door: Jeroen Weijermars
De landelijke verkiezingen liggen inmiddels enige weken achter ons. In kranten, tv uitzendingen en op andere platforms tuimelen soms zelfbenoemde experts over elkaar heen om de uitslag te duiden. Het populisme zou tot staan zijn gebracht of juist niet. Het land zou verrechtsen en niet zelden wordt dat negatief uitgelegd. Over links wordt gezegd dat dit als politieke stroming is achterhaald door het hier en nu, hoewel Jesse Klaver c.s. er meer zetels bij haalde dan ze bij Groen Links ooit hebben gehad. Zacht grinnikend las ik dat dat de bekendste opiniepeiler van Nederland - Maurice de Hond - nadat hij bij de verkiezings-uitslag er 24 (!) zetels naast zat, twee weken na de verkiezingen met droge ogen een nieuwe peiling de wereld instuurde met de politieke dagkoersen van dat moment. Opportunisme is niet alleen in de sportwereld gemeengoed.
Hoe het ook zij, gedurende het verkiezingsgeweld deed één man een statement dat een beetje ondersneeuwde door alle electorale verleiding die op ons af kwam. Ergens in Scheveningen sprak Michael van Praag hardop zijn ambitie uit en stelde dat hij best wel in aanmerking zou willen komen voor de positie van minister van Sport. Altijd mooi als mensen ambitie uitspreken. Maar of Van Praag nu de eerste aangewezene is om deze rol te vervullen…
Daarnaast lijkt er nog een hobbel genomen te worden: de positie van minister van Sport is niet vacant. Niet omdat deze reeds is ingevuld maar vanwege de eenvoudige reden dat deze minister in het huidige stelsel niet bestaat.
Voldoende voor minister
Edith Schippers wordt momenteel gezien als (demissionair) minister van Sport. Maar Schippers ‘deed’ niet louter en alleen sport afgelopen vier jaar. Volksgezondheid en Welzijn behoorde naast Sport tot haar portefeuilles. En nadat bij de formatie sport beleidsmatig min of meer geminimaliseerd werd moesten we met elkaar - sport en politiek - toch gewoon verder. Inmiddels wordt er terug gekeken op de periode Schippers. Bij een beperkte peiling uitgevoerd door Sport Knowhow XL1 krijgt minister Schippers een voldoende maar er worden ook veel kanttekeningen geplaatst.
En omdat onze minister-president zelf ooit sprak dat het nu maar eens afgelopen moet zijn met de zesjescultuur is streven naar méér ook wel passend. Zeker in sport, waar het gemiddelde niet goed genoeg is. Dus beklijft de vraag of die ‘voldoende’ met een iets andere aanpak niet een ‘ruim voldoende’ of zelfs ‘goed’ had kunnen zijn.
Er was geen luide roep om meer geld, noch om een andere inrichting van het sportlandschap, laat staan een cri de coeur voor een minister van Sport
In de aanloop naar de verkiezingen is er ongewoon veel gesproken over sport. Politieke partijen deden gedurende de verkiezingstijd hun best om hun verbinding met sport in beeld te brengen. Met name de grotere politieke partijen poogde bij de al of niet zwevende sportminded kiezer op de radar te komen. In verschillende zaaltjes van Amsterdam tot Papendal lichtte politici met de bij de verkiezingstijd passende retoriek uit waarom hun partij ‘de sportpartij’ van Nederland was2. De sport zelf luisterde.
Vrijwilligers
Waar andere belangengroeperingen proactief van zich lieten horen bleef de sport toch passief. Er was geen luide roep om meer geld, noch om een andere inrichting van het sportlandschap, laat staan een cri de coeur voor een minister van Sport. Sporters zijn niet zo van de barricades en het eisen. Ze regelen het doorgaans zelf wel en met negentig tot vijfennegentig procent vrijwilligers vonden zij de participatiemaatschappij al uit voordat Rutte er een topic van kon maken.
Volgens insiders komt het spel pas op de wagen tijdens de formatie. Daarvan uitgaande is het zaak om nu een voornamere plaats in de beleidsplannen van de komende kabinetsperiode te claimen. Sport wordt wat weleens ‘de meest belangrijke bijzaak van de wereld’ genoemd. Alleen daarom verdient sport die prominentere plek. Vanuit sportperspectief valt er wat te wensen of zelfs te eisen bij de partijen die ons land gaan besturen. Denk aan de slogan van NOC*NSF: 'We winnen veel met sport'.3
Sport heeft een positieve invloed op economie, innovatie, gezondheid, sociale cohesie, nationale trots, opvoeding en normen en waarden. Sport als het Zwitserse zakmes van de maatschappij. Als sport niet alleen aan de sport bijdraagt maar ook impact heeft op belendende gebieden, dan is het logisch om voor sport onverdeelde aandacht te vragen. En er vanuit de sport voor te gaan staan dat onze nieuwe regering er straks de onverdeelde aandacht voor heeft.
