door: Leo Aquina | 15 juli 2021
De kracht van de Olympische Spelen als internationaal platform om de wereld te verbeteren, is volgens Tim van Dooren groter dan de negatieve impact die het evenement onmiskenbaar ook heeft op het milieu. In een brainstorm met zijn bedrijf More2Win en duurzaamheidsbureau Copper8, ontstond drie jaar geleden het idee voor een ‘chef de emission’. Het duurde even om NOC*NSF te overtuigen, maar in de aanloop naar de Olympische Spelen van Tokio stelde de sportkoepel Marcelien de Koning aan als eerste chef de emission ter wereld. Van Dooren en De Koning hopen dat het idee internationaal navolging krijgt en mikken voor Parijs 2024 op 25 landen met een chef de emission. “Maar het belangrijkste is om eerst ons eigen huis op orde te hebben”, aldus De Koning.
More2Win en Copper8 zijn zogenaamde sociale ondernemingen. Eerstgenoemde houdt zich bezig met de sociale impact van sport en sportevenementen en de tweede richt zich op duurzaamheid. Samen zagen zij kansen in de sportwereld. Tim van Dooren: “Vooral bij evenementen is vaak te weinig kennis van duurzame methodes, en te weinig tijd en inzet om op dat gebied echt stappen te zetten. Er wordt veel gepraat, maar weinig gedaan. Wat ons daarnaast opviel, was dat het altijd over de reductiekant van de sport ging. Je kan de uitstoot verlagen bijvoorbeeld door zonnepanelen op daken van sportaccommodaties te leggen. NOC*NSF heeft een routekaart waarin ze al volop inzetten op duurzaamheid, maar sport heeft de potentie om de hele wereldbevolking te bereiken. Er kan veel meer.”
Toen NOC*NSF overtuigd was van het idee een chef de emission in te stellen, werden er snel spijkers met koppen geslagen. “Maurits Hendriks stuurde mij een appje dat hij een tof idee voor me had”, vertelt Marcelien de Koning. “En Maurits is vrij snel dus toen hij belde, was de vraag meteen duidelijk. Ik ben in al mijn andere opdrachten ook bezig met duurzaamheid en wie als sporter ooit de Spelen heeft meegemaakt, blijft Olympiër. Die rol als chef de emission combineerde voor mij twee werelden.”
Uitstoot sport vergelijkbaar met Tsjechië
De Koning wil sportevenementen gebruiken als inspirator, hoewel zij zich realiseert dat ook de sportwereld een ecologische voetafdruk heeft, al was het alleen al vanwege de vele vliegbewegingen van sporters om in Tokio te komen: “De meest duurzame oplossing is helemaal niets meer organiseren, maar dan hebben we geen evenementen meer. Wij kijken liever naar de inspiratiekracht. Bovendien is de footprint van de internationale sport niet zo groot. De totale CO2-uitstoot van de sportwereld per jaar is vergelijkbaar met die van een land als Tsjechië. Dat is flink, maar het komt niet in de buurt van andere sectoren zoals de industrie of de luchtvaart. Als we de uitstoot van de sportwereld naar nul brengen, komen we nog lang niet in de buurt van de doelstellingen van het klimaatakkoord, maar we kunnen wel inspireren. Als Cristiano Ronaldo een flesje cola wegzet tijdens een persconferentie, gaat het de hele wereld over. De impact van sport is enorm en het heeft een megabereik. Met sportevenementen kun je duurzaamheid op een positieve manier onder de aandacht brengen bij de hele wereldbevolking.”
"Het is wel duidelijk dat er dingen veranderen en het is ook wel duidelijk dat we daar als mensen wat aan kunnen doen"
Impact van mens op milieu
Als zeilster zag De Koning met eigen ogen wat de impact van de mens is op het milieu: “Ik was als sporter niet heel bewust bezig met duurzaamheid, maar het zit wel in mijn dna. Ik vond het bijvoorbeeld schrikbarend om te zien hoe mensen omgaan met sommige gebieden waar wij trainden. En als zeiler merk je de gevolgen van klimaatverandering heel direct. Ik had bijvoorbeeld mijn eerste internationale wedstrijden als 16-jarige in Frankrijk, waar in april altijd een mistral waaide, een bepaald type wind. Je wist dat je in een vijfdaags evenement zeker twee dagen knetterharde wind had. Die wind is er nu niet meer. Het is wel duidelijk dat er dingen veranderen en het is ook wel duidelijk dat we daar als mensen wat aan kunnen doen.”
De Koning stopte in 2012 met topsport en sindsdien houdt zij zich op allerlei manieren bezig met duurzaamheid. “Ik werk voor Topsector Water Maritiem, dat is een van de tien topsectoren die in Nederland innovatie stimuleren. Als je bezig bent met deltatechnologie en watermanagement, ben je sowieso bezig met duurzaamheid en Nederland is daarin ook echt wereldleider. Daarnaast ben ik voorzitter van de stichting Solar Sport One, waarmee we wedstrijden organiseren voor zonneboten. In Nederland hebben we zo’n twintig teams.” De Koning is bovendien Burgemeester van Jouw Noordzee, een rol waarin zij zich hard maakt voor de ecologie in de Noordzee.
Wat gaat De Koning als concreet doen als chef de emission? “We hebben op 3 augustus een duurzaamheidsdag op het Olympic Festival in Scheveningen. Daar praat ik met diverse mensen uit de sportwereld en de politiek over het thema duurzaamheid. Wat kunnen we doen? Wat zijn zaken die we makkelijk kunnen aanpakken? Uiteindelijk wil ik aan het eind van dit jaar een duurzaamheidsagenda naar Parijs 2024 hebben, dat is het belangrijkste speerpunt. Ik wil ook iedereen die goede ideeën heeft voor of in de sportwereld oproepen om zich bij mij te melden. Mijn mailadres is chef.emission@nocnsf.nl.”
Drietrapsraket
De lancering van de chef de emission is een drietrapsraket. De Koning: “We beginnen bij onszelf. Wat kunnen we als NOC*NSF doen om de olympische equipe te verduurzamen. Ten tweede willen we de ring daaromheen bereiken. Hoe kunnen we bonden, verenigingen en andere organisaties in de sport meenemen in de duurzaamheidsagenda. En tot slot willen we een internationale beweging opbouwen met chefs de emissions in verschillende landen.”
"We weten nu al dat zo’n 70 procent van de footprint zit in transport en vliegreizen"
Hoewel De Koning de Olympische Spelen van Tokio aangrijpt om aandacht te genereren voor duurzaamheid, gaat zij niet naar Japan om daar internationaal aan de weg te timmeren: “We moeten eerst ons eigen huis op orde hebben. Wel gaan we TeamNL doorlichten. Wat is de ecologische footprint van de ruim 600 sporters en coaches die in augustus en september naar de Olympische en Paralympische Spelen gaan? Daar komt veel waardevolle informatie uit. Zo weten we nu al dat zo’n 70 procent van de footprint zit in transport en vliegreizen. Dat zal voor Parijs uiteraard al een stuk minder zijn.”
More2Win, Copper8 en andere partijen steunen De Koning met kennis, expertise. Hoe ziet hun businessmodel eruit rondom dit project? Van Dooren: “Het concept chef de emission is van More2Win en Copper8. Met NOC*NSF hebben we afspraken gemaakt voor onze rol aan de achterkant als backoffice van Marcelien. Het is onze ambitie om in ieder land een eigen chef de emission te hebben.”
Voor meer informatie: NOC*NSF stelt Marcelien de Koning aan als TeamNL chef de emission: “We willen reduceren en inspireren”