door: Rins van Kouwen | 26 juni 2014

Uit onderzoek blijkt dat een enkelbrace de meest effectieve manier is om herhaalde enkelverstuikingen te voorkomen. De vernieuwde gratis app ‘Versterk je Enkel’ helpt sporters met het kiezen van een juiste brace en biedt oefeningen om sneller van een enkelblessure te herstellen en een volgende kwetsuur te voorkomen.

Vorig jaar liepen 680.000 Nederlanders tijdens het sporten een enkelblessure op. Het gaat dan vooral om een verstuiking of verdraaiing, maar ook om bandletsel dat bij de enkel wordt beschadigd. Na een eerste enkelverstuiking loopt de sporter een verhoogd risico om opnieuw een enkelblessure op te lopen.

“31% van de sporters heeft binnen een jaar last van een oude enkelblessure,” zegt Victor Zuidema, projectleider bij VeiligheidNL en sinds 2008 betrokken bij onderzoek naar enkelblessurepreventie. Met 15% van het totaal aantal sportblessures in 2013 is de enkelblessure na de knieblessure (21%) de meest voorkomende sportblessure van Nederland. De belangrijkste sporten waar een enkelblessure wordt opgelopen zijn veldvoetbal en hardlopen.

Onderzoek
Het dragen van een enkelbrace of het doen van balanstraining op een oefentol zijn bekende preventieve maatregelen die een sporter kan nemen om enkelblessures te voorkomen. Om er achter te komen welke methode het meeste effect sorteerde in het voorkomen van herhaalde letsels ondervroeg Kasper Janssen - sportarts en onderzoeker van EMGO+ VUmc - een jaar lang 384 sporters die een enkelverstuiking hadden opgelopen. De sporters werden verdeeld over drie groepen: een groep die een brace gebruikte, een groep die zonder brace balanstraining deed en een derde groep die zowel de brace als de oefeningen gebruikte.

Na een jaar werd gekeken hoeveel nieuwe verstuikingen in de groepen waren ontstaan en wat de gerelateerde kosten waren. Meest opvallend was dat bracen tijdens sport goedkoper was en meer enkelverstuikingen bleek te voorkomen dan thuis trainen op een oefentol. "Overweeg na een enkelverstuiking bij het hervatten van de sportbeoefening daarom een enkelbrace en draag de brace tijdens sport gedurende een jaar", ´zegt Zuidema. "Als een brace niet mogelijk of niet gewenst is, versterk dan je enkel met de oefeningen uit de ‘Versterk je Enkel’-app. Van de oefeningen is eerder al bewezen dat ze enkelblessures voorkomen, maar bovendien bevorderen ze de enkelfunctie.”
 
Brace is goedkoper dan steeds tapen
Een ander voordeel van de brace is dat hij op de lange termijn ook goedkoper is dan het gebruik van tape. “In sommige sporten - zoals het voetbal - is tapen een traditie, maar op de langere termijn is het minder effectief en duurder,” zegt Zuidema. “Elke keer een rolletje tape kopen kost meer dan een keer de aanschaf van een brace, die gemiddeld tussen de 40 en 80 euro kost en die je het beste na ongeveer anderhalf jaar kunt vervangen.”

Om de sporter bij enkelblessures van deskundiger advies te dienen, is door VeiligheidNL met de conclusies en aanbevelingen uit het onderzoek de app ‘Versterk je Enkel’ verbeterd. De app bevat filmpjes met balanstraining, oefenschema’s, informatie over verschillen tussen tape en brace én een kaart met de contactgegevens van fysiotherapeuten en sportartsen in de buurt. Voor het eerst is de app ook op tablet beschikbaar zodat bijvoorbeeld fysiotherapeuten het tijdens hun behandelingen beter kunnen gebruiken en dat de sporter ook thuis makkelijker met de applicatie aan de slag kan.

“Door het aanbieden van de oefeningen en het advies over de juiste brace willen we de herstelperiode verkorten, een nieuwe enkelblessure voorkomen en de prestaties van de enkel verbeteren,” legt Zuidema uit.

Brace keuzewijzer
De gebruikers van de app krijgen met de ‘brace keuzewijzer’ ook advies in de verschillende types braces die ze bij een enkelkwetsuur kunnen gebruiken. Die informatie is opgedaan uit een vervolgonderzoek van Janssen waarin voetballers, volleyballers en hardlopers drie verschillende braces tijdens trainingen en wedstrijden hebben getest: de compressiebrace, de veterbrace of de semi-rigide brace. Met de ervaringen en beoordelingen van de sporters op basis van comfort, stabiliteit en belemmeringen tijdens het sporten is het beste advies per sport gegroepeerd.

“Sprongsporten, zoals volleybal, basketbal of korfbal zoeken vaak naar een brace die extra steun en stabiliteit geeft,” legt Zuidema uit. “Dan kom je vaak uit bij de veterbrace. Een hockeyer die meer zijwaarts beweegt of een voetballer die ook nog eens de bal schopt, heeft daar minder baat bij en is juist vaak beter af met een compressiebrace met meer bewegingsvrijheid.”

Sommige sporters vinden het niet prettig om met een brace te spelen omdat zij last ondervinden in de bewegingsvrijheid of omdat de brace hinderlijk is bij het raken van de bal. “We geven aan dat een brace helpt bij het voorkomen van herhaalde enkelblessures, maar we dringen niemand iets op, omdat de motivatie van de sporter in het gebruik van brace of het doen van oefeningen belangrijk is om een herhaalde enkelblessure te voorkomen,” verduidelijkt Zuidema. “Als een sporter liever geen brace draagt, dan kan hij of zij bij de app kiezen voor oefeningen die goed werken en het herstel bevorderen of informatie over tapegebruik raadplegen.”

Voor meer informatie: www.veiligheid.nl/enkelapp