Subsidieregeling kan impuls geven
door: Dick Zeegers
Stichting Waarborgfonds Sport (SWS) constateert dat de financiële positie van sportverenigingen in het laatste decennium is verslechterd. Deze trend is vooral in de eerste vier jaar zichtbaar. Daarna lijkt er sprake van een stabilisatie. Al blijft waakzaamheid geboden.
Sportverenigingen kunnen bij banken tegen gunstige voorwaarden lenen, indien een garantie door SWS wordt verstrekt. Op deze wijze helpt SWS jaarlijks ongeveer 130 sportclubs. SWS ontvangt van ruim 1.300 sportorganisaties de jaarstukken die - in verband met de in het verleden afgegeven borgstelling - jaarlijks worden gecontroleerd. Aan alle dossiers wordt een kwalificatie toegekend, die onder meer wordt bepaald op basis van het vermogen, de liquiditeitspositie, de resultatenrekening en de meerjarenbegroting.
In de laatste 10 jaar is de financiële positie van sportclubs substantieel verminderd. Verenigingen bouwen met name minder liquiditeiten op voor toekomstige investeringen. Bekijken we de laatste zes jaar dan is de trend stabiel te noemen. Eind 2019 wordt bijna de helft van de door SWS gecontroleerde verenigingen als 'redelijk' gekwalificeerd. Tien jaar eerder werd aan ruim 30% van deze organisaties een hogere kwalificatie toegekend. Het percentage verenigingen waarvan de financiële situatie als problematisch of matig wordt gewaardeerd, is het afgelopen 10 jaar nagenoeg gelijk gebleven.
"Een vermindering van het ledental betekent - bij een gelijkblijvende contributie - een daling van de contributie-inkomsten"
Oorzaken verminderde financiële positie
Hoofdoorzaken voor de wijziging van de financiële positie in de afgelopen 10 jaar zijn dat er bij een aantal sporten forse mutaties qua ledentallen geweest. Daarnaast zijn -mede door de naweeën van de financiële crisis die in 2008 begon - de inkomsten van sponsoring en horeca gedaald. Vanaf 2016 trekken deze inkomsten weer aan.
Bij sporten als korfbal, honkbal en tennis is in het afgelopen decennium een daling qua ledental geweest. In vrijwel alle gevallen heeft dit direct zijn weerslag op de financiële situatie. Sportaccommodaties zijn aangelegd en gefinancierd voor een langdurige periode. Deze lasten zijn dus als ‘vaste lasten’ voor een langdurige periode aan te merken. Een vermindering van het ledental betekent - bij een gelijkblijvende contributie - een daling van de contributie-inkomsten. Bij tennisclubs maken de opbrengsten uit contributie ongeveer 60% uit van de totale inkomsten. De bijdrage aan de bond wordt bij een dalend ledenaantal iets minder, maar veel vaste lasten blijven op hetzelfde niveau. Een aantal clubs kon dit niet meer opvangen en heeft (gedwongen) voor opheffing of fusie gekozen.
Inkomsten sponsoring en horeca
De afhankelijkheid van het soort opbrengsten verschilt per type club. Met name voetbalclubs zijn sterk afhankelijk van de inkomsten uit horeca en sponsoring. Van de totale inkomsten van voetbalclubs is gemiddeld 39% afkomstig van sponsoren. Met name de financiële crisis van 2008 zorgde in de daaropvolgende jaren voor minder opbrengsten in deze categorieën. Daarnaast heeft de horecaopbrengst sinds 2014 te lijden gehad van de veranderende wet- en regelgeving op het gebied van roken en alcoholgebruik. De laatste jaren zien we deze inkomsten weer geleidelijk toenemen.
Met ingang van 2019 is de ‘Subsidieregeling stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties’ uitgeschreven. Jaarlijks is er voor sportorganisaties 87 miljoen euro aan subsidie beschikbaar
De verminderde financiële positie van veel verenigingen kan tot problemen lijden bij de financiering van sportaccommodaties in de toekomst. Statistisch gezien wordt ongeveer de helft van investeringen bancair geleend. Indien een vereniging over minder liquide middelen beschikt is het de vraag of een hoger leningsbedrag met de bijbehorende rente- en aflossingsverplichtingen door de club kan worden opgebracht. De afgelopen jaren is de rente die bancaire instellingen berekenen fors afgenomen, wat een positief effect heeft op de financieringslasten.
BOSA
Met ingang van 2019 is de ‘Subsidieregeling stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties’ (BOSA) uitgeschreven. Deze regeling voorziet in een subsidiebijdrage van 20% voor investeringen in sportaccommodaties, wat voor veel clubs een mooi steuntje in de rug is. Jaarlijks is er voor sportorganisaties 87 miljoen euro aan subsidie beschikbaar. SWS ervaart het eerst jaar van de regeling als uitermate positief voor investeringen in sportaccommodaties. De regeling is ontstaan als compensatie voor stichtingen die geen btw meer kunnen verrekenen, maar onder meer sportverenigingen die in het verleden geen btw konden verrekenen kunnen nu wel van deze regeling gebruik maken.
Indien wordt geïnvesteerd in veiligheid of duurzame maatregelen kan een bonus van 10% worden verkregen. SWS ziet - mede door deze subsidiëring - gunstige businesscases om te investeren in duurzame maatregelen. Dat wordt versterkt door de lage rentestand die bijdraagt aan gunstige financierings-mogelijkheden. Het advies voor verenigingen die hier nog niet mee aan de slag zijn gegaan is om in ieder geval te onderzoeken op welke vlakken mogelijk investeringen gedaan kunnen worden. De besparing op energielasten kunnen verenigingen goed gebruiken om de financiële huishouding ook voor de komende jaren veilig te stellen.
Dick Zeegers is directeur van Stichting Waarborgfonds Sport. Voor meer informatie: d.zeegers@sws.nl en www.sws.nl.