebord voorbijschieten. De lockdown zorgt voor een strike-loos jaar. Hoe organiseert de NBF de bowlingsport in de 1,5 meter-samenleving. Is competitie dan nog wel mogelijk?