door: Marc Hoeben | 6 november 2014

Aandacht is goed, dacht Nico Rienks deze zomer bij de wereldkampioenschappen roeien in Amsterdam. Hij ontvouwde er zijn plannen voor Project 2020, om buiten het geëffende pad van roeibond KNRB te treden en te proberen op eigen wijze een kansrijke dames acht over zes jaar in de finale van het olympische toernooi te krijgen. Met die mededeling maakte de levende legende de tongen los, wist hij in één klap de interesse van potentiële sponsors gewekt en verzekerde hij zich van een omvangrijke toestroom van kandidaten voor de nieuwe boot.

Enig sarcasme kan Rienks niet worden ontzegd. Oh ja, hij had rekening gehouden met de nodige aanloopkosten voor Project 2020. Een kostenpost kon het genereren van publiciteit worden. “Maar, ha, wat dat betreft gaat het prima. We hebben in drie kranten gestaan, jij belt nu weer. Iedereen weet er inmiddels van en ik heb nog geen cent hoeven uitgeven. Dat gaat in elk geval lekker.”

Hij weet hoe het werkt, na al die jaren van zijn omvangrijke oeuvre als toproeier met twee keer olympisch goud (Seoul 1988 en Atlanta 1996) en een keer olympisch brons (Barcelona 1992). Met een beetje lawaai komt de interesse in de media op gang en daaruit kunnen weer contacten met sponsors groeien.

Controverse
Na het nieuws in Amsterdam volgden verhandelingen over een sluimerende controverse tussen de bond en Rienks. De KNRB bracht naar buiten dat het ‘adviseurschap’ van Rienks ten einde was gekomen, mede vanwege diens avontuur met Project 2020. Rienks zelf had moeite zijn lachen in te houden. “Prachtig, hoor, zo’n titel van adviseur. Ik heb dat zelf nooit zo bedacht en ik heb al een half jaar geleden gezegd dat ik er vanaf wilde. Ik had geen zin in die reuring, er was eigenlijk helemaal geen reden om er iets over te zeggen.”

Rienks was vorig jaar betrokken bij het traject van de nationale dames acht richting het WK in Zuid-Korea. “Voorheen had ik alleen dingen met mannen gedaan. De dames werden daar zesde, ik heb dat toen als prettig ervaren. Het viel me mee, ik had van tevoren een heel andere kijk op damesroeien. Ik dacht dat het emotioneler zou zijn en dat de dames minder gedreven waren. Vroeger stond het roeien van de heren hoger aangeschreven. Nou, de tijden zijn veranderd. Dat geldt niet alleen voor roeien, dat geldt voor de hele sport.”

Vraagbaak
De klus met de dames acht was oorspronkelijk een coproductie met René Mijnders, maar kwam door ziekte van hem uiteindelijk volledig op het bordje van Rienks te liggen. Na het WK in Zuid-Korea deed hij een stapje terug, maar fungeerde hij wel als vraagbaak. “Ik praat veel met sporters die zich willen spiegelen. Ik heb nooit gehecht aan een titel. Ze weten me te vinden.”

De bond en toenmalig topsportadviseur Joop Alberda bedachten het predicaat adviseur voor Rienks. Het was een functie zonder werkelijke inhoud of vergoeding. Rienks: “Ik heb in al die jaren nog nooit wat in rekening gebracht. Zelfs de diesel van mijn auto heb ik altijd op eigen kosten verstookt.”

Het opzeggen van het adviseurschap is om die reden voor hem een wassen neus. Al veel eerder had hij het besluit genomen zijn eigen weg te gaan. Wat Alberda - inmiddels weg bij het roeien - daarvan zou vinden? “Ik heb hem nog niet gebeld. Maar ik heb via-via wel begrepen dat hij dit wel mooi vindt.”

Wars van hiërarchie
Natuurlijk, zegt Rienks, heeft zijn ‘eigenwijze’ actie wel een achtergrond. Hij heeft nu eenmaal een broertje dood aan het innemen van posities of van bovenaf bedachte hiërarchische structuren. “Ik ben er ooit ingestapt vanuit de gedachte dat alle coaches gelijk waren. Nou, dat is wel veranderd. De bond heeft bedacht dat er een hoofdcoach voor de dames en dat er een hoofdcoach voor de heren is. Zij kunnen dan bepalen wie er eventueel in een andere boot komen te zitten. Terwijl ik veel meer voorstander ben van een onafhankelijke commissie voor zulke zaken. Ik hou er niet van als de ene coach meer rechten heeft dan de ander.”

Zijn stap met Project 2020 geeft hem de vrijheid de komende jaren naar eigen goeddunken in te vullen. De animo noemt hij overweldigend, met ruim driehonderd ‘roeisters.’ “Ze komen uit allerlei takken van sport; volleybal, tienkamp, waterpolo, noem maar op. Met de kerst moeten we een selectie van 25 vrouwen hebben, het liefst zijn ze 1 meter 80 of groter en rond de 80 kilo. Dat is redelijk ideaal en dan hebben ze in elk geval voldoende spiermassa.”

Rienks wil breken met de traditie van het Nederlandse roeien, waarin de studentenstructuur de boventoon voert. “Op die manier duurt het drie jaar voordat de echte talenten komen bovendrijven. Ik wil maatwerk leveren voor echte topsporters, de bond kan dat niet en heeft nu eenmaal andere prioriteiten. Ik denk dat het mogelijk moet zijn de olympische finale in 2020 te halen. Goud is een ander verhaal. Dat is minder realistisch.”

Voor het project is wel geld nodig. Alleen al twee boten van hoogwaardige kwaliteit vergt een aanschaf van 80.000 euro. Rienks zegt ‘lijntjes’ te hebben lopen met bedrijven en potentiële sponsors. “Maar we hebben nog niks binnen, hoor.”

Factuur roeibond...
Wel heeft hij van woningbouwvereniging Eigen Haard de toezegging gebruik te kunnen maken van huurwoningen (‘we moeten wel huur betalen’) in Amstelveen, om zo in de toekomst de selectie op een centrale plek te hebben en te kunnen laten trainen. “En hopelijk is de bond zo vriendelijk om straks niet telkens, zoals laatst, 600 euro in rekening te brengen als we op de olympische locatie willen trainen.”

Over enkele jaren, weet hij, is het onvermijdelijk dat bond en hij toenadering tot elkaar zoeken. Zonder medewerking van de bond is het nu eenmaal niet mogelijk op grote wedstrijden uit te komen. “Maar wie dan leeft, wie dan zorgt.”