door: Bas Kammenga | 23 juni 2022

Een centraal dashbord voor data en monitoring ten behoeve van talentcoaches is één van de tastbare resultaten van het project ‘Coach in Control’. Woensdag 15 juni werden de resultaten hiervan gepresenteerd op een symposium in Thialf. Ook de scholingsmodule is een blijvertje en daarnaast geeft een wetenschappelijke studie verdere input voor de doorontwikkeling van het nieuwe dashboard.

Jos Goudsmit (links op de foto) is docent en onderzoeker bij Fontys Sporthogeschool binnen het lectoraat Move to Be. In die hoedanigheid is hij via verschillende raakvlakken betrokken bij het project Coach in Control. Zo is Goudsmit betrokken bij het onderwijs van Fontys Sportkunde en werkt hij mee aan de ontwikkeling van Associate degree Sport, kortweg Ad-Sport, een niveau vijf opleiding die door het hele land wordt opgezet.

Symbiose wetenschap en de praktijk
Het symposium in Thialf was het symbolische eindpunt van het project 'Coach in Control', dat overigens nog zeker niet ten einde is. “We hebben de projectresultaten laten zien aan het gezelschap van betrokkenen en een aantal coaches dat heeft meegewerkt,” aldus Goudsmit. “Eén van de belangrijkste speerpunten was het bij elkaar brengen van de wetenschap en de praktijk. Van beide kanten hebben we gehoord dat we daarin zijn geslaagd. We hebben samen een aantal producten gemaakt en hopen dat deze blijvend een plek krijgen in het sportlandschap.”

Hoe kunnen we trainers en coaches beter toerusten om een optimale balans tussen de individuele belasting en belastbaarheid van sporttalenten te realiseren? Dat vraagstuk was een vervolg van voorgaande projecten die bij de Hanzehogeschool in Groningen zijn gestart. “Met name onderzoeker Ruby Otter-Drost heeft meerdere projecten gedraaid rondom het monitoren van sporters”, memoreert Goudsmit. “Er wordt tegenwoordig enorm veel data van sporters tijdens en rondom trainingen verzameld. Het was nu de vraag hoe coaches daar inzichten uit konden halen voor elke individuele sporter waarmee ze de eerstvolgende training weer optimaal konden aanpassen. Vanuit die vraag zijn we gestart met een projectplan en een subsidieaanvraag. Mede met financiering vanuit SIA-RAAK zijn we tot een product gekomen waarmee we coaches kunnen helpen met het sturen van trainingen op basis van verzamelde data.”

Veel samenwerkende partijen
De Hanzehogeschool is penvoerder van het project en ook de Rijksuniversiteit Groningen en de Fontys Sporthogeschool zijn erbij betrokken. De Universiteit Leiden heeft inbreng vanuit de datakant en zijn weer gelinkt aan het Sportdatacenter. Van daaruit is Sport Data Valley ontstaan, die het dashboard mede ontworpen en ontwikkeld heeft. Dan zijn er nog diverse partners, zoals het Innovatielab Thialf als verbinder van sport en wetenschap, het Sport Science Instituut Groningen, NOC*NSF, schaatsbond KNSB, Topsport Noord, Thialf Academy, schaatsgewest Friesland, RTC Noord Roeien, Eindhoven Atletiek en het schaatstalententeam van Zuid-Nederland. Goudsmit: “Het project is in eerste aanleg gericht op de cyclische sporten, zoals schaatsen, hardlopen en wielrennen. Dit type sporten is het meest geschikt voor het dashboard. Maar we hebben wel degelijk rekening gehouden hoe het dashboard ook breder inzetbaar gemaakt kan worden in andere sporten.”

Het project werd voornamelijk opgestart bij de talentcoaches. “In de topsport is het vaak al heel goed geregeld, wat betreft de verzameling cq. beschikbaarheid van data. Een hoofdcoach heeft vaak de beschikking over een ‘embedded scientist’ in de staf, iemand met het specialisme dataverwerking in het takenpakket. De talentcoach echter, moet het vaak alleen doen of hooguit met één assistent-trainer. Dat gat hebben we proberen te dichten met ons project. Het begon met enquêtes, interviews en focusgroepen. Van daaruit werd de behoefte van de coaches opgehaald, gericht op data en monitoring. De vraag was hoe ze daarin het beste inzicht zouden kunnen krijgen, wat voor kennis ze nog misten en welke scholing daarbij zou passen. Coaches die minder gebruik kunnen maken van feedback en trainingsdata, vallen terug op het verleden of op vorig jaar. Die ervaring is ook uiterst noodzakelijk en belangrijk. Maar coaches die meer data kunnen gebruiken, blijken in staat hun programma’s daadwerkelijk beter maken. Zo kunnen hun talenten zich beter ontwikkelen.”

