door: Rutger Oosting | 24 maart 2022
Meer ruimte voor lopen in Nederland: dat staat centraal op het platform Ruimte voor Lopen. Het is een initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Wandelnet en kennisplatform CROW om het gezamenlijke belang van lopen zichtbaarder te maken en met elkaar kennis hierover te delen.
Frank Hart van Wandelnet is een van de mensen achter het platform. “Er is in Nederland weinig aandacht voor de belangen voor wandelaars en voetgangers. Er waren meerdere partijen al mee bezig om die belangen te versterken. De krachten zijn nu gebundeld om hopelijk meer dingen voor elkaar te kunnen krijgen. Inmiddels hebben meer dan vijftig partners zich aan Ruimte voor Lopen verbonden.”
Het belang van lopen wordt nog weleens vergeten in Nederland, bij bijvoorbeeld de bouw van een nieuwe woonwijk. Het platform is dan ook bedoeld voor professionals die zich bezighouden met aan lopen verwante werkzaamheden. Dit kunnen verkeersdeskundigen zijn, maar ook beleidsbepalers, ambtenaren van provincies, gemeenten of het Rijk of Staatsbosbeheer. “Lopen lijkt heel erg normaal. We doen het bijna allemaal. Daardoor wordt het ook vaak over het hoofd gezien. Dat is het moeilijke van dit onderwerp”, legt Hart uit. “Alleen daarom is het al goed om dit onderwerp onder de aandacht te brengen en te laten zien dat het allemaal nog niet zo vanzelfsprekend is. We moeten er echt over na blijven denken hoe steden voetgangersvriendelijk blijven. Hoe vriendelijker een omgeving is voor wandelaars, hoe makkelijker mensen in beweging komen en dus ook gaan wandelen in plaats van dat ze de auto pakken. Het lopen draagt ook weer bij aan de duurzaamheid en vitaliteit van de stad.”
"We zijn natuurlijk een enorm fietsland. Daar is altijd heel veel aandacht naar toe gegaan in Nederland"
Veilige loopomgeving
Om ervoor te zorgen dat mensen blijven lopen moeten er veilige omgevingen worden gecreëerd waarin de aandacht voor de loper niet vergeten is: de omgeving moet uitnodigen om te lopen op een veilige en aantrekkelijke manier. Volgens Hart loopt Nederland achter op het gebied van onderzoek rondom veilige wandelomgevingen. “Heel veel data ontbreken eigenlijk nog in Nederland. We zijn natuurlijk een enorm fietsland. Daar is altijd heel veel aandacht naar toe gegaan in Nederland. Fietsen is natuurlijk ook een prachtige manier om te bewegen in de openbare ruimte. In steden als Wenen of Oslo wordt veel meer gelopen en is er dus ook veel meer kennis over lopen. Als het gaat om kennis en beleid over lopen is er in Nederland nog een grote inhaalslag te leveren.”
Ook wat betreft verkeersveiligheid is er nog veel te winnen in Nederland, zegt Hart. “Struikelongevallen omdat er bijvoorbeeld stoeptegels los liggen worden niet meegenomen in de cijfers over verkeersongevallen. Er zijn niet de juiste gegevens voor handen als het gaat om ongevallen en veilige loopomgevingen en dus kun je weinig zeggen. Hoe dit komt? Door de definitie die we in Nederland hanteren van een ‘verkeersongeval’ blijven valongevallen van voetgangers buiten beeld.”
“Als je een omgeving vriendelijk wilt maken voor voetgangers dan moet dat een aantrekkelijke omgeving zijn. Mensen lopen veelal liever in een groene omgeving in plaats van op een industrieterrein. Het tweede element is dus die verkeersveiligheid en het derde element is toegankelijkheid van aantrekkelijke wandelgebieden. Vooral tussen de eigen voordeur en het buitengebied ontbreken vaak goede verbindingen en voorzieningen voor wandelaars. Je moet dan eerst met de auto weg om te gaan wandelen of je moet lopen op een druk fietspad of zelfs op de weg. Als die aspecten verbeterd worden dan zullen mensen sneller gaan wandelen.”
"Begin als gemeente eens met kijken naar de wandelmogelijkheden en daarna pas te kijken naar bijvoorbeeld het aantal parkeerplaatsen”
Onderdeel worden binnen gemeenten
Om dit te realiseren probeert Ruimte voor Lopen integraal onderdeel te worden van beleid, ontwerp en beheer binnen gemeenten. “In de mobiliteitsplannen van gemeenten wordt wandelen vaak vergeten. Er wordt wel bedacht dat er stoepen moeten komen, maar niet gedacht over de verbinding met andere wijken of stadsdelen. Dan krijg je bijvoorbeeld dat er geen verbindende stoepen zijn tussen de ene wijk en een andere wijk. Soms loop je als voetganger ineens op een kruispunt waar geen ruimte is voor voetgangers en je geen idee hebt waar je veilig over moet steken of is het oversteken heel onlogisch. Het is geen samenhangend systeem.”
Het platform Ruimte voor Lopen helpt gemeenten om dit te veranderen. “Gemeenten werken dagelijks aan het verbeteren van de mobiliteit en infrastructuur en zijn niet altijd bekend met de mogelijkheden die meer ruimte voor lopen daarin biedt. Op onze website staat een overzicht van gemeenten die hier al wat mee hebben gedaan en kan men ook in contact komen met elkaar om van elkaar te leren. Op die manier proberen wij te inspireren en een bron te zijn voor praktische handvaten. Begin dus als gemeente eens met kijken naar de wandelmogelijkheden en daarna pas te kijken naar bijvoorbeeld het aantal parkeerplaatsen.”
“Een van de mooie dingen die al voort zijn gekomen vanuit het platform is de ‘City Deal’. Hierin hebben meerdere grote steden afgesproken om de komende twee jaar samen met vele andere partijen te investeren in meer ruimte lopen. Dat vertalen ze nu ook naar verschillende plannen waarin het lopen een belangrijke rol krijgt”, besluit Hart.
Voor meer informatie: www.ruimtevoorlopen.nl