door: Bas Kammenga | 18 november 2021

Vechtsportaanbieders in de gemeente Den Haag hebben sinds halverwege dit jaar de mogelijkheid een keurmerk aan te vragen bij de Vechtsport Autoriteit (VA) of het label Veilig Verantwoord Sporten van het Nederlands Instituut Vechtsport en Maatschappij (NIVM). Hierbij krijgen de aanbieders ondersteuning van een procesbegeleider, die ook in het jaar 2022 actief zal zijn om de tientallen partijen in dit traject te ondersteunen.

Pjotr Behrtel is sportconsulent bij de Gemeente Den Haag en belicht allereerst de aanleiding van het traject dat is ingezet. “Er was de vooraankondiging van een keurmerk Vechtsport Autoriteit dat zich richt op specifieke sporten waar de gemeente nog weinig tot geen contact mee had. Het gaat daarbij om sporten die niet bij NOC*NSF zijn aangesloten, zoals Kickboksen, Thaiboks, MMA, Brazilian Jiu Jitsu, Krav Maga en Grappling.”

Haags Sportakkoord
De populariteit en de aantrekkingskracht van deze vechtsporten zijn groot en het zijn stuk voor stuk groeiende sporten in Nederland en ook in Den Haag. “De pedagogische en maatschappelijke mogelijkheden zijn bekend van deze sporten,” vertelt Behrtel. “Ze lenen zich bij uitstek om een bijdrage te leveren aan het Haags Sportakkoord en daarmee samenhangende maatschappelijke thema´s. Door onder andere de verschillende organisatievormen in de vechtsportwereld, de verscheidenheid in aanbod, de vele takken van sport, vele bonden en het gebrek aan zicht op het groot aantal van die organisaties in Den Haag, heeft de gemeente Den Haag halverwege in 2021 besloten om een 'procesbegeleider vechtsport' voor deze tak van sport aan te stellen.”

Behrtel ging zich zelf op dat moment ook meer verdiepen in de wereld van de vechtsporten en is een onderzoek gestart. “Daarbij hebben we gekeken naar: wat voor organisaties zijn het, hoe zijn ze georganiseerd, wat gaat goed en tegen welke problemen lopen deze organisaties aan?” Het onderzoek bevestigde de aanname dat een bepaalde groep van de Haagse vechtsportorganisaties weinig contact heeft met de gemeente Den Haag, geen ondersteuning krijgt en ook geen gebruik maakt van beschikbare middelen en subsidies om zelfredzamer of vitaler te worden en te groeien. “Soms hebben ze problemen bij het organiseren van een evenement, het werven en behouden van vrijwilligers, aanstellen van deskundig kader, ledenwerving en het bewaken van een positief sportklimaat. Veel van deze problemen zijn te ondervangen door de inzet van producten uit het Haags Sportakkoord. Maar daarvoor was eerst de stap nodig om het keurmerk of het label onder de aandacht te brengen.”

Meteen een klik
Tjalling van der Zee werd halverwege 2021 via het NIVM door de gemeente aangesteld bij Den Haag om het project te trekken. "Als freelancer was ik bezig bij de Judo Bond Nederland op het gebied van verenigingsondersteuning en kwaliteitsbewaking. Eén van mijn collega’s is werkzaam bij het NIVM en die meldde me dat er een opdracht beschikbaar kwam bij de gemeente Den Haag. Na de eerste gesprekken was er meteen een klik.”

Fors inzetten op sporten die aansluiten bij de maatschappelijke doelstellingen uit het Sportakkoord van Den Haag was de opdracht. “Vechtsport is enorm aan het groeien. Kinderen moeten na corona weer in beweging komen. Rico Verhoeven is als boegbeeld van het Kickboksen een held voor veel kinderen,” aldus Van der Zee. “Maar simpel een bokszak ophangen en een trainer met ervaring neerzetten, is niet afdoende. Om in die ondersteuningsbehoefte te voorzien, wil de gemeente graag zaken doen met de vechtsportclubs met de goede intenties en aansluiten bij de maatschappelijke doelstellingen.”

Label of keurmerk
Er zijn twee mogelijkheden voor de clubs om te kiezen, waarbij het label, ‘Veilig & Verantwoord Vechtsporten’ van het NIVM zorgt voor een positieve en vertrouwde uitstraling naar nieuwe leden, ouders en lokale partners. De organisatie laat met het label prominent zien dat zij de erecode van de vechtsport onderschrijft én uitdraagt. Het label is drie jaar geldig.

Om met sporters in diverse takken van sport deel te kunnen nemen in wedstrijden van het Kickboksen, Thaiboksen en MMA, wordt het keurmerk vanuit de Vechtsport Autoriteit verplicht gesteld. Dat is twee jaar geldig en gaat op deze manier iets verder en dieper dan het label. Beide certificeringen richten zich op de volgende punten: accommodatie en materialen, gezondheid, sporttechnisch kader, gedragsregels en omgangsvormen en als laatste onderdeel grensoverschrijdend gedrag en sanctionering.

