Campagne om racisme en discriminatie in sport en samenleving te tackelen
door: Stijn Slaats
Racisme vindt nog wekelijks plaats op de voetbalvelden. Veel professionele- en amateurclubs hebben geen plan van aanpak als racisme een speler raakt of kwetsende spreekkoren in hun stadion of sportcomplex te horen zijn. De Stichting ‘Geef Racisme de Rode Kaart’ helpt voetbalclubs in strijd tegen elke vorm van uitsluiting. Zo hield Excelsior Rotterdam in januari 2021 een ‘Rode Kaart’-campagne onder de toeschouwers in hun stadion. Afgelopen seizoen haakte de Belgisch Pro League (de Eredivisie van België) in toen Royal Antwerp FC-speler Faris Haroun op Twitter racistisch bejegend was. Alle aanvoerders en scheidsrechters maakten een statement door bij de aftrap van een volgende competitieronde te poseren met de ‘Geef Racisme de Rode kaart’-flyer.
Het project ‘Show Racism the Red Card Europe’ is een antiracisme- en antidiscriminatieprogramma gebaseerd op het beproefde concept van de Rode Kaart-campagne die in verschillende Europese landen wordt gevoerd en zijn oorsprong vindt in het Verenigd Koninkrijk. Het programma maakt gebruik van de sociale kracht van voetbal en de prominente status van voetballers om racisme en andere vormen van discriminatie in de samenleving te helpen aanpakken en te pleiten voor een positieve verandering. Het project wil het publiek bewuster maken van diversiteit, de sociale cohesie bevorderen en fysiek en verbaal geweld in verband met racisme terugdringen.
In artikel 1 van de Nederlandse grondwet staat dat iedereen in Nederland in gelijke gevallen gelijk wordt behandeld. Racisme en discriminatie, op welke grond dan ook, is verboden. Helaas is dit op en rond de sportvelden nog steeds een terugkerend probleem net als in de rest van de hedendaagse samenleving. Daarnaast zorgt de mogelijkheid tot anonimiteit op social media voor een aanhoudende stijging van racisme en discriminatie.
De initiatiefnemers van stichting Geef Racisme de Rode Kaart Nederland willen deze trend doorbreken en de acceptatie van elkaars verschillen vergroten. De stichting gelooft dat de inzet van bekende voetballers en sporters die rolmodellen zijn voor jong en oud, het ideale middel kan zijn om diverse onderwerpen bespreekbaar te maken en mensen te laten nadenken over hun eigen gedrag.
De activiteiten van Geef Racisme de Rode Kaart Nederland bestaan uit verschillende onderdelen. De doelstellingen van de activiteiten zijn het bevorderen van gelijkheid, het benadrukken van verschillen per individu en het tackelen van racisme in de maatschappij, op scholen en op sportvelden. Nederlandse prof- en amateurclubs worden aangemoedigd om zich bij de campagne aan te sluiten. Toolkits en publiciteitsmiddelen zijn beschikbaar zodat zij hun eigen lokale actie kunnen starten.
"Het doel van het project is een dialoog tot stand te brengen over hoe we racisme en alle andere vormen van discriminatie in de samenleving kunnen aanpakken"
De Rode Kaart-campagne
Het European Football Development Network (EFDN) heeft samen met partnerorganisaties en Anne Frank Stichting en de John Blankenstein Foundation het programma ‘Geef racisme de rode kaart’ ontwikkeld, dat uit meerdere elementen bestaat. EFDN richt zich daarbij met name op een bewustzijnscampagne die samen met professionele clubs en spelers wordt vormgegeven.
Het doel van het project is een dialoog tot stand te brengen over hoe we racisme en alle andere vormen van discriminatie in de samenleving kunnen aanpakken. Deze campagne start met een poster- en flyeractie rondom wedstrijden en evenementen in stadions van diverse Betaald Voetbal Organisaties en wordt uitgerold naar amateurverenigingen en scholen en verspreid via een mediacampagne in 27 talen in heel Europa. Op de posters en flyers staan foto’s van spelers die de rode kaart ophouden. Door het tonen van de kaart nemen de clubs stelling tegen racisme. Momenteel nemen bijna 100 clubs, zowel professionele als amateurclubs, deel aan de campagne.
Het programma - Engelstalig bekend onder de naam 'Show Racism the Red Card Europe' - krijgt subsidie van de Europese Commissie. Tot de partnerorganisaties behoren professionele voetbalclubs en hun stichtingen, zoals Brentford FC Community Sports Trust, Chelsea FC Foundation, Club Brugge Foundation, Inter Campus, Rangers Charity Foundation, Fundacao Benfica, SV Werder Bremen, en de Nederlandse stichting 'Geef Racisme de Rode Kaart'. De deelnemende clubs wisselen praktijkervaringen uit en zullen educatief materiaal creëren, aanpassen of verder ontwikkelen. Na afloop van de financieringsperiode zal het project verder worden geïmplementeerd en uitgevoerd door EFDN.
