- De vraag van… Johan Wakkie voorzitter Stuurgroep Sport en Cultuur
- Aan... Erik Gerritsen, secretaris-generaal bij het ministerie van VWS
De vraag
Uw ministerie heeft eind juni het Sportakkoord openbaar gemaakt, getekend door vele partijen actief in het domein sport en bewegen, met de nadruk op zes thema’s. Binnenkort volgt het Preventieakkoord, met aandacht voor onder meer overgewicht (naast roken en problematisch alcoholgebruik). De sport- en beweegsector richt zich op sport en bewegen als doel en als middel. Er is momenteel veel aandacht voor het sociaal domein, inclusief denken. Mag ik het schaakbord omdraaien en de aandacht richten op het domein zorg, het grootste aandachtsveld van uw ministerie? De zorgsector staat voor grote uitdagingen, als we bijvoorbeeld denken aan de vergrijzing van Nederland, de zelfredzaamheid van vele ouderen en de eenzaamheidsaanpak, alsmede de gehandicaptenthematiek. Ziet u in dat kader een samenwerking tussen het zorgdomein en het domein van sport en bewegen en meer specifiek in het kader van beide akkoorden?
Het antwoord
Terecht om het schaakbord ook om te keren! Ik zie veel verbindingen tussen de zorgsector en de sport, die bovendien absoluut noodzakelijk zijn. Zo kan sport en bewegen een belangrijke rol spelen als onderdeel van zorg in het ziekenhuis in de periode voor, tijdens en na de opname. Ook kan een huisarts doorverwijzen naar de buurtsportcoach om samen met een patiënt een passende sport te vinden.
Denk daarnaast aan het belang van sport en bewegen bij revalidatie en aan het doorbreken van eenzaamheid onder ouderen, een groot maatschappelijk vraagstuk. Mensen weer in contact brengen met elkaar en actief houden zijn belangrijke onderdelen van de aanpak. Sport en bewegen zijn daarvoor cruciale sleutels.
Om de ambitie in het Sportakkoord en het Preventieakkoord te realiseren, is verbinding en netwerkvorming op lokaal niveau cruciaal
Ambitie
In het Sportakkoord is de ambitie uitgesproken dat iedere Nederlander een leven lang plezier kan sporten en bewegen ongeacht leeftijd, lichamelijke of geestelijke gezondheid, etnische achtergrond, seksuele geaardheid of sociale positie. En via het Preventieakkoord wordt ingezet op een daling van overgewicht en aan overgewicht gerelateerde ziekten.
Dit kunnen we de komende jaren niet realiseren zonder het benutten van de sport en het verbinden van sport aan zorg. De komende jaren gaan we ons samen met vele partners inzetten om deze ambities dichterbij te brengen. Op lokaal niveau zullen de buurtsportcoaches, van wie er meer komen en die flexibeler kunnen worden ingezet, daarbij een zeer belangrijke rol gaan vervullen.
Laagdrempelig in contact met sport
Om de ambitie in het Sportakkoord en het Preventieakkoord te realiseren is verbinding en netwerkvorming op lokaal niveau cruciaal. De zorg- en sportsector vinden elkaar nog niet altijd als vanzelf, daar is het doorbreken van vaste patronen voor nodig.
Om tot oplossingen te komen die echt werken, geloof ik dat je iedereen bij elkaar moet zetten
Ik denk aan Fitadvies, een samenwerking tussen Ziekenhuis Gelderse Vallei, Kenniscentrum Sport en de gemeenten in de regio Gelderse Vallei. Daar wordt advies mogelijk gemaakt voor iedereen die behoefte heeft aan bewegen. Patiënten kunnen laagdrempelig in contact komen met sport en bewegen onder begeleiding van een buurtsportcoach.
Om tot oplossingen te komen die echt werken, geloof ik dat je iedereen bij elkaar moet zetten. Ik denk aan de ontwikkeling van de beweegcoach+, die inmiddels in verschillende gemeenten in Groningen wordt aangeboden. De beweegcoach is bedoeld om chronisch zieken en mensen met een beperking in beweging te krijgen. Huisartsen, wijkverpleegkundigen, fysiotherapeuten, diëtisten, Wmo-consulenten, sociaal werkers en sportverenigingen zijn hier bij elkaar gebracht om een netwerk te creëren. De buurtsportcoach treedt als spil in een netwerk van zorgverleners, die cliënten kunnen aanmelden.
Oplossingen moeten passen bij de lokale situatie en behoefte. Het proces om te komen tot zulke lokale of regionale afspraken zullen we op nationaal niveau gaan ondersteunen
Verbinding tussen sectoren cruciaal
Vanaf 1 januari 2019 is het mogelijk om te verwijzen naar de gecombineerde leefstijlinterventie, waar de patiënt samen met een coach aan de slag gaat met zijn leefstijl. Ook daar is verbinding tussen sectoren cruciaal. Bijvoorbeeld de samenwerking die we zien tussen de U-10 (een samenwerkingsverband van twaalf Utrechtse gemeenten) en zorgverzekeraar Zilveren Kruis. In een onderzoek zijn alle sportambtenaren van de deelnemende gemeenten bevraagd over hoe zij de samenwerking rond de GLI voor zich zien. De bedoeling is dat dit leidt tot bestuurlijke afspraken tussen de zorg en de sport in dat gebied.
Mooie voorbeelden, waarbij op lokaal niveau schotten worden doorbroken. Dat zal de komende jaren verder gebeuren. Ik verwacht dat lokale of regionale akkoorden een mooi instrument zijn om afspraken tussen organisaties te ontwikkelen en vast te leggen. In het Sportakkoord en het Preventieakkoord wordt opgeroepen tot het sluiten van deze akkoorden, want oplossingen moeten passen bij de lokale situatie en behoefte. Het proces om te komen tot zulke lokale of regionale afspraken zullen we op nationaal niveau gaan ondersteunen. Bijvoorbeeld door het ontwikkelen van een slimme manier om goede voorbeelden en ideeën uit te wisselen. Ik ben benieuwd welke onverwachte resultaten of nieuwe inzichten dat oplevert.
Volgende keer het antwoord op de vraag van Erik Gerritsen aan Michael Vogel, CEO van Ten Cate Grass:
In het Sportakkoord hebben VWS, gemeenten en sportsector afgesproken de komende jaren samen voor een duurzame sportinfrastructuur te gaan. Hierin hebben wij afgesproken dat wij gaan werken aan de duurzame toekomstbestendige sportaccommodatie. Als eerste speldenprik is hiervoor ook een innovatie challenge uitgegaan die energiebesparende en opwekkende innovaties op sportaccommodaties moet brengen. Daarnaast wordt vanaf 1 januari 2019 door het ministerie een nieuwe speler in de wereld van de sportaccommodaties gebracht, met twee nieuwe regelingen voor gemeenten en sportverenigingen. Ten Cate Grass richt zich op de volledige cyclus van ontwikkeling van materialen tot aan de aanleg van de velden. Hoe kijken jullie naar de toekomst van de sportaccommodaties en in het bijzonder de sportvelden?