door: Leo Aquina | 4 november 2021
Voor beroepen als advocaat, accountant en dokter kent Nederland officiële beroepsregisters. Voor vrijwillige verenigingsbestuurders bestaat zo’n register niet. Volgens Daniel Klijn is daar wel behoefte aan. Op 10 november gaat het nieuwe Register Vrijwillige Verenigingsbestuurders (RVVB) officieel van start met een symposium tijdens de Nationale Sport Vakbeurs 2021 in Gorinchem. Sprekers zijn onder meer Michael van Praag, Kees Jansma en Ivo Opstelten. De laatste twee zijn ook lid van de Raad van Toezicht. “Het register kun je niet vergelijken met het beroepsregister voor bijvoorbeeld artsen”, aldus Klijn. “Daar worden veel hogere eisen en voorwaarden gesteld. Daarmee zou de drempel voor registratie voor vrijwillige bestuurders veel te hoog liggen, maar gezien de ontwikkelingen in sport en de nieuwe wetgeving moet je wel werken aan de professionalisering van het verenigingsleven. Het register heeft vooral de functie van platform van en voor verenigingsbestuurders die willen werken aan de ontwikkeling van hun vak.”
Daniel Klijn schreef in 2012 ‘Besturen met Visie’, een handboek voor sportbestuurders. Hij werkt al jaren als adviseur voor sportverenigingen en -bestuurders. “In de praktijk kom ik veel bestuurders tegen die zich afvragen: hoe doe ik het goed als bestuurder? Vorig jaar kwam daar de nieuwe Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) bij, waardoor bestuurders van verenigingen ook hoofdelijk aansprakelijk gesteld kunnen worden. Dat is een risico voor sportbestuurders. Alles bij elkaar opgeteld is er enorme behoefte aan de ontwikkeling van dit vakgebied.”
NOC*NSF-code
NOC*NSF kwam in 2020 met een nieuwe Code Goed Sportbestuur als update van de code die in 2006 was opgesteld door de commissie Loorbach. Die code volstaat in de dagelijkse praktijk van een verenigingsbestuurder volgens Klijn echter niet: “Die code is heel belangrijk, maar het is een gedragscode met dertien punten en eigenlijk zijn het een beetje open deuren. Je moet je als bestuurder aan de reglementen houden. Dat bedoel ik niet negatief, maar als een bestuurder wil weten hoe hij het eigenlijk goed moet doen, heeft hij weinig aan die code."
"Er is niets mis met de code voor goed sportbestuur, maar dit is iets anders"
"Ik ben gaan nadenken over het gedrag dat we willen zien van goede sportbestuurders en heb op basis daarvan een gedragscode geschreven. Het is meer een soort handleiding voor lastige situaties en grijze gebieden. Hoe pak ik het aan als er een nieuw dak op de kantine moet en ik heb een neef met een bouwbedrijf die dat zou kunnen doen? Hoe ga ik om met een sponsor die ook een bestuursfunctie wil vervullen binnen de vereniging? Wij richten ons op het vak van besturen en de vaardigheden die daarbij horen.”
Klijn beschouwt het RVVB en de bijbehorende gedragscode niet als een tegenhanger van de NOC*NSF-code: “Het is een aanvulling. Er is niets mis met de code voor goed sportbestuur, maar dit is iets anders. De code is normerend, wij geven een praktische handleiding vanuit kernwaarden.” De vier kernwaarden van het RVVB zijn: zorgvuldig, besluitvaardig, betrouwbaar en deskundig. “Over besluitvaardigheid staat bijvoorbeeld niets in de Code Goed sportbestuur, logisch want het draait om eigenschappen en vaardigheden."
Geen vingertje
Het RVVB is niet bedoeld als wijzend vingertje. Klijn: “De leden moeten zich erin herkennen. Dit zijn de gedragsregels en daar staan wij achter. Het hoofddoel is het samen streven naar goede vrijwillige bestuurders. Enerzijds door afspraken te maken, anderzijds door daar gedurende het hele jaar met een netwerk, bijeenkomsten en opleidingen samen aan te werken. We hebben ook een adviesraad met verenigingsbestuurders uit iedere provincie die bonden en gemeenten gevraagd en ongevraagd kan adviseren.”
Zou het eigenlijk niet logischer zijn als NOC*NSF zich ontfermt over een register voor verenigingsbestuurders? Klijn: “Het gaat erom dat het opgepakt wordt. Vanuit mijn dagelijkse werk de afgelopen vijftien jaar, zie ik deze behoefte. We zijn een onafhankelijke stichting voor bestuurders, dus niet voor verenigingen. NOC*NSF en de bonden zijn er voor de verenigingen. Dit is er echt voor de bestuurders en dat is toch net even iets anders.”
"Door te verwijzen naar de gedragscode kun je bijvoorbeeld ook discussies in verenigingen voorkomen"
Voorwaarden
Wat zijn de voorwaarden om lid te worden? Klijn: “Je moet een e-learning doorlopen bestaande uit twintig vragen. Dat zijn beste pittige vragen. Het gaat ons erom dat bestuurders gaan nadenken over de materie. Daarnaast vragen we waarschijnlijk tussen de vijf en de tien euro aan registratiekosten.” Wat staat daar tegenover? Klijn: “Je bent lid van een club. Het is fijn om te kunnen laten zien: hier sta ik achter en hier kun je mij op aanspreken. Door te verwijzen naar de gedragscode kun je bijvoorbeeld ook discussies in verenigingen voorkomen. Daarnaast willen we ook een magazine gaan maken en houden we jaarlijks een congres. Voor bestuurders die zich laten registreren, wordt bovendien automatisch een VOG (verklaring omtrent gedrag, red.) geregeld.” Wanneer worden leden uit het register gezet? Klijn: “Dan moet je het wel heel bont maken, maar daar hebben we wel een procedure voor opgesteld. Als er klachten binnenkomen stellen we een commissie op die dat moet onderzoeken en als blijkt dat het ernstig genoeg is kan iemand uit het register worden gezet.”
Klijn streeft naar zo’n 1000 leden in het eerste jaar. “We hebben gemeenten verzocht om mee te doen en op dit moment hebben zich al twaalf gemeenten gemeld. Ik zou trots zijn als we binnen twee jaar op 10.000 leden zitten.”
Voor meer informatie: rvvb.nl. Bestel hier je gratis tickets voor de Nationale Sport Vakbeurs om het openingssymposium van de RVVB te kunnen bezoeken.