"Geef Racisme de Rode Kaart Nederland focust zich ook op het vormen van een diversiteitsbeleid binnen clubs"
Diversiteitsbeleid bij amateurverenigingen
Gezamenlijk met professionele clubs en de KNVB worden amateurverenigingen in Nederland aangemoedigd om een antidiscriminatiebeleid op te stellen en te communiceren met hun leden. Hierbij staat centraal hoe verenigingen kunnen handelen op het moment dat een incident plaatsvindt, hoe trainers, coaches en teamgenoten kunnen handelen, maar ook hoe er naderhand mee omgegaan kan worden. Geef Racisme de Rode Kaart Nederland focust zich ook op het vormen van een diversiteitsbeleid binnen clubs zodat iedereen, ongeacht achtergrond, zich welkom voelt om een potje te komen voetballen.
Bij de aanpak van racisme en discriminatie is onderwijs volgens EFDN van cruciaal belang. Dit is waar we de meeste impact kunnen hebben en een nieuwe generatie kunnen creëren die zich bewust is van discriminatie en klaar is om ertegen te vechten. EFDN biedt derhalve een educatief schoolprogramma aan voor primair- en voortgezet onderwijs. Deze gastlessen - in samenwerking met partnerclubs - besteden aandacht aan specifieke onderwerpen binnen het centrale onderwerp racisme en discriminatie en worden komend schooljaar gegeven. Tijdens de lessen bespreken we diverse hoofdstukken: definities, waar het fenomeen vandaan komt, hoe het andere mensen beïnvloedt, verschillen en gelijkenissen tussen ons, religie & symbolen: LGBT & homofobie, en racisme in sport. Er worden ook discussies gevoerd over hoe we samen kunnen werken om het thema aan te pakken. Er zijn verschillende workshops beschikbaar voor kinderen van 7 tot 15 jaar. De basis van dat programma bestaat uit een handleiding voor leerkrachten en een werkboek voor kinderen. Het behandelt de specifieke vorm van discriminatie in de sport, met name in het voetbal, en herinnert de lezer aan de unieke kracht die sport heeft om mensen samen te brengen en discriminatie aan te pakken.
Stijn Slaats is werkzaam als Communicatie Manager voor het European Football for Development Network, een een netwerk dat bestaat uit maatschappelijk betrokken betaald voetbalclubs die willen samenwerken op Europees niveau om de kwaliteit en impact van hun lokale projecten te vergroten. Daarvoor was hij gedurende vijf jaar als persvoorlichter verbonden aan de Service de Communication van de Franse voetbalclub FC Sochaux-Montbéliard. Als Freelance journalist verzorgde hij interviews en reportages voor Staantribune, De PSV supporter en PSV Media.
Geef Racisme de Rode Kaart-webinar
Op 6 juli organiseerde ‘Show Racism the Red Card Europe’ een webinar over antidiscriminatie- en antiracismeprogramma's in het voetbal, gelinkt aan de Europese bewustwordingscampagne en het #DiversityWins educatieve programma van EFDN dat diversiteit, respect en tolerantie promoot op en naast het veld.
Het webinar bood presentaties van diverse professionele voetbalclubs uit verschillende landen die aan het EFDN-programma hebben deelgenomen, zoals Club Brugge, Toulouse FC, Inter d'Escaldes uit Andorra, en ook van de Italiaanse amateurclub Nuova Peloro. In zijn presentatie gaf Peter Gheysen (hoofd Club Brugge Foundation) de aanwezigen ook inzicht in de planning van de uitvoering van hun project in scholen en de opzet van partnerschappen. Hij deelde ook de resultaten van de evaluatie van de eerste opleveringsfase in scholen. Meer dan zeventig procent van de leerlingen gaf aan meer vertrouwen te hebben om over racisme en discriminatie te praten met hun leraren, ouders en vrienden. Het tekent het succes dat een dergelijk educatief programma kan brengen.
Wil je deel uit maken van de grootste antidiscriminatiecampagne in Europa? Je kunt
hier de rode kaarten gratis downloaden of
hier een set gedrukte kaarten aanvragen.
Voor meer informatie: www.rodekaart.eu / www.theredcard.eu
#EqualGame
In de aanloop naar het UEFA EURO 2020-toernooi startte de UEFA een nieuwe campagne waarin fans, spelers, clubs, nationale bonden en andere belanghebbenden bij het voetbal worden aangemoedigd zich aan te sluiten bij de strijd tegen discriminatie door te tekenen voor een #EqualGame op
equalgame.com.
Ook de KNVB en EFDN omarmen deze nieuwe campagne waarbij alle leden van de voetbalgemeenschap aangemoedigd worden om zich in te zetten voor meer gelijkheid in het voetbal. Het belangrijkste doel is mensen ervan bewust te maken dat voetbal voor iedereen is, ongeacht wie ze zijn, waar ze vandaan komen en hoe ze spelen.
Racisme, homofobie, seksisme en alle vormen van discriminatie zijn een smet op onze samenleving - en vormen een van de grootste problemen waarmee de sport tegenwoordig te maken heeft. Discriminerend gedrag ontsiert zowel de wedstrijden zelf als, buiten de stadions, het online discours rond de sport waar we zo van houden.
De UEFA is vastbesloten om haar rol te spelen in positieve verandering en gelooft dat discriminatie alleen kan worden bestreden in nauwe samenwerking met anderen. Als bestuursorgaan van het Europese voetbal erkent de UEFA dat het haar plicht is de inspanningen van fans en instellingen in heel Europa te verenigen en te coördineren - omdat het ieders verantwoordelijkheid is discriminatie uit de sport te bannen.