door: Leo Aquina | 2 september 2021

De gemeente Den Haag wil sportverenigingen structureel ondersteunen om professioneler te worden. “Als stad bieden we nu vaak tijdelijke ondersteuning”, zegt Theun van Balveren, beleidsmedewerker sport. “We schakelen iemand in om de hulpvraag te tackelen en gaan weer weg. De grotere en vitale verenigingen kunnen dan meestal wel verder, maar bij kleine clubs zakt het daarna vaak weer in.” Een verenigingsmanager kan uitkomst bieden. Met een subsidieregeling voor het komend jaar wil Den Haag de mogelijkheid scheppen om combinatiefunctionarissen in te zetten in onder andere die rol. De gemeente stelt ruim 1,4 miljoen euro beschikbaar. Sportorganisaties die zich bedrijfsmatig inzetten op het gebied van combinatiefunctionarissen kunnen hierop intekenen.

Waar komt die behoefte aan professionals bij sportverenigingen uit voort? Theun van Balveren: “In de loop der tijd is er steeds meer op verenigingen afgekomen, zoals de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming, red.) en andere regelgeving. Overheden vragen ook steeds meer van verenigingen, als het gaat om maatschappelijke impact, gezondheid of duurzaamheid. Wij merken dat verenigingen een tekort hebben aan handen. Met het aanstellen van één professional kun je misschien niet al dat werk doen, maar bijvoorbeeld een vrijwilligerscoördinator kan het beter te organiseren. Het takenpakket van de professional kan verschillen. Het gaat erom dat we de clubs willen ontzorgen.”

Langdurige ondersteuning
Daartoe legt Den Haag zelf geld bij de al bestaande landelijke regeling combinatiefunctionarissen. Van Balveren. “Een deel daarvan gaat naar verenigingsondersteuning, bijvoorbeeld op het gebied van technisch kader, positieve sportcultuur en vrijwilligers. Samen met Rotterdam, Utrecht, Amsterdam, Breda en Eindhoven zijn we gaan kijken waar sportverenigingen behoefte aan hebben.” Uit diverse kennissessies met experts en interviews met mensen uit de praktijk bleek dat er meer nodig was dan tijdelijke ondersteuning.

“Daaruit hebben we geconcludeerd dat we ook langdurige ondersteuning moeten kunnen bieden in de vorm van een verenigingsmanager, maar ook met combinatiefunctionarissen op het gebied van vrijwilligersbeleid, leden en een positieve sportcultuur.”

Nevobo als voorbeeld
Den Haag neemt het model van de Nevobo als voorbeeld. De volleybalbond heeft geld vrijgemaakt en een plan ontwikkeld om via professionele ondersteuning zogenoemde superclubs te ontwikkelen. “Daarmee lopen zij echt voorop”, aldus Van Balveren. “Professionals bij verenigingen worden betaald uit bijdrages van de bond, de vereniging zelf en een derde partij, vaak de gemeente of de gemeentelijke sportorganisatie.” De eigen inbreng van de vereniging is belangrijk, benadrukt Van Balveren: “Die professional is van en voor de vereniging, niet van de gemeente of de bond. Op die manier is de kans dat het effect heeft het grootst.”

NOC*NSF wordt ook betrokken bij de Haagse plannen. Van Balveren: “Het is voor ons als stad niet te doen om met elke sportbond apart afspraken te maken. NOC*NSF gaat natuurlijk zelf ook niet over die verenigingen, maar zij denken wel mee. Zij monitoren professionals bij verenigingen om te leren van trajecten die er nu al zijn. In Den Haag hebben we nu ook al verenigingen met verenigingsmanagers die zonder financiële hulp zelfstandig draaien. Maar dat gebeurt vooral bij de grotere clubs. Kleinere clubs kunnen dat niet.”

Catch22
De eigen inbreng van verenigingen is een strikte voorwaarde voor financiële ondersteuning. “Clubs moeten zelf in staat zijn een plan op te stellen en zelf helder kunnen maken waarvoor zij de professional nodig hebben.” Die voorwaarde zou kunnen leiden tot een catch22-situatie. Zonder professional kan de vereniging geen goed plan opstellen, maar om een professional te krijgen moeten ze een goed plan opstellen… “Dat probleem zien wij ook”, aldus Van Balveren. “Een bestuur is mogelijk zelf niet in staat om dit echt van de grond te trekken en in zulke gevallen kunnen wij als gemeente natuurlijk helpen met het maken van een plan. Dat is ons werk. We moeten maatwerk bieden, waarbij soms de inzet van meerdere ondersteuningsmiddelen nodig is.”

Wederkerigheid
Naast de eis dat een vereniging zelf moet komen met een plan en ook zelf financieel moet bijdragen, stelt de gemeente wederkerigheid als voorwaarde. “Als er een professional bij een vereniging wordt aangesteld, moet die ook iets betekenen voor andere clubs die geen professional hebben. Bij een aanstelling van 25 uur, zou dat kunnen betekenen dat de professional drie à vier uur gratis steun verleent aan een andere vereniging”, legt Van Balveren uit. Samenwerking en kennisdelen is sowieso belangrijk. Daarom wil de gemeente het werkgeverschap van de diverse verenigingsmanagers het liefst centraal beleggen. 

“Op die manier is de kennisopbouw tussen de verschillende professionals en de verenigingen beter geborgd.” Naast de inzet van een verenigingsmanager, wil de gemeente Den Haag verenigingen ook op andere manieren helpen te professionaliseren. Van Balveren: “Zo wordt extra ingezet op deskundigheidsbevordering, zoals bestuurscoaching, en wordt gekeken welke taken geoutsourcet kunnen worden, bijvoorbeeld via gezamenlijke inkoop.”

Hoe de subsidieregeling precies wordt ingevuld, hangt mede af van de partijen die het uiteindelijk gaan uitvoeren. Partijen kunnen tussen 8 en 22 september inschrijven op de regeling, waarna de gemeente binnen acht weken een keuze maakt. De eerste verenigingsmanagers moeten op 1 januari 2022 aan de slag gaan. De Haagse sportverenigingen worden dit najaar nader geïnformeerd over de mogelijkheden om een verenigingsmanager in te zetten.”

Voor meer informatie: Subsidieregeling combinatiefunctionarissen sport Den Haag 2021