door: Frank Molema | 15 april 2021
De gemeente Den Haag investeert 12 miljoen euro om sportvoorzieningen te verduurzamen. Het doel van de stad is om de accommodaties zo energieneutraal mogelijk te maken. “Dat red je niet met een standaard budget”, zegt Pieter Bouwman, projectleider bouw en techniek van de gemeente.
"De investeringen gaan niet ten koste van andere projecten", zegt Pieter Bouwman. "Het gaat om extra middelen. Van de 12 miljoen euro is de helft bestemd voor maatregelen aan de gemeentelijke sportaccommodaties. Daarnaast wordt de Investeringssubsidie Accommodaties Sportverenigingen (IAS) voor een periode van drie jaar uitgebreid met 500.000 euro en is er 4,5 miljoen euro gereserveerd voor bovenwettelijke duurzame maatregelen voor een nieuwe sporthal en/of eventuele nieuwe ontwikkelingen."
“Een lichtknopje of een bewegingsmelder, daar hebben we het niet meer over"
Laag hangend fruit
Pieter Bouwman houdt zich namens de gemeente bezig met de energiebesparende maatregelen van de sportaccommodaties. Volgens hem is Den Haag hiermee al jaren bezig. “Al het laag hangende fruit heb je wel een keer gehad”, zegt hij. “Een lichtknopje of een bewegingsmelder, daar hebben we het niet meer over. Je denkt daarom na over wat er nog extra kan in bestaande accommodaties. En blijft het, met het oog op de terugverdientijd, nog wel interessant? Is een pand niet aan vervanging toe? Vanuit dat perspectief kijken we naar de accommodaties.”
In samenwerking met de Centrale Vastgoedorganisatie in Den Haag wil de gemeente een aantal maatregelen verder verfijnen. Zo moeten alle panden worden voorzien van ledverlichting op plekken waar dat nu nog niet het geval is. Daarnaast is de gemeente van plan afdekdekens te gebruiken in zwembaden, zodat warmte in het water behouden blijft. Ook worden nieuwe installaties gebruikt waardoor water hergebruikt kan worden. De bedoeling is dat de plannen eind 2022 klaar zijn.
Compenseren
Natuurlijk moeten door al deze maatregelen de kosten omlaag gaan, maar het is niet duidelijk hoeveel geld het uiteindelijk precies gaat opleveren. Daarbij gaan energiebesparende maatregelen en lagere kosten niet altijd samen, zegt Bouwman. “Heb je bijvoorbeeld in een zwembad ouderwetse lampen zitten, dan geven die warmte af. Nieuwe ledlampen geven geen warmte af, waardoor je moet compenseren door de verwarming hoger te zetten.”
Dat het niet helder is hoeveel geld de maatregelen opleveren, heeft ook te maken met de uitvoering door de medewerkers van sportaccommodaties. Zij moeten bijvoorbeeld in een zwembad de afdekdekens van het plafond naar beneden rollen, om zo de warmte in het water vast te houden. “Doen zij dat niet, dan heb je er minder rendement van.” Daarnaast hebben het aantal bezoekers en openingstijden veel invloed op het energieverbruik. Meer mensen vertaalt zich direct in meer energieverbruik.
“Een sporthal kan je energieneutraal maken door wanden te isoleren en dergelijke, maar je kan het ook aansluiten op stadsverwarming enkele kilometers verderop"
Subsidie
Het geld van de gemeente gaat niet naar particulier sportvastgoed. Wel kunnen sportverenigingen de zogeheten IAS-subsidie aanvragen, die de komende drie jaar is verhoogd met 500.000 euro. Wil een vereniging een energiebesparende maatregel doorvoeren en gebruikmaken van IAS, dan moet zij zelf ook een bijdrage doen.
Bouwman: “Over het algemeen weten de verenigingen deze weg goed te vinden, daarom hebben we het geld gekoppeld aan dit bestaande pad, zodat verenigingen niet een heel nieuw traject ingaan. In het plan dat zij indienen moet duidelijk de duurzaamheid worden aangetoond. De gemeente ziet erop toe dat het geld op de juiste manier wordt uitgegeven.”
Specifieke maatregelen
Den Haag reserveert daarnaast 4,5 miljoen voor ‘bovenwettelijke investeringen’. Dit zijn volgens Bouwman ‘heel specifieke maatregelen’. “Een sporthal kan je energieneutraal maken door wanden te isoleren en dergelijke, maar je kan het ook aansluiten op stadsverwarming enkele kilometers verderop. Zo kan je er zelfs voor zorgen dat dit juist energie oplevert en dat ook omliggende panden profiteren.”
Een subsidie van NOC*NSF ter stimulering van verduurzaming van accommodaties is voor Den Haag nu niet aan de orde. “Voor oude hallen is dat erg lastig. Die maatregelen zijn zo specifiek, daar gaat NOC*NSF niet op in. Daarnaast beperkt de sportkoepel zich tot reguliere sportsoorten, maar tegenwoordig is er ook steeds meer behoefte aan andersoortige manier van sport: kleinschaliger, niet meer in verenigingsverband.”
Over nieuwbouw zijn door Den Haag nog geen besluiten genomen
Maximum bereikt
Met de investering van 12 miljoen euro zijn niet alle sportaccommodaties in Den Haag straks verduurzaamd. “Een aantal oude panden zijn niet verder te verduurzamen, die zaten al aan hun max. Dat heeft er bijvoorbeeld mee te maken dat een dak niet nog meer isolatie of zonnepanelen kan dragen. Een pand zou dan wel duurzamer kunnen, maar staat de bouwkundige dat niet toe.”
Over nieuwbouw zijn door Den Haag nog geen besluiten genomen. De gemeente ontwikkelt een integraal huisvestingsplan waarin duidelijk moet worden welke panden aan uitbreiding of vervanging toe zijn. Na de zomer moet er een concept liggen. Het totale plan is aan het eind van dit jaar af.
Voor meer informatie: Haagse sportverenigingen krijgen miljoenensteun van de gemeente