door: Frank Molema | 8 oktober 2020
Covid-19-patiënten die van de intensive care terugkeren naar huis, hebben dikwijls moeite om in hun eigen omgeving hun dagelijkse activiteiten weer op te pakken. Om de revalidatie te verbeteren, onderzoekt de Hogeschool van Amsterdam in samenwerking met het Amsterdam UMC (locatie AMC) het real-time monitoren van patiënten thuis. Hierbij wordt gebruikgemaakt van het REACH-netwerk waarin zorgverleners uit de regio Amsterdam participeren die ervaring hebben met revalidatie na opname op de intensive care. De letters REACH staan voor Rehabilitation After Critical Illness and Hospital discharge.
Algemeen bekend is dat een opname op de intensive care (ic) een grote impact heeft op patiënten, die vervolgens spiermassa en spierkracht verliezen. Omdat de ligduur op de ic van Covid-19-patiënten gemiddeld genomen lang is, is de verwachting dat ook op hen de gevolgen groot zijn.
"We willen echt weten of inzicht in de hartslag ertoe leidt dat patiënten beter activiteiten inschatten"
Continu monitoren
De Hogeschool van Amsterdam (HvA) wil onderzoeken in hoeverre de revalidatie thuis ondersteund kan worden door patiënten zo continu mogelijk te monitoren. Zij wil informatie verzamelen die vervolgens direct beschikbaar is voor de zorgverlener en patiënt. Het gaat daarbij om data die vertelt hoeveel activiteit een patiënt op een dag heeft, hoe de hartslag zich ontwikkelt op een dag en hoe hoog het zuurstofgehalte in het bloed is. Vooral dit laatste aspect is cruciaal, omdat het virus de longen van besmette personen aantast. Deze informatie wordt dan naast de ervaren vermoeidheid van patiënten gelegd om beter inzicht te krijgen in het energieverbruik.
“Het gaat erom of de verzamelde informatie meerwaarde heeft”, legt onderzoeker Jesse Aarden van de Hogeschool van Amsterdam het doel van het onderzoek uit. “Vinden patiënten dit prettig en geeft het meer inzicht in de dagelijkse activiteiten? Gaat een zorgverlener echt gebruikmaken van de informatie? Geeft de Atris-trainingskit met alle gegevens duidelijke informatie? Wij kijken niet primair of bijvoorbeeld de hartslag verbetert, maar we willen echt weten of inzicht in de hartslag ertoe leidt dat patiënten beter activiteiten inschatten en daarom meerwaarde heeft. En als dat het geval is, dan is dit onderzoek wellicht een voorloper van een groter onderzoek.”
Objectieve gegevens
Het onderzoek betreft een haalbaarheidsonderzoek dat wordt uitgevoerd onder dertig Covid-19-patienten, wat een gebruikelijk aantal is bij dergelijke studies. De HvA hoopt hiermee onder meer te weten te komen of het gevoel van veiligheid van patiënten groter wordt. “Je ziet dat mensen met Covid-19 angstig worden, ze kennen hun eigen lichaam niet meer. Met deze monitoring hebben ze objectieve gegevens beschikbaar. Ze kunnen zo inschatten of het verstandig is om bijvoorbeeld een stukje door te wandelen, of juist niet. Het helpt hen hun energielevel beter in te schatten.”
Mogelijk heeft de monitoring ook voor zorgverleners voordelen, die de patiënt op afstand in de gaten kan houden en waar nodig kan adviseren. Zeker in de eerste fase na ontslag uit het ziekenhuis is dit waardevol, omdat bezoek aan huis beperkt mogelijk is in verband met gevaar op besmetting.
"Via een bandje om de enkel wordt het activiteitenniveau en via een hartslagband wordt de hartslag gemeten"
Trainingskit
De patiënten registreren in hun thuissituatie dagelijks hun activiteit, hartslag, zuurstof en ervaren vermoeidheid. Dit gebeurt deels automatisch via een verbinding met hun eigen smartphone en deels door het invoeren van gegevens. Via een bandje om de enkel wordt het activiteitenniveau en via een hartslagband wordt de hartslag gemeten, dat via bluetooth wordt verzonden naar de telefoon. Het zuurstofgehalte en de vermoeidheid moeten patiënten zelf invoeren in de Atris-trainingskit op gestandaardiseerde momenten via hun telefoon. Het bandje om de enkel kan een patiënt constant bij zich dragen, de overige hulpmiddelen op afgesproken momenten.
De afdeling revalidatie van het Amsterdam UMC (locatie VU) dat vergelijkbaar onderzoek doet naar de revalidatie met kankerpatiënten, is partner in deze studie. Mogelijk zien de onderzoekers informatieve verschillen of juist parallellen tussen de patiëntengroepen. Ook krijgt de HvA hulp van studenten, die betrokken worden bij evaluatiemomenten en het uitvoeren van metingen.
“Geïnteresseerde studenten kunnen bij ons aanhaken, leren en ons inspireren. Daarbij denk ik ook aan ICT-studenten, die bijvoorbeeld kunstmatige intelligente kunnen koppelen aan het onderzoek. Om optimale zorg mogelijk te maken is het belangrijk om steeds meer discipline-overstijgend te werken.”
Als op termijn een vaccin op de wereld komt en de gevolgen van besmetting met het coronavirus kleiner worden, dan betekent dat niet dat dit onderzoek voor niets is geweest. “We gaan de informatie zeker gebruiken voor toekomstig onderzoek. De data is zonder twijfel nuttig voor andere patiënten die revalideren na een opname op de intensive care of voor bijvoorbeeld COPD-patiënten. Op korte termijn hoop ik in ieder geval dat dit de revalidatie van patiënten kan ondersteunen.”
Voor meer informatie: HvA-project REACH+