door: Ton van Rietbergen

VVIJ uit IJsselstein stapt na zware onderhandelingen over van de zondag naar de zaterdag. SV Houten had dat al eerder gedaan en zelfs roemruchte zondagsclubs als Elinkwijk en UVV zijn overgestapt naar de zaterdag. De KNVB heeft de clubs zelfs gefaciliteerd doordat ze nu op hetzelfde niveau mogen overstappen dus niet meer helemaal onderaan hoeven te beginnen. De meest genoemde reden voor de beweging is dat spelers niet meer op zondag zouden willen voetballen. 

Dat hoor ik al een jaar of dertig en als argument kwam vaak zaterdag stapavond naar voren. Een argument dat ik zelf niet zo overtuigend vond, want de overvolle zaterdagavond meed ik juist als de pest. De donderdag en de vrijdag waren meer aan mij besteed. Nu zo veel clubs van speeldag wisselen komt er wel een argument bij, want de reisafstanden in het zondagvoetbal worden steeds groter en maken de overstap nog aantrekkelijker. In de wetenschap noemen we dit wel 'padafhankelijkheid'. Zoals het succes van Philips ertoe leidde dat allerlei technische bedrijven zich in Eindhoven en omstreken vestigden, leidt de overstap van veel clubs naar de zaterdag ertoe dat andere clubs die dat eigenlijk helemaal niet willen zich toch genoodzaakt zien om de overstap te maken. 

Voor kleinere clubs zit daar nog een voordeel aan want nu hebben ze al hun vrijwilligers maar op één dag nodig. Een goot nadeel is natuurlijk wel dat veel velden op de zondag leeg blijven en met name grote clubs als Kampong, Hercules, AFC en KHFC zich dat helemaal niet kunnen permitteren. Ook botst het met de wensen van gemeenten die streven naar een efficiënt ruimtegebruik. De KNVB wil toe naar een meer flexibele speeldag, maar als we kijken hoe ze dat bijvoorbeeld bij de tweede divisie - die inmiddels is omgedoopt tot Jack’s League - invult, rijzen veel vragen. Het is duidelijk dat de zaterdagclubs daar aan de touwtjes trekken. Zo moeten zondagclubs als AFC en KHFC ook in thuiswedstrijden op zaterdag spelen als ze tegen Spakenburg, Katwijk of Quick Boys spelen. 

Het is duidelijk dat binnen de KNVB, die na de Tweede Wereldoorlog ontstond uit een fusie tussen de katholieke (de zondagvoetballers) en de protestant-christelijke bond (zaterdagvoetballers) met name de laatste zich een sterke positie heeft verworven. Als we kijken naar de religieuze samenstelling van de meeste zaterdagteams lijkt het geen probleem om dit voorkeursrecht te laten vervallen. Het merendeel van de voetballers die in de vissersdorpen een aardig zakcentje ophalen heeft geen enkele moeite met het spelen op zondag. De Folkert Veltens zijn inmiddels dun gezaaid. Het merendeel van de spelers kent geen religie, of heeft een katholieke, Joodse of Islam-achtergrond die allen weinig moeite hebben met het spelen op zondag. 

Voor de soms te fanatieke aanhang van de traditionele zaterdagclubs is het wellicht ook een goede gedachte om in plaats van hommeles te maken bij de tegenstander een bezoek aan de kerk te brengen. Juist nu de indeling van het voetbal op de schop gaat lijkt het zinvol om de voorkeurspositie van het zaterdagvoetbal nader te bezien. Tenslotte denkt men inmiddels binnen de gereformeerde gemeenschap ook na over de positie van de vrouw en lijkt het zinvol om het wat breder te trekken. Met de grotere rol van de vrouw in het geloof en bij het voetbal is het tijd om de machtspositie van de zaterdagclubs te herzien. Het onderliggende doel van de KNVB om het weekendvoetbal in te voeren en zo de competities geografisch compacter te maken en voor minder reistijd en meer derby’s te zorgen, is natuurlijk prima. Wel moeten we er voor zorgen dat de liefhebber zowel op zaterdag als zondag in de buurt naar een leuke wedstrijd kan. 

Ton van Rietbergen is oud-voetballer en -voorzitter van Kampong voetbal en inmiddels omroeper bij Hercules en oud-columnist van o.a. AD-Utrechts Nieuwsblad, De Telegraaf en het Utrechtse Universiteitsblad. Hij is als economisch geograaf verbonden aan de Universiteit Utrecht.