door: Leo Aquina | 8 oktober 2020
Dai Dai Ntab is schaatser, drievoudig Nederlands kampioen op de 500 meter en samen met Thomas Krol en Kai Verbij wereldkampioen op de teamsprint. Dai Dai Ntab is ook de zoon van een Senegalese vader en een Nederlandse moeder, en dat bepaalt mede zijn identiteit. “Ik heb denk ik wel eens onderschat wat voor witte sport schaatsen eigenlijk is”, zegt hij. De afgelopen maanden was er veel aandacht voor racisme in de sport. Sport Knowhow XL sprak erover met Ntab. “Op de ijsbaan heb ik er weinig last van”, zegt hij. Ntab vindt het onderwerp belangrijk, maar ook lastig: “Want je zegt er al gauw iets verkeerds over.”
Op de vraag of hij zelf wel eens last heeft gehad van discriminatie en racisme antwoordt Ntab met een schrikbarende vanzelfsprekendheid: “Ja, zeker. Ik denk dat ieder donkere jongen of meisje dat wel heeft gehad, ik dus ook: negergrappen en met Sinterklaas werd je Zwarte Piet genoemd, dat soort dingen. Ik ben in een witte gemeenschap opgegroeid in Oisterwijk (Brabant). Als je als kind iedere keer met dat soort dingen wordt geconfronteerd, krijg het een negatieve lading. Als er dan iemand komt met een negergrap, ook al is het nog zo goedbedoeld, dan zit die negatieve lading er automatisch al in. Dat heeft echt impact. Je gaat je afvragen wat je verkeerd doet. Als kind en als tiener ben je op zoek naar je identiteit. Als mensen je op zo’n moment een negatief gevoel geven bij hoe je eruit ziet, doet dat wel iets met je.”
Op de ijsbaan was en is Ntab altijd vooraleerst bezig geweest met zijn sport, maar ook daar was hij zich van kleins af aan altijd bewust van zijn identiteit. “Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik meer mijn best moest doen dan die jongen die naast mij zat en die blank was. Aan de andere kant heb ik in mijn ploeg nooit het gevoel gehad dat ik werd benadeeld omdat ik een andere huidskleur had dan de andere jongens. Dat is mooi om te zien.”
"Dat ik anders was, gaf mij ook kracht. Het was voor mij makkelijk om mezelf te onderscheiden en ik denk ook wel dat ik het de positieve kant op het gebogen"
Shani Davis
Hoewel er in het schaatsen geen sprake was en is van bewuste discriminatie, laat staan openlijk racisme, is het niet altijd voor iedereen duidelijk hoe woorden geïnterpreteerd kunnen worden. Ntab: “Ik ben ontzettend vaak Shani Davis genoemd. Dat slaat helemaal nergens op. We zijn compleet andere schaatsers, we komen uit een ander land, we hebben een ander specialisme. We hebben eigenlijk helemaal niets met elkaar gemeen, behalve de huidskleur. Toch word ik altijd met hem vergeleken.”
Heeft racisme of discriminatie op enige manier wel eens een negatief effect gehad op Ntabs sportprestaties? “Nee, dat denk ik niet. Dat ik anders was, gaf mij ook kracht. Het was voor mij makkelijk om mezelf te onderscheiden en ik denk ook wel dat ik het de positieve kant op het gebogen. In dat opzicht heb ik er misschien zelfs profijt van.”
"Ik ben netjes opgevoed en dat wil ik uitdragen. Op het ijs ben ik een killer, maar daarnaast moet ik me normaal gedragen"
Ntab is niet direct het type om de barricades op te gaan, maar voelt hij als topsporter wel een bepaalde verantwoordelijkheid: “Ik weet niet of dat direct met Black Lives Matter te maken heeft, maar iedere topsporter heeft een voorbeeldfunctie. Ik ben netjes opgevoed en dat wil ik uitdragen. Op het ijs ben ik een killer, maar daarnaast moet ik me normaal gedragen. Daar ben ik trouwens niet continu heel bewust mee bezig. Ik ga ’s ochtends gewoon lekker naar de training omdat ik plezier heb in mijn sport.”
Niet bagatelliseren
De maatschappelijke discussie rondom discriminatie in de sport, gaat hem wel aan het hart: “Dat er in het schaatsen geen kwetsende spreekkoren zijn en dat ikzelf nooit ben uitgescholden of weggehoond, betekent niet dat het er niet is. Ik kan wel een blij verhaal houden hoe we in een ultiem Nederlandse sport als schaatsen bijna geen last hebben van racisme, maar daarmee zou ik bagatelliseren wat er gebeurt. Het is er wel en ik heb er in mijn jeugd ook nare ervaringen mee gehad. Het is goed dat het gesprek nu wordt gevoerd. Je moet dit breder zien dan één sporttak. Het gaat erom dat we allemaal begrijpen dat mensen andere achtergronden hebben en dat dat prima is. We moeten niemand in een hokje stoppen, of het nu over schaatsen gaat, over voetbal of over willekeurig welke andere sport.”