door: Frank Molema | 27 augustus 2020

Mensen met een beperking die willen sporten met behulp van een speciaal sporthulpmiddel, worden van het kastje naar de muur gestuurd door ingewikkelde regelgeving en een gebrek aan kennis bij de betrokken partijen. De kans dat de (potentiële) sporter hierdoor afhaakt is groot, aldus Lonneke Schijvens van Kenniscentrum Sport & Bewegen.

Volgens berekeningen van het Kenniscentrum Sport & Bewegen gaat het om zo’n 80.000 mensen met een beperking die willen sporten en daarbij aangewezen zijn op een hulpmiddel. Zij komen in een ingewikkelde bureaucratische molen terecht als zij spullen willen regelen waarmee zij de sport van hun keuze willen beoefenen. 

Van kastje naar de muur
De sporters weten vaak niet goed waar ze terechtkunnen met hun vragen, zegt Lonneke Schijvens van het kenniscentrum. “Zowel bij de zorgverzekeraar als de gemeente is de informatie niet helder. Daardoor wordt de sporter van het kastje naar de muur gestuurd. De samenwerking tussen alle partijen in die keten moet beter, dat zou ontzettend helpen.” 

Schijvens vertelt hoe bijvoorbeeld mensen die een sportprothese nodig hebben tegen obstakels aanlopen. Volgens haar moet een zorgverzekeraar gehoor geven aan aanvragen hiervoor, desondanks krijgen de sporters toch nul op rekest. “Dat is geen onwil, maar een gebrek aan kennis en onduidelijkheid rondom de wet- en regelgeving. Voor overige hulpmiddelen, zoals een handbike of een aangepast zadel, kan je een aanvraag doen bij de gemeente, maar het grote probleem is dat er geen eenduidig beleid is. Waar de ene gemeente veel vergoeding toekent, leidt dezelfde vraag bij een ander tot een afwijzing.” 

Te ingewikkeld
Het gevolg is dat er ongelijkheid ontstaat tussen de sporters. Ze haken af in het proces omdat het te ingewikkeld wordt. Kenniscentrum Sport heeft daarom - in opdracht van VWS en in samenwerking met Special Heroes Nederland, Vereniging Gehandicaptensport Nederland en de Esther Vergeer Foundation - een plan van aanpak opgesteld om sporthulpmiddelen beter beschikbaar en bereikbaar te maken.

Onlangs hebben de partijen een zogeheten handreiking beschikbaar gesteld voor de betrokkenen in het werkveld en deze aangeboden aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Een van de aanbevelingen daarin is dat er één loket moet komen waar de hulpbehoevende alle informatie kan vinden. “En we willen meer regie bij de eindgebruiker, die moet centraal staan en de weg makkelijk kunnen vinden”, zegt Schijvens. “Dat betekent dat je lokaal moet zorgen dat partijen elkaar weten te vinden.” Ook willen de betrokken partijen verzekeraars op het hart drukken wat hun plichten zijn.

Gelijkheidsbeginsel
Kenniscentrum Sport vindt dat zorgverzekeraars en gemeenten door de komst van het centrale loket niet achterover kunnen leunen. “Zij houden hun verantwoordelijkheid. Zo zijn gemeenten verplicht de rechten van mensen met een beperking te beschermen. Als gemeente kan je niet tegen een sporter zeggen dat hij een andere sport moet proberen omdat een hulpmiddel niet te financieren is. Dat is in strijd met het beginsel van gelijkheid.” 

Hoe groot de groep sporters is die tegen de bureaucratische muur aanloopt, is niet duidelijk. Dat heeft er volgens Schijvens onder andere mee te maken dat gemeenten niet specifiek registreren wat er wordt aangevraagd en toegekend aan sporthulpmiddelen binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Het doel is daarom ook om in de toekomst daarin beter inzicht te krijgen. 

Gebrek aan samenwerking
Schijvens constateert binnen een gemeentelijke organisatie een gebrek aan samenwerking. “De afdeling sport kan de doelstelling hebben om meer mensen aan sport te laten deelnemen, maar dat wordt teniet gedaan als vervolgens bij de Wmo alles wordt afgewezen. Dat is tegenstrijdig. Die afdelingen zouden samen aanvragen moeten beoordelen.” 

Het ministerie van VWS heeft toegezegd middelen te willen investeren in een nieuw op te richten fonds voor sporthulpiddelen. Dit dient als aanvulling op de voorzieningen binnen de WMO en de mogelijkheden binnen de Zorgverzekeringswet. Door samen te werken met gemeenten en zorgverzekeraars wil het ministerie een structurele oplossing creëren voor de sporters. Hoeveel geld hiermee is gemoeid, is niet duidelijk.

Start 'Mobilitheek’
In Emmen, Den Haag en Noord-Brabant zijn pilots om mogelijke verbeteringen in de verstrekking van sporthulpmiddelen te onderzoeken en implementeren. In de pilot Den Haag wordt binnenkort gestart met de ‘Mobilitheek’, een soort bibliotheek voor sporthulpmiddelen. “Dit is geslaagd als we alle partijen gekoppeld hebben aan één loket en we kunnen zorgen voor structurele borging van de Mobilitheek, ook financieel. De lessen uit deze pilots worden verwerkt in de handreiking, zodat deze ook op andere plekken in het land toegepast kunnen worden en mensen sneller hun weg weten te vinden”, aldus Schijvens. 

Voor meer informatie: Handreiking Sporthulpmidddelen