door: Joke Davio (tekst) & Yara Rietdijk (tekst en illustraties)
Sport is goed voor de ontwikkeling van kinderen. Op zowel fysiek, emotioneel, mentaal als sociaal vlak. Kinderen zijn steeds eerder welkom op de sportclub. Toch verliezen veel kinderen hun motivatie voor sport op de lange termijn. Margot van Beusekom schreef eerder op deze site: jong geleerd is oud gedaan. Hoe maak je dat waar als jeugdtrainer?
Er gebeurt veel op het gebied van brede motorische ontwikkeling en er is toenemende aandacht voor het begrip multisport. Voer de term multisport in rechtsboven op de site van Sport Knowhow XL en je krijgt al zo'n vijftien artikelen die hier iets mee te maken hebben. Ook de sportbonden besteden er aandacht aan, zie bijvoorbeeld de artikelen op de site van de KNHB en de KNVB.
Werkmodel
Hoe breng je de uitgangspunten van multisport in de praktijk, met beperkte middelen en budget, zonder de sporttraining van een specifieke tak van sport te veranderen in een algemene gymles? Dat is een vraagstuk waar menig jeugdtrainer mee worstelt en dat ook leeft getuige de reacties onderaan de eerdergenoemde column van Van Beusekom. Ons artikel nu beschrijft een eenvoudig werkmodel waarmee brede sportontwikkeling binnen de jeugdtraining kan worden toegepast. Waarbij de identiteit van de sport behouden blijft en ook de kwaliteit van de motorische prikkel omhoog gaat.
"De kindertijd is dé tijd om de basis van goed bewegen te ontwikkelen"
Zwemmen, basketbal, tennis en voetbal hebben op het eerste gezicht niet veel gemeen. Toch hebben ze een essentiële gemeenschappelijke deler, namelijk: leren sporten = leren bewegen. Leren zwemmen, basketballen, tennissen of voetballen vloeit voort uit eenzelfde basis: goed leren bewegen. De kindertijd is dé tijd om de basis van goed bewegen te ontwikkelen.
Hoe breder de basis is ontwikkeld hoe beter. Het beoefenen van één specifieke sport draagt bij aan één deel van deze basis. Door als jeugdtrainer kleine elementen van andere sporten te gebruiken (als oefenstof) in jouw training, draag je bij aan de ontwikkeling van het bewegen over de gehele breedte. ‘Jong geleerd is oud gedaan?’ Een wijsheid die opgaat, maar genuanceerder ligt in de sport. Cijfers over drop-out, blessures in jeugdsport en doorstroom van specifieke selectieprogramma’s naar topsport wijzen erop dat kinderen die al vanaf jonge leeftijd alleen die ene sport hebben beoefend, eerder stoppen, vaker last hebben van blessures en minder plezier hebben in de sport. (Baker 2003, Malina 2010, Cote 2011), Jong leren bewegen, is op latere leeftijd met plezier sporten.
"Als het blijft bij die ene sport, ontwikkelen kinderen slechts specifieke sportcompetenties"
Een trend in de samenleving is dat kinderen steeds jonger 'op een sport gaan'. In essentie goed, maar als het blijft bij die ene sport, ontwikkelen kinderen slechts specifieke sportcompetenties. Dit kan zorgen voor een eenzijdige ontwikkeling. Door op jonge leeftijd breed te ontwikkelen zijn er op latere leeftijd meer ontwikkelingsmogelijkheden. Motorisch leren bestaat uit leren rollen, hollen, springen, klimmen, klauteren, mikken, gooien, vangen, schoppen, stoeien, balanceren, glijden en nog veel meer. De jeugdtrainer speelt een essentiële rol in het vormen van deze basis voor bewegen. Hoe kan je dit brede fundament in jouw jeugdtraining brengen?
Een voorbeeld is het werk van het Athletic Skills Model. Dit filmpje geeft een mooi voorbeeld hoe voetbaltrainers andere sportvaardigheden kunnen inzetten ter ontwikkeling van een brede motorische basis. Die basis genereert keuzevrijheid, variatie en spelmogelijkheden, alsook variatie in belasting, wat de kans op blessures als gevolg van overbelasting verkleint.
Terug naar die gemeenschappelijke deler. Wij geloven sterk dat als trainers een rijke variatie aan beweegmogelijkheden bieden, zij gezondere en meer gemotiveerde kinderen opleiden. Door praktische oefeningen, inzichten en kennis te delen met elkaar ontstaat een kruisbestuiving. Een kruisbestuiving die de brede basis van bewegen doet floreren. Dus: combineren van sporten is ontwikkelen van brede beweegbasis.
Inspiratiesessie
Bijdragen aan de kruisbestuiving, inspiratie opdoen, leren van collega-trainers uit andere sporten en bijdragen aan de brede beweegbasis van jouw sporters? Doe dan mee aan de inspiratiesessie. Je krijgt de laatste wetenschappelijke informatie over motorische ontwikkeling bij kinderen en gaat interactief aan de slag met andere trainers. Aan het einde van deze sessie heb je een pallet aan praktische oefeningen om breed motorisch ontwikkelen veilig toe te passen in jouw training. Meer informatie? Stuur een bericht naar
joke@jokedavio.nl.
Literatuur
Joke Davio is zelfstandig adviseur in sport en bewegen. Zij is afgestudeerd bewegingswetenschapper en kinderfysiotherapeut. Haar expertisegebieden zijn talentherkenning en talentontwikkeling, aangepast sporten, motorische ontwikkeling en (kinder)fysiotherapie. In deze thema’s geeft zij workshops, verenigingsondersteuning en advies in sportbeleid. Voor meer informatie: joke@jokedavio.nl.
Yara Rietdijk is docent aan de HAN SENECA en verzorgt workshops voor coaches en trainers via Sportmotion. Daarnaast is zij vormgever/illustrator.