door: Jelle Zondag | 27 augustus 2020
De Onderzoekscommissie seksuele intimidatie en misbruik in de sport maakte in 2017 op schokkende wijze duidelijk dat grensoverschrijdend gedrag een groot probleem is in de sportwereld. De commissie stelde onder meer vast dat één op de acht volwassenen die als kind aan sport deden een ervaring heeft met seksueel grensoverschrijdend gedrag. De recente onthullingen over intimidatie, manipulatie en fysiek en verbaal geweld in de turnwereld bevestigen de problematiek. Om slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag te steunen, lanceerden Renald Majoor en Anne van Dijk – die zelf slachtoffer zijn geweest – in mei het lotgenotenplatform ‘Sporters helpen Sporters’.
De ervaring van Anne van Dijk vond plaats in 2017, toen de trainer van haar volleybalteam haar filmde onder de deur van haar kleedkamerhokje door. Ze confronteerde hem direct met zijn gedrag en deed nog diezelfde avond aangifte bij de politie. Binnen haar vereniging vond ze echter weinig steun. De trainer stond te boek als allemansvriend en mensen geloofden niet wat de jeugdspeelster had meegemaakt.
Ervaringsdeskundigen helpen lotgenoten
Een luisterend oor vond Van Dijk wel bij Renald Majoor, die als jeugdspeler van voetbalclub Vitesse een lotgenoot was. Majoor had hetzelfde jaar de stichting De Stilte Verbroken opgericht, met het doel (seksueel) misbruik, pesten en intimidatie uit de sport te bannen. Vanuit het contact en de steun van Majoor raakte Van Dijk bij het werk van de stichting betrokken.
“Wij helpen lotgenoten als ervaringsdeskundigen en begeleiden hen naar de erkenning die zij elders niet vinden”, zegt Van Dijk over het doel van hun inspanningen. “Met ‘Sporters helpen Sporters’ zijn wij nu een laagdrempelig en onafhankelijk platform gestart. Wij bieden slachtoffers een luisterend oor en helpen hen verder. Daar is behoefte aan. De drempel voor slachtoffers om aan te kloppen bij instanties zoals NOC*NSF is namelijk vaak te hoog.”
Anne van Dijk benadrukt dat erkenning en een luisterend oor erg belangrijk zijn voor een slachtoffer. Zelf vond zij die in haar omgeving niet, wat erg veel pijn deed
Appen, mailen, bellen...
Slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag kunnen bij ‘Sporters helpen Sporters’ kiezen om contact op te nemen met Van Dijk of met Majoor. “Ze kunnen appen, mailen, bellen, alles is mogelijk”, vertelt Van Dijk. “Wij luisteren naar hen, helpen hen en adviseren hen over vervolgstappen, als ze dat wensen.” Het platform is mogelijk gemaakt met steun van het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport. Oud-voetbalprof Theo Janssen was betrokken bij de lancering ervan. Hij kent Majoor uit de jeugd van Vitesse en draagt de stichting volgens Van Dijk een warm hart toe. In de toekomst gaat hij wellicht nog meer voor het platform betekenen.
Van Dijk benadrukt dat erkenning en een luisterend oor erg belangrijk zijn voor een slachtoffer. Zelf vond zij die in haar omgeving niet, wat erg veel pijn deed. De Stilte Verbroken pleit echter ook voor preventie. Voor de omgang met jeugdspelers moet een Verklaring Omtrent Gedrag verplicht worden gesteld en elke vereniging moet een vertrouwenspersoon aanstellen, zo stelt Van Dijk.
“Bij de vertrouwwenspersoon kunnen slachtoffers terecht met hun verhaal en voor advies over vervolg. De aanstelling van zo’n persoon moet bij de hele vereniging bekend worden gemaakt, bijvoorbeeld door een informatieavond te organiseren. Een vertrouwenspersoon heeft bovendien een preventieve werking. Plegers van grensoverschrijdend gedrag denken nu vaak dat ze hun gang kunnen gaan, omdat ze weten dat hun daden vaak toch niet worden gemeld. De aanstelling van een vertrouwenspersoon schrikt af. Vertrouwenspersonen hebben verder een meldplicht en moeten bij grensoverschrijdend gedrag naar de bond of NOC*NSF stappen. Die stap is voor slachtoffers zelf vaak te groot.”
Meer bewustwording
Ook moet er volgens Van Dijk nog meer bewustwording komen over de omvang en het probleem van grensoverschrijdend gedrag. “Trainers, coaches, bestuurders, ouders, mensen langs de lijn, iedereen moet weten wat grensoverschrijdend gedrag met een slachtoffer doet. Verenigingen en bonden moeten informatieavonden organiseren. Niemand mag meer wegkijken van dit probleem.”
Voor meer informatie: Sporters Helpen Sporters