Dashboars inmiddels in gebruik en getest
Coaches misten vooral de integratie van alle verschillende informatiestromen en ook de snelheid van terugkoppeling van informatie. “Vanuit een systeem zoals bijvoorbeeld Garmin haalden ze informatie, ze hadden een Excel-logboek over de gezondheid van sporters. En dan nog allerlei vragenlijsten, die registratie met zich mee bracht. Het beter inzetten van alle verschillende gebruikers en systemen leidde uiteindelijk tot het dashboard. Dat is inmiddels in gebruik en getest. Hoe het gebruik van delen van het dashboard invloed heeft op de kwaliteitsverbetering is een onderzoek dat momenteel door Ruby Otter-Drost en collega’s wordt gedaan. Daarin wordt vooral gefocust op de match tussen wat de coach ingeeft aan trainingsbelasting en wat de sporters vervolgens ook daadwerkelijk hebben uitgevoerd.”

De ontwikkeling van het dashboard is één van de opgeleverde producten, maar een andere vraag is hoe coaches nu met al hun data moeten omgaan en wat dat betekent voor trainingsaanpassingen. “Welke inzichten kunnen ze eruit halen en wat voor info moeten de atleten er nu in stoppen”, vraagt Goudsmit zich hardop af. “Uit ons onderzoek blijkt dat ook de huidige topcoaches dit vaak zelf allemaal moesten uitzoeken. De technologische kant verandert bovendien misschien wel wekelijks. In het registreren van data zit een snelle ontwikkeling. Dus hebben we opgehaald hoe een scholing of training er dan uit zou moeten zien. Daar is uiteindelijk een bijscholingsweekend uitgekomen.” De onderwijsopzet ‘Act, Learn & Adapt’ is gebruikt voor de opzet van een dergelijk weekend. “Coaches gaan eerst aan de slag met data. De vraag wordt gesteld wat ze nog moeten en willen weten om goede beslissingen te kunnen maken. Vanuit daaruit is er de keuze uit verschillende kennismodules met kennisclips en verwerkingsopdrachten. Het derde deel is tenslotte aan de slag te gaan met om de komende vier trainingsweken in te richten. Het weekend wordt opgevolgd met online terugkombijeenkomsten waarin ervaringen onderling besproken worden. In ons project was het een pilot, maar dit trainingsweekend blijft bestaan en wordt in maart 2023 opnieuw verzorgd.”

Toekomst
Binnen Sport Data Valley is privacy van sporters als één van de kernwaarden en belangrijkste speerpunten benoemd. “Er zijn data-stewards die dat in de gaten houden,” aldus Goudsmit. “De sporter is zelf eigenaar van de data die hij of zij erin zet. In overleg met de coach wordt bepaald welke informatie er wordt gedeeld. De data blijft van de atleet en kan meegenomen worden naar een andere trainer. Talenten hebben immers als doel door te stromen naar een hogere leeftijdsgroep of naar de topsport. In de toekomst moet het dashboard van een koppeling met het systeem van NOC*NSF worden voorzien.”

Het dashboard is vanaf nu functioneel en onder meer via onderstaande links te vinden voor iedereen. “Minimaal voor de komende vijf jaar wordt het onderhouden en worden de puntjes op de i gezet. Coaches kunnen na een gratis proefperiode van negentig dagen een abonnement afnemen. Sporters kunnen er gratis van gebruikmaken en de coaches toegang geven tot de data. De scholing gaan we de komende jaren los aanbieden en daarnaast meenemen in de verschillende Ad-sportopleidingen door het hele land. We hopen het dashboard te kunnen uitbreiden met nieuwe parameters zoals bijvoorbeeld kwantiteit en kwaliteit van slaap, een belangrijke factor voor herstel. Tot slot hopen we het dashboard ook uit te kunnen breiden naar andere sporten. ”

Voor meer informatie: Sport Data Valley