Voordelen
Via een persoonlijk gesprek komt Van der Zee bij de clubs op locatie en onderzoekt hij met behulp van een quickscan waar de pijnpunten liggen. “Op basis van vertrouwen, passie voor de (vecht)sport en een goed onderbouwd verhaal overtuigen dat ze mee kunnen doen aan het kwaliteitstraject ‘Open vechtsportclubs’. Als ze eenmaal in het traject zitten, levert ze dat veel perspectief op voor de komende jaren. En is er financiële ondersteuning mogelijk, bijvoorbeeld voor de benodigde EHBO-basiscursussen en kaderopleidingen."

Van der Zee pikt een voordeel uit het deelnemen aan het traject richting het label of het keurmerk. “Er zijn diverse trainers met wel veel leservaring, maar die nog niet gediplomeerd zijn. Dit staat in eerste instantie een keurmerkaanvraag in de weg omdat een trainerslicentie vereist is. Zij kunnen zich via het NIVM inschrijven voor een verkorte trainersopleiding op niveau drie. Dit bestaat uit acht dagdelen in een periode van zes maanden. Op deze manier kunnen we het certificeringstraject toch doorzetten en het keurmerk voor ze aanvragen.”

18 ‘keurmerk-gereed’
Er zijn 55 vechtsportorganisaties in Den Haag die in aanmerking kunnen komen voor het keurmerk of het label. Daarvan heeft Van der Zee inmiddels 25 gesproken. “Van die groep zijn er inmiddels 18 ‘keurmerk-gereed’, waarvan 14 voor het keurmerk van de VA en vier voor het label van het NIVM. In de loop van 2022 hoop ik nog zo’n twintig tot 25 partijen klaar te stomen voor het keurmerk of het label.” 

Van der Zee liep aanvankelijk nog wel tegen wat weerstand op. “Veel eigenaren van clubs hadden nog niet een heel positief beeld over de rol van de gemeente Den Haag. Zo kwam ik vaak met een 1-0 achterstand binnen, vooral door ‘oud zeer’ uit het verleden. Ik ben nu de vooruitgeschoven pion en wilde daarom wel heel graag het commitment dat ik na het eerste halfjaar nog wel langer aan boord zou blijven. Inmiddels is het duidelijk dat ik ook in 2022 blijf doorgaan met het traject. Ik ben pragmatisch ingesteld en wil snel resultaat en heb het beste met iedereen voor. Ik ben er om ze te helpen en denk dat clubs die niet meewillen uiteindelijk toch de boot gaan missen.”

Beide handen
Sven ten Bruggen Cate van Hit & Health is één van die veertien partijen in Den Haag die klaar is voor het keurmerk van de Vechtsport Autoriteit. Eerder dit jaar kwam hij in contact met Tjalling van der Zee. “Ik kreeg een mail dat de gemeente Den Haag budget had vrijgemaakt en hem had aangesteld om geïnteresseerden te begeleiden naar het traject van het VA-keurmerk. Daar heb ik eerst eens over gebeld over hoe het precies werkte en uiteindelijk heb ik het met beide handen aangegrepen.”

Niet iedereen is even enthousiast over een keurmerk. “Het wordt door sommigen als een verplichting gezien,” aldus Ten Bruggen Cate. “Maar uiteindelijk denk ik dat alle partijen er wel naartoe zullen moeten. Het is belangrijk dat er een overkoepelend orgaan is dat zich hard kan maken voor de sport. We zorgen als vechtsporten voor veel goede dingen. Het is wel van belang dat de beleidsmakers contact blijven houden met de mensen op de vloer. We zullen met elkaar in gesprek moeten blijven. De gemeente en de Vechtsport Autoriteit kunnen nog dingen uit de praktijk meenemen.”

Eerste stap
Aangezien Sven zijn administratie en bedrijfsvoering goed op orde had, was het aanleveren van de benodigde informatie niet heel ingewikkeld: “Het is mijn werk en er lopen hier vijftien man dus dat is een kloppende organisatie. Alles wat hij wilde weten, kon ik eruit persen. Voorheen had ik niet veel contact met de gemeente als particuliere sportschool. Ik functioneer redelijk zelfstandig in samenwerking met de bond. We werken wel samen met de Haagse Ooievaarspas en met Stichting Leergeld. Maar het is fijn dat ze het initiatief hebben genomen en de eerste stap hebben gezet. Zo speelt de gemeente nu ook een rol in de opleiding van onze mensen.”

Er zijn nog wel wat wensen over specifieke regelingen. “Zo is er bijvoorbeeld een verbod op hoofdcontact tot een leeftijd van 18 jaar, die in andere sporten niet geldt. Voorheen lag die grens op 15 jaar. Dat is een voorbeeld van zaken waar ik het persoonlijk niet mee eens ben en die afstand kunnen creëren tussen de sporters in de praktijk en de mensen die beleid maken. Maar voordat je hierover in gesprek kunt gaan, moet er een goed georganiseerde branche zijn. Ik ben achteraf blij dat we even een zetje in de rug hebben gehad en dat we nu naar het keurmerk toegegaan zijn.”

Voor meer informatie: www.vechtsportautoriteit.nl, www.nivm.nl