"De samenhang en het samenwerken tussen de verschillende beleidsterreinen lijkt behoorlijk scherper te kunnen"
In een complexer wordende sportwereld is het benoemen van een minister van Sport - en sport alleen - niet alleen een wens maar een noodzaak. Sportbeleid en -financiën zijn nu toebedeeld aan NOC*NSF en dat is voorwaar geen ministerie. Dat NOC*NSF naar eer en geweten de taken uitvoert mag je als sporter veronderstellen en verschillende succesvolle resultaten daarvan zijn zichtbaar. Daarentegen lijkt de samenhang en het samenwerken tussen de verschillende beleidsterreinen behoorlijk scherper te kunnen.
Regiefunctie
Dat vraagt om een echte regiefunctie die NOC*NSF, bonden, kennisinstituten, onderwijs en lokale overheden nog meer aan elkaar koppelt en synergie weet te bewerkstelligen waarvan de potentie doorgaans wel erkend wordt maar tot op heden nog niet ten volle benut wordt. Zonder regiefunctie vallen de verschillende entiteiten in de reflex dat ze ‘gaan’ voor hun eigen missie en visie waardoor de beleidsmatige rekensom 1+1=3 uit beeld verdwijnt.
Verder is er al oneindig veel gezegd en geschreven over de transitie in de sport die gaande is. De vraag is of tijdens de verbouwing de winkel gewoon open kan blijven? Wat ik maar wil zeggen is dat aan de ene kant de georganiseerde sport gewoon door moet draaien en aan de andere kant er nagedacht en geanticipeerd moet worden op de veranderende samenleving en de toekomst van de sport binnen diezelfde samenleving.
"Sport is here to stay. Al was het maar omdat we de komende regeerperiode de honderd miljard euro aan zorgkosten gaan overschrijden"
Dit kan je niet alleen overlaten aan de vrijwilligers die de sport nu dragen. Liberale partijen zullen het hardst roepen dat de markt haar werk moet doen. Dit blijkt op andere terreinen niet zo goed te werken als gehoopt… dus laten we daarvan leren. Een meer centraal gestuurde beleidsmatige Haagse aanpak kan helpen de sport te verrijken met nieuwe vormen om werkende structuren te verbeteren en op die manier de sportparticipatie te verhogen. 'Onderzoek alles, behoud het goede…'4 zouden de christelijke partijen zeggen.
Impact sport
In het verleden zijn wel vaker ministersposten gecreëerd. Denk aan de minister van Bestuurlijke vernieuwingen. En er is een ministerspost gecreëerd voor het aanpakken van de problematiek in grote steden of een ministerspost voor Vreemdelingenzaken en Integratie. Al deze posten zijn inmiddels weer verdwenen. Maar sport is here to stay. Al was het maar omdat we de komende regeerperiode de honderd miljard euro aan zorgkosten gaan overschrijden terwijl die kosten met extra inzet op sport aantoonbaar kunnen worden teruggebracht.
Dus terwijl de politiek in de aanloop van de verkiezingen zichzelf op het schild hees om te stellen dat dat sport belangrijk is, NOC*NSF duidt dat we veel winnen met sport en diezelfde sport tot nu toe nog geen harde eisen heeft gesteld wordt het tijd om het nu hardop te stellen: het is tijd voor een minister van Sport.
Noten:
1. Sportbeleid van Edith Schippers 'ruim voldoende'
2. In één oogopslag alle sport in verkiezingsprogramma’s 2017
3. NOC*NSF: We winnen veel met sport (video)
4. Beproeft/onderzoekt alle dingen en behoudt het goede
Jeroen Weijermars is met Zjerom ondernemer in sportmanagement en sportmarketing. Daarnaast is hij als docent verbonden aan de Johan Cruyff Academy en geeft hij daar les op het gebied van sportmanagement, -marketing en -media. In zijn vrije tijd is hij lid van het bondsbestuur van het Koninklijk Nederlands Korfbalverbond (KNKV) met als aandachtsgebied marketing en communicatie. In 2014 behaalde hij zijn MBA Sportmanagement bij het Wagner Instituut te Groningen. Voor meer informatie: jeroen.weijermars@zjerom.nl, Twitter, Linkedin of www.zjerom.nl